واکنش بهروز غريب‌پور به عدم صدور مجوز اپرای "سعدی"

کارگردان اپرای «سعدی» تلويحا معاونت امور هنری را مسئول صادر نشدن مجوز اجرای اين نمايش معرفی کرد. بدعتی که عمر اپرای عروسکی را تهديد می‌کند.

به گزارش خبرنگار ايلنا، بهروز غريب‌پور با بيان اينکه اشاره به يک سابقه تاريخی برای تشريح مساله ضروری به نظر می‌رسد، گفت: نزديک به ۵۰۰ سال است تعزيه داريم. برگزارکنندگان تعزيه در دوره صفويه با اينکه از عوام بودند و شناخت علمی و آکادميک نسبت به مسائل نداشتند به اين درجه از شعور و آگاهی رسيده بودند که نمی‌شود نمايشی درباره واقعه کربلا نوشت که زن در آن حضور نداشته باشد.

اين هنرمند ادامه داد: بر همين اساس به تدبيری رسيدند که سايه آن همچنان بر سر موسيقی ما حضور دارد. اينکه ما خواننده‌هايی به اصطلاح چپ‌کوک داشته باشيم که می‌توانند صدای زير شبيه به زن را اجرا کنند و حضور "زينب‌خوان" و "علی‌اصغر خوان"يا "بچه‌خوان" در تعزيه از همين جا نشات می‌گيرد. بنابراين ما بدون توجه به اپرای غربی بايد به دستاوردهای فرهنگی و هنری خود توجه کنيم.

غريب‌پور به تلاش‌های بسيار برای شکل‌گيری اپرای عروسکی در ايران اشاره کرد و گفت: زمان شروع کار بايد انديشه می‌کردم که خلق اپراها باوجود خطوط قرمز به شيوه‌ای پيش برود که حيات فعاليت‌های گروه مستمر باشد و با مشکل مواجه نشويم. حذف خوانندگان زنده از روی صحنه و ضبط صدای آنها در استوديو برای پخش هنگام اجرا بر همين اساس اتفاق افتاد و خوشبختانه طی ده سال گذشته اين تدبير با مقبوليت مخاطبان نيز مواجه شده است.

کارگردان اپرای «رستم و سهراب» ادامه داد: اجرای اپراهای عروسکی «مکبث»، «عاشورا»، «مولوی»، «حافظ»، «ليلی و مجنون» و اخيرا هم «سعدی» به کلی با همين روش پيش رفت و‌ آنچه در نمايش اخير ما اتفاق افتاده به هيچ وجه خارق‌العاده نيست. بلکه يک روند ۱۰‌ ساله است که با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تمام اجراهای ايران و جهان گروه آران تجربه شده است.

او تصريح کرد: با توجه به اينکه سال‌های زيادی است برای خلق اين اپرا تلاش‌ صورت گرفته به هيچ وجه دست به عملی نزده و نخواهم زد که موجب توقيف نمايش شود. معتقدم يک نفر بايد بيمار باشد که تلاش‌های شبانه‌روزی ۶۰ - ۷۰ عضو گروه را با يک بی‌تدبيری به مخاطره بيندازد.

غريب‌پور با بيان اينکه به نظر می‌رسد عکس گفته‌ها درحال اثبات است، خاطرنشان کرد: تصور می‌کنم آقايان بدون درنظر گرفتن سابقه موضوع دست به چنين کاری زدند. چطور می‌شود يک شيوه اجرايی که طی ۱۰ سال گذشته و در شرايطی که به‌زعم عده‌ای، هنرمندان امکان رشد و فعاليت نداشتند خود را در داخل و خارج از کشور به اثبات برساند اما در دولتی با شعار فراهم آوردنِ شرايط مثبت برای هنرمندان با چنين مساله‌ای مواجه ‌شود؟

سرپرست گروه تئاتر «آران» افزود: بيشترين نمايش‌های گروه تئاتر «آران» در دولت گذشته خلق و اجرا شد و من معتقدم آنچه پيش آمده يک اتفاق بديع است که بايد سر منشا آن را پيدا کنيم. در مورد اپرای «سعدی» دوستان به دلايلی که خودشان تشخيص داده بودند، تصور داشتند امکان اجرا در شيراز وجود ندارد؛ اما مسئولان شيراز روز گذشته به من خبر دادند مخالف‌ترين جريان‌ها در استان به اين نتيجه رسيدند که بحث تک‌خوان زن در نمايش ما به هيچ وجه مطرح نيست و گفتند درصورت صدور مجوز توسط مسئولان در تهران مشکلی برای اجرا وجود ندارد.

