 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
نویسنده : على موسوى خلخالى
رو در رویی دولت عراق با جریان صدری رفته رفته وارد مرحله تازهای میشود.
شاید این بار همان طور که سید محسن حکیم، فرزند سید عبدالعزیز حکیم و مشاور سیاسی دفتر وی در ایران در گفت و گوی اختصاصی به دیپلماسی ایرانی گفت:« همه مردم عراق در برابر مقتدی صدر و جریان صدری ایستادهاند»، بیشتر احزاب عراقی علیه جریان صدری و جیش المهدی با یکدیگر متحد شده و اختلافهای سیاسی خود را حداقل در این مورد فراموش کردهاند. تحولاتی که در تدوام تحولات گذشته در یکی دو روز اخیر رخ داده و در ذیل به تفصیل به آن اشاره خواهد شد، میتواند دلیلی بر این ادعای ما باشد.
شاید اشاره به گفتههای مسعود بارزانی، رهبر کردستان عراق و رهبر حزب دموکراتیک کردستان، که در جریان مبارزات مسلحانه ارتش عراق به فرماندهی نوری مالکی با گروههای شبه نظامی در بصره با وی تماس گرفته و گفته بود، ما از شما حمایت میکنیم و حتی حاضریم نیروهای پیشمرگ را به حمایت از ارتش عراق اعزام کنیم، بتواند دلیل مناسبی برای این ادعا باشد.
مسعود بارزانی بر سر مسئله کرکوک با نخستوزیر عراق اختلاف داشت و حتی تهدید به قطع حمایت از وی در صورت به اجرا در نیامدن بند 44 قانون اساسی برای الحاق کرکوک به کردستان کرده بود. اما در جریان درگیری ارتش عراق با جریان صدری، بارزانی اختلاف خود با مالکی را فراموش کرد و به حمایت از دولت مالکی برخاست.
در مهمترین اتفاق تازه، شبکه خبری العربیه گزارش داد، میان مقتدی صدر به عنوان رهبر جریان صدری با ایران اختلافهای تازهای بروز کرده و این روحانی جوان ایران را به مقصد نجف اشرف ترک کرده است.
مقتدی صدر بنا به گفته یک منبع موثق و نزدیک به مجلس اعلای اسلامی عراق با دیپلماسی ایرانی که نخواست نامش فاش شود، نزدیک به یک سال است که در ایران به سر میبرد و در طول این مدت تنها یک بار آن هم برای چند روز از ایران به عراق رفته اما دوباره به ایران بازگشته است.
به گفته این منبع، وی در کل این مدت در قم به سر میبرده و به تحصیل علوم حوزوی پرداخته است.
گرچه محمد علی حسینی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در گفت و گوی هفتگی خود در روز یک شنبه گذشته 17 فروردین با خبرنگاران گفته بود که نمیتواند حضور مقتدی صدر در ایران را تایید کند.
برخی تحلیلگران امور عراق پیش بینی کردهاند، بروز اختلاف میان ایران با مقتدی صدر و جریان صدری به نفع جریان طرفدار حکیم، مجلس اعلای اسلامی عراق و دولت مالکی که از حمایت بیشائبه ایران برخوردار است، تمام میشود.
به گزارش شبکه خبری الجزیره روز دوشنبه محمد علی حسینی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، گفت:« جمهوری اسلامی ایران از مواضع دولت مالکی در مبارزه با جنایتکاران و گروههای شبه نظامی غیر قانونی حمایت میکند و معتقد است تفاوت بزرگی میان ارتکاب به جنایت و کارهای تبهکارانه با گروهها و جریانهایی که در حرکت سیاسی عراق شرکت دارند، وجود دارد.»
نامه شدید اللحن مالکی به براون
در حالیکه اوضاع بصره هنوز رو به آرامش نرفته و اتهامهایی متوجه برخی کشورهای خارجی مبنی بر حمایت از جیش المهدی برای ناامن جلوه دادن عراق میشود و از سوی دیگر ایران و آمریکا حمایت قاطع خود را از دولت مالکی در مبارزه با شبه نظامیان خارج از قانون اعلام کردهاند، منابع نزدیک به دولت مالکی اعلام کردند، نخستوزیر عراق نامه شدید اللحنی را به «گوردن براون» همتای بریتانیایی خود فرستاده که در آن از شیوه رفتار ارتش بریتانیا در وقایع اخیر بصره به شدت انتقاد کرده و از دولت بریتانیا به دلیل اتخاذ چنین رفتاری ابراز ناامیدی کرده است.
بنا به گزارش دایره امنیت عراق، اطلاعات به دست آمده حاکی از آن است که ارتش بریتانیا با شبه نظامیان مسلح مستقر در بصره پیمانی منعقد کرده که بر اساس آن ارتش بریتانیا متعهد میشود هیچ تعرضی به این شبه نظامیان وارد نیاورد.
