دیدنیها >> موانع دموکراسی و سکولاريسم در ايران: سخنرانی محمد امينی در هلند (ويدئو)

محمد امينی، پژوهشگر تاريخ ايران در تازه ترين سخنرانی خود که در دانشگاه دلفت در هلند برگزار شد گفت: «ما تصور می کنيم اگر جمهوری اسلامی برود به شرايط بهتری دست پيدا می کنيم همانطور که در سال ۱۳۵۷ هم بسياری فکر می کردند اگر تنها شاه برود، شرايط بهتر می شود.»

به گزارش شبکه ايرانيان هلند، سخنرانی اين پژوهشگر تاريخ به موضوع «تنگناهای دموکراسی و سکولاريسم در ايران» اختصاص داشت. امينی در سخنرانی اش تاکيد کرد «تازمانی که ما نتوانيم به تنگناهای دستيابی به دموکراسی در ايران پاسخ دهيم به دموکراسی و سکولاريسم ماندگار نمی رسيم. گرفتاريهايی تاريخی که در پی پذيرش اسلام از سوی مردم ايران پا گرفته است به دليل دگرگون شدن ساختارهای اداری و فرهنگی در يک کشور. يکی از اين ساختارها، ساختارهای ايلياتی است که از زمان حکومت ترکمان ها در ايران شکل گرفته؛ رشته ای ديگر از مشکلات برداشت‌های خرافی از دين است که در جامعه چيره شده و حتا از سوی نخبگان پذيرفته شده است. اين ارزش‌های با گسترش مدرنيته در ايران سر ستيز داشته اند. پاره ای از مشکلات هم به خود ايرانيان برنمی‌گردد از جمله دخالت بيگانگان؛ مانند دخالت روسيه و بريتانيا که گرفتاری های اساسی برای پايه گيری دموکراسی در ايران ايجاد کرد. البته اگر مردم کشوری ضعيف نباشند بيگانگان قدرت دخالت در آنرا نخواهند يافت.»

محمد امينی گفت: «در ايران، عصر روشنگری سپری نشده و نه انقلاب اسلامی و نه انقلاب مشروطه در ايران بر يک بستر روشنگرانه شکل نگرفت. ما انسان های روشنگری مانند ميرزا فتحعلی آخوندزاده يا ميرزا ملکم خان اصفهانی برای گسترش انديشه‌های روشنگرانه داشتيم ولی عصر روشنگری مانند دوره دويست ساله ای که در اروپا گذشت نداشتيم. دوره ای که در همه زمينه ها زندگی انسان مورد نقد قرار گرفت. در اين بستر فکری، جامعه مدرن شد. نداشتن اين پيشينه در ايران در زمان انقلاب مشروطه، مشکل ساز شد؛ به حدی که در آن زمان حتا بايد به نمايندگان مجلس ياد داده می شد که بدون اجازه در جلسات صحبت نکنند! ما پيشينه ای برای اين مسايل نداشتيم با اينحال قوانينی در مجلس تصويب شد که پايه دگرگونی‌های سالهای بعد شد. حتا بسياری از اقداماتی که در زمان رضا شاه صورت گرفت در همان مجلس اول و دوم تصويب شده بود؛ مانند آمورش اجباری، ايجاد دادگستری، دانشگاه و ...»

امينی در اين سخنرانی از قدرت گرفتن روحانيون در زمان رژيم گذشته و نرمش حکومت در برابر آنها انتقاد کرد و آنرا "دخالت گستاخانه علما در امور کشور" ناميد. او بخشی از خاطرات ثريا اسفندياری، همسر دوم محمدرضا شاه را نقل کرد که حتا در دوره‌ای، رفت و آمد پزشک او به دربار به دليل بهايی بودنش - به دليل خواسته‌های روحانيون مبنی بر محدود کردن بهاييان - متوقف شد.

- ويدئو: شبکه ايرانيان هلند / Persian Dutch Network