جلايي پور: انقلاب آرام متضمن دموكراسي نيست، ايرنا

تهران، خبرگزاري جمهوري اسلامي ‪۸۴/۰۲/۲۸‬
داخلي. فرهنگي. جلايي پور
"حميدرضا جلايي‌پور"استاد جامعه‌شناسي دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران گفت: رويكرد انقلاب آرام، رويكرد قابل دفاعي براي تثبيت دموكراسي در ايران نيست.

وي كه روز چهارشنبه در دومين سمينار علمي گذار به دموكراسي با موضوع "افسانه انقلاب‌هاي رنگي و كيمياي انتخابات آزاد" سخن مي‌گفت، افزود: دو دسته از رخدادها، توجه بخشي از علاقه‌مندان به سياست در ايران را به رويكرد انقلاب‌هاي رنگي جلب كرده است.

"نخست، پيروزي انقلاب‌هاي رنگي در جمهوري‌هاي سابق اتحادجماهيرشوروي مانند انقلاب گل رز گرجستان، انقلاب نارنجي اوكراين و انقلاب گل لاله قرقيزستان در سال‌هاي اخير و دوم احساس بي‌فايدگي در ميان بخشي از علاقه‌مندان به اصلاحات جهت تحقق ساز و كارهاي دموكراسي ازطريق شركت درانتخاباتي كه جمهوري اسلامي برگزار مي‌كند، است."
جلايي‌پور اظهار داشت: پس از انتخابات مجلس هفتم عده‌اي از فعالان سياسي به جاي تاكيد بر شعار انتخابات آزاد از شعار و برگزاري رفراندوم براي تغيير قانون اساسي دفاع كردند.

وي افزود: اگراز آن‌ها سوال مي‌شد كه "شما با اتكا به كدام قدرت مي‌خواهيد برگزاري رفراندوم را به جمهوري اسلامي بقبولانيد؟"آن‌ها به ضرورت شكل‌گيري يك جنبش دموكراسي خواهي كه‌از الگوي انقلاب‌هاي رنگي و آرام الهام مي‌گيرد اشاره مي‌كردند.

وي در توصيف عمده‌ترين ويژگي‌هاي انقلاب‌هاي رنگي دراين كشورها، گفت: حكومت آمريكا، حامي طرفداران انقلاب‌هاي رنگي است و حتي خشم آشكار دولت روسيه از وقوع اين انقلاب‌ها باعث نشد كه آمريكا از حمايت خود دست بردارد.

جلايي‌پور افزود: آمريكا در هر سه كشور، از چشم تظاهركنندگان ، به عنوان دولت و كشور دوست و حامي تلقي مي‌شودودولت روسيه‌دشمن‌اصلي مردم‌و امپرياليست تاريخي است.

وي افزود: مسوولان حكومت‌هاي اين سه‌كشور براي متوقف كردن تظاهرات،ازنيروي نظامي استفاده نكردند، نارضايتي عمومي مردم‌از حكومت‌هاي هر سه كشور تقريبا پديده‌اي سراسري بود و يكي از عناصر موجب همبستگي در تمامي اين انقلاب‌ها، نيروي قومي بود.

جلايي پور با بيان اين كه رويكرد انقلاب رنگي در ايران حامي فعال ندارد، افزود: وقتي در سال گذشته عده‌اي از فعالان سياسي از شعار رفراندوم تغيير قانون اساسي دفاع كردند، موفق به جلب حمايت انبوه شهروندان طالب تغيير نشدند.

"طرفداران رفراندوم نام سايت اينترنتي خودرا‪ ۶۰‬ميليون دات كام گذاشتند و از مردم خواستند تا با كليك دراين سايت اينترنتي حمايت خود را از ضرورت انجام رفراندوم اعلام كنند.

وي گفت: طرفداران رفراندوم فكر مي‌كردند ميليون‌ها نفر از مردم ناراضي از حكومت،بي‌صبرانه درانتظار اين فراخوان نشسته‌اند امامخاطبان جدي‌اين فراخوان نه به ‪ ۶۰‬يا شش ميليون، حتي به ‪ ۱۰۰‬هزار نفر هم نرسيد.

اين استاد دانشگاه اظهار داشت: در ايران نارضايتي‌هاي اجتماعي، متكثر و در عين حال مختلف است، به اين معنا كه عده‌اي از مردم از ناهنجاري‌هاي اجتماعي، عده‌اي از بيكاري، عده‌اي‌از ترياكي شدن جامعه، عده‌اي از كمرنگ شدن ارزشهاي اسلامي، عده‌اي از فساد حكومتي، عده‌اي از تحميل پوشش حجاب، عده‌اي از ضعف سازوكارهاي دمكراسي، عده‌اي از ضعف بخش خصوصي و عده‌اي از قدرت‌گرفتن بخش خصوصي، مي‌نالند.

