مصاحبه گر: کيواندخت قهاري
دويچه وله: آقای دکتر مهرداد درويش پور، «شورای هماهنگی جمهوريخواهان دموکرات و لائيک» بيانيه داده و گفته که می خواهد انتخابات رياست جمهوری ايران را تحريم کند. آيا هر انتخاباتی در جمهوری اسلامی بدليل ساختار آن قابل تحريم است يا اين انتخابات مشخص ويژگی هايی دارد که تحريم را ايجاب می کند؟
مهرداد درويش پور: از آنجا که چارچوب حکومت اسلامی، نهادهای انتصابی، نظام ولايت فقيه و استبداد دينی حاکم شرايط يک انتخابات آزاد را سلب کرده، به گمان من، علی العموم شرکت در انتخاباتی که تحت چنين شرايطی هست فاقد موضوعيت است. با اينهمه در اين بيانيه اشاره شده، آنجايی که شرکت در انتخابات امکانی را برای مردم فراهم کرده است که به عقب برانند اقتدارگرايان را و به نوعی «نه» به استبداد دينی گفته باشند از آن استفاده کرده اند. به اين معنا در هر شرايطی ضرورتا تحريم يگانه سياست قابل استفاده نيست، اما از آنجايی که تجربه ی ۸ ساله ی کنونی نشان داده که اين ظرفيت ها به پايان رسيده و عملا اصلاح طلبان هيچ گام قابل توجهی برای پاسخ گفتن به نيازهای مردم نتوانسته اند بردارند و در کنار اقتدارگرايان در حفظ نظام کوشيده اند، به گمان من مردم امروز با تحريم اين انتخابات معين صدای «نه» ی بزرگی را به کل حکومت اسلامی می گويند و بجای اينکه صرفا يک جناح از حکومت را که مثلا در ۲ خرداد مورد حمله و اعتراض خودشان قرار دادند، امروز اين روند تحول به گونه ای ست که کل حکومت را زير سوال می برند و اين تحريم در اين انتخابات به نظر من اساسا چنين معنايی دارد. «نه» ای است به کل حکومت.
دويچه وله: فکر می کنيد که مردم در حال و هوای تحريم انتخابات هستند يا شما می خواهيد با اين کارتان چيزی به مردم بياموزيد؟
مهرداد درويش پور: ما فکر می کنيم که در اين زمينه عملا فضای تحريم را هم انتخابات دور گذشته ی مجلس و هم انتخابات شوراهای شهر به روشنی نشان دادند که مردم ديگر اميدشان از اصلاح طلبان و اميدشان به اصلاح در حکومت پايان يافته و بنابراين، قبل از هر چيز اين ميل جامعه است که با عدم شرکت اش در انتخابات زمينه ای برای مشروعيت بخشيدن به حکومت و يا سوء استفاده حکومت از رای مردم فراهم نکند و از اين نظر فکر می کنم اساسا اين جامعه است که چنين خواستی را دارد که در انتخابات شرکت نکند و ما سعی کرديم بيشتر اين مسئله را بازتاب بدهيم که چرا مردم در اين انتخابات شرکت، به گمان ما، نخواهند کرد به شکل گسترده، و چرا عدم شرکت شان به سود گسترش دمکراسی و فرارفتن از حکومت اسلامی خواهد بود.
دويچه وله: تا بحال شرح داديد که انتخابات برای شما چيست و برای مردم چيست. اين انتخابات به نظر شما برای حکومت چيست آقای درويش پور و چه جايگاهی در تاريخ آن دارد؟ حکومت در چه صورت آن را موفق می داند؟
مهرداد درويش پور: اگر در ميان مردم و اپوزيسيون و بخش زيادی از جامعه ی روشنفکران يک اجماعی صورت گرفته که با عدم شرکت در انتخابات حکومت اسلامی را هرچه بيشتر منزوی کرد و در سطح بين المللی تحت فشار قرار داد، برای حکومت مسئله كاملا عکس آن مطرح است. يعنی حکومت در درجه ی اول از اين انتخابات برای يک نمايش بين المللی می خواهد استفاده کند، با توجه به موقعيت وخيم و بحرانی که دارد، ماجراجويی های هسته ای حکومت، فشار جامعه غرب و بويژه آمريکا. بنابراين، در درجه ی اول به گمان من برای حکومت مسئله ی ميزان شرکت مردم در اين انتخابات مهم است تا اينکه کدام کانديدا انتخاب بشود. به اين ترتيب اين مهمترين مسئله ی حکومت است، مضافا بر اينکه از آنجايی که حکومت خود را با بحران مشروعيت روبرو می بيند، چه در داخل و چه در سطح جهانی، فکر می کنم که تلاش برای يکدست تر کردن هرچه بيشتر حکومت يک خواست ديگری ست که در اين انتخابات سعی می کند دنبال بکند. به همين خاطر رفسنجانی، يکی از وزين ترين مهره های خود حکومت، را با اينکه مورد نفرت عموم هست، ولی او را به ميدان فرستاده اند. چون فکر می کنند شايد با وجود ايشان هست که ممکن است حکومتی که دچار بحران رهبری و دچار بحران مشروعيت سر و سامان پيدا کند و سوم، اگر بتوانند انتخابات با حضور گسترده ای باشد و با يک چهره ی قدرتمندی رييس جمهور انتخاب بشود، فکر می کنم برای ايجاد اعتماد به نفس در درون حکومت و شکستن روحيه ی مردم و سلب اميد از امکان تغيير را در افکار عمومی افزايش بدهند و مردم را به تمکين وادارند. فکر می کنم اين سه نکته جنبه ی کليدی دارد برای حکومت در اين انتخابات.
دويچه وله: فرض کنيم کار به دور دوم انتخابات بکشد و مثلا رقابت بين آقای رفسنجانی و آقای معين باشد. آيا باز شما در موضع تحريم می مانيد؟
مهرداد درويش پور: همانطور که در ابتدا اشاره کردم تجربه ی ۸ ساله ی اصلاحات حکومتی ناتوانی و بی کفايتی اين راه و روش را نشان داد و فکر می کنم که اگر حتا به دور دوم هم کشيده بشود نه مردم در اين انتخابات به طور گسترده شرکت خواهند کرد و نه ما که اصولا معتقديم اين انتخابات با کوچکترين موازين يک انتخابات آزاد خوانايی ندارد و شرکت در آن بيش از آنکه به گشايش فضای سياسی جامعه ياری برساند به تحکيم استبداد دينی و افزايش مشروعيت حکومت ياری می رساند. از اين نظر، حتا اگر به دور دوم هم بکشد به گمان ما با عدم شرکت در آن بايد ضرورت فرارفتن از چارچوب جنگ دو جناح و طرح نيرويی سوم، يک نيروی گسترده ی دمکراتيک، سکولار و جمهوريخواه را در جامعه فراهم کرد.
دويچه وله: آقای دکتر مهرداد درويش پور، از اينکه در مصاحبه با ما شرکت کرديد از شما بسيار سپاسگزارم