در مقابل شبه نظامیان نیز تعهد میدهند از شلیک خمپاره، ایجاد خسارت و حمله به ارتش بریتانیا و متحدان خارجی آنها بپرهیزند.
دستگاه امنیتی عراق تاکید کرده، در خلال مبارزه ارتش عراق با جیش المهدی و دیگر گروههای شبه نظامی خارج از قانون، گروههای شبه نظامی تمام ضربات خود را متوجه نظامیان عراقی میکردند و تلاش داشتند هیچ ضربهای را متوجه نظامیان بریتانیایی و دیگر نظامیان خارجی موجود در صحنه نبرد وارد نیاورند.
این در حالی است که روزنامههای بریتانیایی نیز در جریان مبارزه دولت عراق با شبه نظامیان خارج از قانون عراقی حملات تند و تیزی را متوجه دولت عراق کرده و از رفتار آن با شبه نظامیان به شدت انتقاد کردند.
مطبوعات بریتانیایی نبردهای بصره را پیروزی گروههای شبه نظامی بر ارتش و دولت عراق توصیف کرده بودند.
تشدید اختلاف میان مالکی و صدر
در همین حال نوری مالکی، نخست وزیر عراق، دیروز دوشنبه در دیدار با سید عبدالعزیز حکیم، رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق و رهبر ائتلاف یکپارچه، در موضعگیری قاطعانهای تاکید کرد، مهلتی که دولت برای گروههای شبه نظامی تعیین کرده بود، روز سه شنبه پایان مییابد و ارتش عراق پس از پایان این مهلت با تمام کسانی که حاضر به تحویل سلاح نشدهاند، به شدت برخورد خواهد کرد.
وی در ادامه افزود:« ما فرصت طلایی را به گروههای شبه نظامی دادیم و حتی اعلام کردیم هر کس اسلحه خود را تحویل دهد در برابرش پول دریافت خواهد کرد.»
مالکی همچنین پس از آن با شرکت در یک کنفرانس مطبوعاتی تصریح کرد، عملیات بصره تا روزی که تمام گروههای خارج از قانون تسلیم شوند، ادامه خواهد داشت.
وی همچنین در گفت و گو با شبکه سیانان قاطعانه تاکید کرد، جریان صدری تا زمانی که اقدام به انحلال جیش المهدی نکرده، نمیتواند در فضای سیاسی و انتخابات آتی استانداریها شرکت کند.
مالکی تاکید کرد، بر اساس تصمیمی که از سوی مجمع گروههای سیاسی عراقی اتخاذ شده، جریان صدری تا زمانی که اقدام به انحلال جیش المهدی نکرده اجازه حضور در انتخابات آینده را ندارد.
اولتیماتوم مالکی به جیش المهدی با حمایت گروههای سیاسی عراقی و کاخ سفید مواجه شده است.
تونی فراتو، سخنگوی کاخ سفید، ضمن اعلام حمایت از طرح احزاب عراقی و نوری مالکی مبنی بر انحلال گروههای شبه نظامی به عنوان پیش شرط برای شرکت در انتخابات آتی گفت:« بیشتر احزاب سیاسی عراقی از عملیات امنیتی بغداد و بصره برای سرکوب شبه نظامیان حمایت کردند و تاکید داشتند که احزابی که بر حفظ گروههای شبه نظامیشان پافشاری میکنند، صلاحیت حضور در انتخابات آتی را ندارند.»
حمید رشید معله، نماینده پارلمان عراق از ائتلاف یکپارچه، نیز در گفت و گویی با رادیو سوا بر لزوم انحلال گروههای شبه نظامی تاکید کرد و گفت:« نوری مالکی از جریان صدری خواسته در هر صورت دستور به انحلال جیش المهدی دهد.»
حمدیه الحسینی، یکی از نمایندگان زن مجلس و عضو گروه انتخابات مجلس عراق، نیز در این باره گفت: « در قانون اساسی عراق بر لزوم انحلال گروههای شبه نظامی و حفظ سلاح تنها در دستان دولت و ارتش عراق تاکید شده است. بنا بر این ما در انتخابات آتی با استناد به قانون اساسی از حضور هر گروه سیاسی که سلاح در دست داشته باشد، جلوگیری میکنیم.»
اما با این حال در برابر این موضعگیری صریح نوری مالکی، نمایندگان مجلس و احزاب سیاسی عراق جریان صدری با تسلیم سلاح به دولت مخالفت کرده و از مالکی برای صدور چنین دستوری انتقاد کرده است.