غريب‌پور با اشاره به گفتگوی دو هفته قبل خود با علی مرادخانی، معاون امور هنری اظهار کرد: بنابر حسن نيت و برای اينکه بعدا عنوان نشود فلانی خواست شيطنت کند و حاشيه‌سازی‌های ديگر به معاون امور هنری اعلام کردم ما در نمايش صدای زن داريم اما اين به معنای متعارف يعنی "خوانندگی" نيست. بلکه کاملا بازيگری محسوب می‌شد و تاکيد کردم به اين دليل که چنين شيوه‌ای قبلا کمتر در آثار نمايشی سابقه داشته من واژه آواگر (خواننده-بازيگر) را جايگزين کرده‌ام چون عنوان خواننده صحيح نيست.

موسس فرهنگسرای بهمن گفت: گروه بازبينی روز گذشته و بعد از تماشای اپرای سعدی ضمن استقبال از اجرا با شجاعت و شرافت اعلام کردند، «اين نمايش از نظر ما هيچ مشکلی ندارد اما برای شما حامل پيامی هستيم! اينکه صدای زن در اين اپرا ايجاد مشکل می‌کند. پرسش من اين بود که مگر می‌شود درباره اجزای يک نمايش قبل تماشای اثر نظر جداگانه صادر کرد.

او ادامه داد: اگر قرار است درباره بخش موسيقی اظهارنظر صورت بگيرد پس چرا از دفتر موسيقی نماينده‌ای در اجرای بازبينی حضور نداشت. معتقدم يک نفر نمايش را نديده رد کرده اما به مسئولان اطمينان خاطر می‌دهم اين نمايش هيچ شبهه مذهبی ندارد. اين حاصل عمر هنری و تجربه ۱۰ ساله اجرای اپراهای عروسکی است.

غريب‌پور با بيان خاطره‌ای تصريح کرد: دکتر حدادعادل که به عرفان و فلسفه اسلامی گرايش زيادی دارد به عنوان فردی منسوب به طيف اصول‌گرا به تماشای اپرای «مولوی» نشست و بار دوم برای همکاران خود در انجمن حکمت و فلسفه‌ بليت تهيه کرد تا به اجرای اين نمايش بنشينند.

اين هنرمند ادامه داد: ما در دوره وزارت آقای صفار هرندی و دکتر حسينی که مديرانی اصول‌گرا محسوب می‌شوند مورد حمايت قرار گرفتيم و امکان سفر داشتيم که اين تجربه‌ها نشان می‌دهد جريان‌های گوناگون اپرای عروسکی را پذيرفته است. زمانی شما با مساله‌ای مواجه هستيد که سابقه ندارد اما اجرای اپراهای عروسکی گروه «آران» سابقه ۱۰ ساله دارد. آن زمان من از آقای احمدی‌نژاد گلايه می‌کردم که چرا به تماشای آثار گروه نمی‌نشيند اما حداقل مديران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ما حمايت می‌کردند.

او تصريح کرد: در اين دوره آقای روحانی به تماشای آثار گروه نيامده و آقای جنتی به‌عنوان وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی نيز چنين نکرده است. حتی آقای مرادخانی که ابتدا حمايت‌هايی برای اجرای اپرای «سعدی» داشت و پيام‌های ايشان در حافظه تلفن همراه من موجود است ناگهان طوری عمل کرد که امروز شورای بازبينی معلق مانده و نمی‌تواند تصميم بگيرد.

اين هنرمند تاکيد کرد: اين تصميم‌گيری غيراصولی و غيرمدبرانه است اما من معتقدم اگر بنابر ايجاد مشکل و لجبازی نباشد مساله حتما راه‌حل دارد. از نظر فنی برای ما مقدور نيست که از هم‌خوان استفاده کنيم و اگر قرار بر اين بود اجراهای رپرتوار (تناوبی) گروه طی اين سال‌ها با مشکل مواجه می‌شد.

غريب‌پور خاطرنشان کرد: تصميم امروز مديران يعنی کوبيدن ميخ بر تابوت هنری است که از ابتدای انقلاب تا امروز رشد کرده، باليده و در جهان به نام ايران درخشيده است. من نشام دادم می‌توان جهان را متوجه هنر ايران کرد. دريافت نشان به بهانه گشايش زبان عروسکی در جهان، دريافت دکتری افتخاری دانشگاه سينما و تئاتر تفليس برای اجرای نمايش رستم و سهراب، دريافت نشان شواليه دولت ايتاليا برای سه اجرای موفق در اين کشور ازجمله افتخاراتی است که گروه آران با خود به همراه داشته و مگر می‌شود در ميان تمام آشوب‌های جهانی عليه ايران به سادگی چنين افتخاراتی کسب کرد؟

اين کارگردان با بيان اينکه مساله فقط به صحنه بردن اپرای عروسکی «سعدی» نيست؛ گفت: به آقايان می‌گويم فکری کنيد که ادامه حيات و حرکت رو به جلوی گروه «آران» ميسر باشد تمام آنچه در گروه ما اتفاق افتاد عکس تبليغات کشورهای خارجی را اثبات کرد و ما نشان داديم در ايران به آثار فاخر بها داده می‌شود که اميدوارم در دولت يازدهم خلاف اين اثبات نشود.