"به بيان ديگر برخلاف سه كشور مذكور همه مردم از يك چيز نمي‌نالند كه حول و حوش آن جمع شوند."
وي افزود: بافرض اين‌كه طرفداران انقلاب آرام در ايران بااتكا به يك جنبش اجتماعي و بسيج نارضايتي مردم از گردونه صعب‌العبور جنبش مردمي - اسلامي و مقاومت حكومت ايران و نيروهاي مسلح مردمي گذشتند، اين سوال پيش مي‌آيد كه از كجا مي‌توان اطمينان داشت كه رهبران سياسي انقلاب آرام پس‌از پيروزي قادر خواهند بود ساز و كار دموكراسي را در عرصه عمومي ايران تضمين كنند؟ جلايي‌پور گفت: تجربه انقلاب شكوهمند مردمي و پيروزي سال ‪ ۵۷‬پيش روي ماست، پس از گذشت ‪ ۲۶‬سال تجربه انتخابات مجلس هفتم نشان مي‌دهد انقلاب و جمهوري اسلامي با چالش انتخابات آزاد و كمبود سازوكار دموكراسي روبه رو است.

وي ادامه داد: تاكنون تنها كوشش شد با ذكر شش دليل نشان داده شود كه رويكرد انقلاب آرام رويكرد قابل دفاعي براي تثبيت دموكراسي در ايران نيست.

"امابااين ارزيابي نمي‌توان درباره‌آينده ايران محكم صحبت كرد و از آينده مطمئن بود، خصوصا در جامعه‌اي كه ساز و كار مردم سالاري در آن به درستي كار نمي كند، ابعاد نامتعين و نامعلوم آينده در آن جدي‌تر مي‌شود.

جلايي پور افزود: درآينده ممكن است وضع موجود در جامعه ادامه پيدا كند، ممكن است گذار به دمكراسي به صورت آرام و حتي باهمكاري خود اصولگرايان انجام بگيرد، ممكن است افراطيون در دولت پنهان به سرنوشت كشور مسلط شوند و يك انقلاب آرام را روي دست جامعه‌ايران بگذارند.

وي اظهار داشت: ارزيابي رويكرد انقلابي يك بحث است كه ذكر شد و "آمدن" انقلاب بحثي ديگر است.

وي افزود: دربرابر چنين جامعه‌اي نقش شهروندان آگاه وعلاقمند به دموكراسي چه شهرونداني كه دستي در حكومت يا نهادهاي مدني دارند و چه شهرونداني كه دستي در جايي ندارند اما نگران آينده ايران هستند، اساسي است.

جلايي پور گفت: به‌نظر من شهروندان مسوول براي گذار آرام به دموكراسي به جاي دل بستن به افسانه انقلاب‌هاي رنگي مي‌توانند همچنان توجه خود را به رويكرد اصلاحي و راهبرد"انتخابات آزاد" در چارچوب همين جمهوري اسلامي كه از سوي اصلاح طلبان مطرح شده‌است، معطوف كنند.

وي افزود: تاكيد بر انتخابات آزاد شعاري ضد حكومت و در عين حال شعاري محافظه‌كارانه‌نيست، شعاري است كه مخاطبان وسيعي از كارشناسان شوراي امنيت كشور تا اپوزيسيون قانوني را در بر مي‌گيرد.

"شعاري است كه‌براي تحقق آن به‌ايجاد يك جنبش اجتماعي جديد نيازنيست بلكه به جنبش موقتي كه در جريان هر انتخاباتي شكل مي‌گيرد تكيه دارد، شعاري است كه جامعه ايران را وارد فضاي هيجاني و كينه و نفرت نمي‌كند و جامعه را به فضاي مبهم، تاريك و غيرقابل پيش بيني نمي‌برد.

جلايي پور تصريح كرد: تاكيد بر شعار انتخابات آزاد تاكيد بر راهي است كه ايران در هشت سال گذشته پيموده است، اگر چه بخشي از شهروندان كم‌صبر ايران از دست‌آوردهاي دوران اصلاحات راضي نيستند، اما درسال‌هاي گذشته جامعه ايران با صرف هزينه كم به طرف دموكراسي حركت كرده است.

اين استاد دانشگاه اظهار داشت: بعيد به‌نظر مي‌رسد در آينده نزديك محافظه -كاران با قدرت، در حكومت، "گذار به دمكراسي" را با سرعت تسهيل كنند.

وي گفت:جمهوري اسلامي نظامي برآمده از يك انقلاب مردمي است و يكي از شعار -هاي اصلي آن آزادي است،پس ازگذشت ربع قرن،انقلاب اسلامي با بحران دستاورد روبه روست و اگر نخواهد به مردم دموكراسي بدهد چه مي‌خواهد بدهد.

وي اظهار داشت: فكر مي‌كنم گذار آرام به دموكراسي در ايران بيش‌از هر چيز به شهروندان آگاه، شجاع و خستگي ناپذير از يك طرف و به كثرت تعداد مسوولان زمان‌شناس در حكومت و نهادهاي مدني از طرف ديگر نياز دارد.

همايش گذار به دمكراسي روز سه شنبه آغاز شد و امروز در دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران به‌كار خود پايان مي‌دهد.