مقتدی صدر خود با صدور بیانیهای از تصمیم دولت عراق انتقاد کرده و اظهار داشته، دولت از هیچ اختیاری برای انحلال جیش المهدی برخوردار نیست.
یاسین مجید، یکی از مشاوران نخست وزیر عراق، در این باره گفت:« جریان صدری خلع سلاح جیش المهدی را رد کرده و این باعث خواهد شد تا این جریان بیش از پیش به انزوای سیاسی کشیده شود.»
لواء سمیسم، رئیس هیات سیاسی جریان صدری، ضمن انتقاد از تصمیم مالکی مبنی بر تعیین پیش شرط انحلال جیش المهدی برای شرکت در انتخابات آتی ریاست جمهوری گفت:« شرکت در انتخابات حق قانونی ما است و این ما هستیم که تصمیم میگیریم در انتخابات شرکت کنیم، یاخیر. قانون هیچ اختیاری به دولت نداده که چنین دستوراتی را از خود صادر کند.»
وی همچنین از بیانیه شورای امنیت ملی عراق که در آن بر انحلال تمام گروههای شبه نظامی و تسلیم سلاحشان به دولت تاکید شده، انتقاد کرد و گفت:« شورای امنیت ملی یک مجلس مشورتی است و بر اساس قانون از هیچ قدرت اجرایی برخوردار نیست. ما تصمیمهای این شورا را الزامی نمیدانیم و به آن هم عمل نمیکنیم.»
از سوی دیگر مقتدی صدر اعلام کرده، برای انحلال جیش المهدی از آیت الله سیستانی و دیگر مراجع شیعه مشورت میگیرد و در صورت تقاضای آنها برای انحلال دستور به انحلال جیش المهدی میدهد.
صلاح العبیدی، سخنگوی مقتدی صدر نیز در این باره گفت:« هیچ کس به جز آنهایی که در تاسیس آن دخالت داشته یا رهبر دینی هستند، حق دخالت در امور جیش المهدی را ندارد.»
عبیدی در ادامه افزود:« جریان صدری تنها در صورتی انحلال جیش المهدی را میپذیرد که مراجع دینی تقاضای انحلال آن را کنند.»
در همین حال گفته میشود، مقتدی صدر عدهای را نزد مراجع شیعه در نجف اشرف فرستاده تا درباره انحلال جیشالمهدی از آنها مشورت بگیرد.
حسن الزرقانی، یکی از مشاوران ارشد مقتدی صدر در گفت و گو با رویترز در این باره گفت:« رهبر جریان صدری به دفاتر خود در نجف و قم دستور داده، نزد آیت الله سیستانی در نجف و آیت الله کاظم حائری در قم بروند تا نظر آنها را درباره انحلال جیش المهدی بپرسند.»
از سوی دیگر به نظر میرسد در درون جریان صدری اختلافهای شدیدی بروز کرده است. سید محسن حکیم در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تایید این خبر گفت:« اختلافها در درون جریان صدری بسیار بالا گرفته و اکنون شاخههای بسیاری در درون جریان شکل گرفتهاند.»
عزت الشابندر، یکی از اعضای العراقیه به رهبری ایاد علاوی، نخستوزیر اسبق عراق، نیز در این باره گفت:« جریان صدری در جلسه شورای امنیت و وحدت ملی که روز شنبه با حضور سران کشور و رهبران مهمترین گروههای سیاسی پارلمان عراق تشکیل شد، میان انحلال جیش المهدی و بقا بر تعلیق فعالیتهایش مردد بود. در حالی که تمام گروههای حاضر در جلسه به جز جریان صدری بر انحلال گروههای شبه نظامی تاکید داشتند.»
بر اساس این گفتهها و آنچه در رسانهها و روزنامههای عربی آمده است، ظاهرا انشقاق در جریان صدری را میتوان به دو صورت تصور کرد. عدهای که رویه اعتدال در پیش گرفتهاند و از مقتدی صدر میخواهند قبل از آن که دیر شود، دستور به انحلال جیش المهدی دهد و در این باره تعلل نکند و جریانی که در مقابل این جریان قرار دارد که بسیار تندرو است و عموما نظامیان جیش المهدی را تشکیل میدهد و با انحلال جیش المهدی بسیار مخالف است و بر تدوام فعالیتهای آن تاکید میکند.
به اعتقاد جریان معتدل درون جریان صدری در صورت تداوم روند فعلی، احزاب سیاسی رقیب علیه آنها وارد عمل شده و ضمن ربودن گوی سبقت از آنها فرصت شرکت در انتخابات آتی را از دستان آنها خارج خواهند ساخت و جریان صدری مجبور میشود وارد یک عزلت و انزوای سیاسی شود.
در همین حال برخی از چهرههای تندروی عمدتا نظامی جریان صدری و جیش المهدی از هم اکنون خروج خود را از این جریان اعلام کرده و در شهرهای بصره و صدر با سر دادن شعارهایی خواستار عزل مقتدی صدر از رهبری جیش المهدی شدهاند.
این در حالی است که سه شنبه در پارلمان عراق نیز چند تن از نمایندگان جریان صدری ضمن متوجه ساختن اتهامهایی به یکدیگر با هم درگیر شدند.
داستان از آنجا آغاز شد که اسماء الموسوی، یکی از نمایندههای این جریان اتهامهای تند و تیزی را متوجه هم حزبیهای خود در مجلس بویژه بهاء الاعرجی، یکی از نمایندگان ارشد جریان صدری در پارلمان عراق کرد و شیوه زندگی و راه و روش سیاسی آنها را با صدام حسین مقایسه کرد.
سخنان موسوی با واکنش اعرجی مواجه شد که به وی توصیه کرد، به جای نمایندگی مجلس و تدوام در امر سیاست به محل کار سابق خود یعنی بیمارستان و چادر پناهندگان بازگردد.
سخنان اعرجی باعث گریه موسوی شد و متعاقب آن علیا دویج، و غفران الساعدی، دیگر نمایندگان زن جریان صدری از اظهارات اعرجی خشمگین شده، آن را توهین به خود نیز تلقی کرده و در نهایت با دست و پرتاب لیوان آب با اعرجی درگیر شدند.
این در حالی است که جریان صدری از طرفداران خود خواسته در روز چهارشنبه با شرکت در یک تظاهرات ملیونی در بغداد به مناسبت پنجمین سال اشغال عراق قدرت خود را به دشمنان این جریان نشان دهند. تظاهراتی که بسیاری پیش بینی میکنند به صحنه رویا رویی جریان صدری با طرفداران دولت تبدیل شود.
وضعیت میدانی در عراق
این در حالی است که بنا به گزارشها مبارزات مسلحانه میان عناصر جیش المهدی با نیروهای دولتی و ارتش عراق با وجود اعلام آتش بس در شهرهای مختلف عراق از جمله شهرک صدر، بغداد و بصره همچنان ادامه دارد.
در همین رابطه روز گذشته عبدالکریم خلف، مدیر عملیات مبارزه با گروههای شبه نظامی در بصره، از یک سوء قصد جان سالم به در برد. وی در حین گذر از یک منطقه در شمال بصره بود که در مقابل خودرواش یک مین منفجر میشود اما به وی آسیبی وارد نمیآید. این حادثه باعث زخمی شدن دو تن از محافظان خلف شد.
همچنین انفجار یک بمب در درون یک منزل مسکونی در بصره باعث کشته شدن حداقل 8 نفر شد.
در شهر بغداد نیز نیروهای جیش المهدی با وجود اعلام آتش بس از نیمه شب تا بامداد روز سه شنبه با نیروهای پلیس، ارتش عراق و ارتش آمریکا درگیرد شدند که بنا به گزارشها در این درگیریها جیش المهدی از آر پی جی، مین، خمپاره و دیگر سلاحهای سنگین استفاده میکرده است.
بر اساس همین گزارش صبح سه شنبه هیچ کدام از ساکنین بغداد که درگیریها در مناطقشان جریان داشته جرات خروج از خانههایشان را نداشتند و به گفته شاهدان عینی با پیش روی ارتش آمریکا و ارتش عراق نیروهای جیش المهدی در تمام خیابانهای منطقه پراکنده شده و اقدام به کارگذاری مین در خیابانهای اصلی منطقه کردند.
در همین حال در شهر صدر شرق بغداد نیز درگیری میان جیش المهدی با نیروهای آمریکایی و عراقی تا کنون باعث کشته شدن 20 عراقی و زخمی شدن 50 تن دیگر شد که این درگیریها هنوز نیز ادامه دارد.
در اثر شلیک خمپاره به منطقه سبز نیز دست کم سه سرباز آمریکایی کشته و 31 تن دیگر زخمی شدند.
در همین رابطه به گزارش منابع خبری عراقی 25 هزار نفر از افراد عشایر بصره به حمایت از ارتش و پلیس عراق برای سرکوب نیروهای جیش المهدی بر آمدهاند.
تمام این موارد بوضوح نشان میدهد، سرکوب جیش المهدی به این سادگیها پایان نمییابد و همان طور که بسیاری پیشبینی میکنند، چه بسا درگیریهای عراق در روزهای آینده شدیدتر شود. درگیریهایی که حتی اگر مقتدی صدر هم دستور به انحلال جیش المهدی دهد، بروز آن اجتناب ناپذیر خواهد بود.
