العربیه - به نظر می‌رسد لیبی در آستانه انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری قرار دارد؛ انتخاباتی که فرزندان معمر قذافی رهبر نظام پیشین این کشور با برخورداری از پشتیبانی هوادارانشان، خود را برای مشارکت در آن آماده می‌کنند تا آن را به فرصتی برای بازگشت به قدرت تبدیل کنند.هفت سال از انقلاب لیبی در راستای "بهار عربی" و سرنگونی نظام معمر قذافی رهبر پیشین این کشور می‌گذرد؛ انقلابی که تا کنون تنها دستاوردش، سرنگونی قذافی بود، اما لیبی را به آشوب و جنگ داخلی کشاند.
پس از کشته شدن معمر قذافی و اعلام پیروزی انقلابیون در لیبی، دو عامل در این کشور سر بر آوردند، یکی عامل قبیله‌ای که معمر قذافی توانسته بود آن را کنترل کند و در سال‌های حکومتش، تنش‌ها میان قبایل را به حداقل برساند. اکنون اما قبایل با انگیزه‌های مختلف، چه منافع و چه انتقام‌های دیرین، به جان هم افتاده‌اند.
عامل دوم که در منطقه و جهان در سال‌های اخیر بحران‌ساز شده و در لیبی، تاثیرش را به وضوح گذاشته، فعالیت‌های گروه‌های اسلام‌گرای تندرو است؛ گروه‌هایی مسلح که بعضی از آن‌ها مرتبط با تشکیلاتی هستند که جامعه جهانی آن‌ها را به عنوان «گروه‌های تروریست» شناسایی کرده است، همچون القاعده و داعش. مداخله‌های خارجی هم این‌گروه‌ها را بیش از پیش تقویت کرده است. نشانه‌های این مداخله هم شامگاه ورود انقلابیون به طرابلس پایتخت لیبی به خوبی مشاهده شد؛ صحنه‌ای تاریخی که دوربین‌های رسانه‌ها آن را ثبت کردند؛ «اسلامگرایان مسلحی که با بالا رفتن از جایگاهی که قذافی همواره از آن سخنرانی می‌کرد، پرچم قطر را برافراشتند».
همه این عوامل باعث شده که لیبی اکنون یکی از بی‌ثبات‌ترین کشورهای جهان باشد. گاهی دو دولت داشت و گاهی دو پارلمان. هرکدامشان هم از حمایت طرفی برخوردار بودند.
اگرچه اکنون در لیبی دولتی به رسمیت شناخته شده از سوی سازمان ملل متحد وجود دارد که بزرگترین تشکیلات مسلح حال حاضر از آن حمایت می‌کند، اما آشوب به‌طور کامل متوقف نشده و بازگرداندن آرامش به کشور نیازمند اقدامی جدی‌تر است.
انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری
گفت‌وگوی ملی و انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری، بخشی از نقشه راه سازمان ملل متحد برای بازگشت آرامش به لیبی است. از این رو پنجشنبه ۲۱ رسامبر ۲۰۱۷، ژان اف لودریان وزیر امور خارجه فرانسه در سفر به لیبی، بر ضرورت اجرای هرچه سریع‌تر نقشه راه سازمان ملل متحد در این کشور تاکید کرد. او در کنفرانس خبری مشترک با فایز السراج رئیس دولت وفاق ملی لیبی که از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته شده، این سخنان را مطرح کرد.
پیش از آن و در روز ۶ دسامبر، کمیساریای عالی انتخابات لیبی، به طور رسمی، از آغاز ثبت‌نام رای‌دهندگان در انتخابات پیش‌روی لیبی خبر داد.
عماد السایح رئیس کمیساریای عالی انتخابات لیبی در کنفرانسی خبری با حضور غسان سلامه نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور لیبی گفت، مدت زمان ثبت‌نام رای دهندگان ۶۰ روز است و پس از آن رای‌دهندگان خارج از کشور ثبت‌نام خواهند کرد.
تلاش فرزندان قذافی برای بازگشت به قدرت
در همین چارچوب، هواداران نظام سابق لیبی و فرزندان معمر قذافی، این انتخابات را فرصتی برای بازگشت به صحنه سیاسی و قدرت می‌بینند. اکنون گزارش‌های زیادی درباره احتمال نامزدی سیف‌الاسلام قذافی پسر بزرگ رهبر پیشین لیبی، منتشر شده است.
در همین راستا، روزنامه اماراتی البیان به نقل از منابع نزدیک به سیف‌الاسلام قذافی، گزارش داد که او قرار است در پیامی کوتاه خطاب به مردم لیبی و هواداران خود، از آن‌ها بخواهد برای رای دادن در انتخابات سال ۲۰۱۸ ثبت‌نام کنند.
این منابع گفتند که سیف‌الاسلام قذافی پس از آزادی از زندان در ماه ژوئن گذشته، تماس‌های خود را با رهبران اجتماعی و سیاسی هوادار نظام سابق از سر گرفته و قصد دارد برای انتخابات آینده نامزد شود.
این منابع افزودند که «جبهه مردمی آزادیبخش لیبی» به رهبری سیف الاسلام قذافی و شماری از احزاب نزدیک به او از جمله «جبهه مبارزه ملی» و «جنبش مردمی آزادی سازی لیبی» در فهرستی واحد در انتخابات پارلمانی آینده، مشارکت خواهند کرد. این روزها فعالیت سیاسی و رسانه‌ای هواداران نظام سابق لیبی در داخل و خارج کشور به خوبی دیده می‌شود.
در همین زمینه، باسم الهاشمی سخنگوی رسمی ائتلافی با عنوان «قبایل لیبی» و خانواده قذافی، ابراز عقیده کرده که «سیف الاسلام برای نامزدی در انتخابات، از حمایت بزرگترین قبایل لیبی برخوردار است».
اکنون هوداران سیف الاسلام قذافی در کمپین‌هایی، خواستار نظارت سازمان ملل متحد بر انتخابات شده‌اند تا به گفته آن‌ها «انتخاباتی شفاف و عادلانه» برگزار شود.
در همین راستا، سیف الاسلام قذافی، برنامه‌ای برای خروج لیبی از بحران ارائه داده است. برنامه او مفصل است و در آن، نقش مهمی برای سازمان ملل متحد در نظر گرفته شده است.
در لیبی همچنان نظام قبلیه‌ای حاکم است و قبایل این کشور، نقشه تنش‌ها و آشتی‌های داخلی را ترسیم می‌کنند. به نظر می‌رسد هواداران قذافی بر این مساله تکیه دارند و با توجه به هم‌پیمانی‌های معمر قذافی با قبایل مختلف، آن را برگ برنده‌ای برای خود در انتخابات پیش‌رو می‌دانند.
اشرف عبدالفتاح عضو شورای عالی قبایل لیبی که ده‌ها قبیله از مناطق مختلف کشور در آن حضور دارند، در این‌باره به «العربیه.نت» می‌گوید: «سیف الاسلام قذافی مهم‌ترین شخصیت جامع کنونی در لیبی است و هواداران بسیاری در مناطق جنوبی، غربی و شرقی و همچنین مرکزی دارد. این‌ها بر تجربه سیاسی‌اش علاوه می‌شود چرا که او در نزدیکی مرکز تصمیم‌سازی سیاسی رشد یافت. نقش‌های بزرگی هم در دوره حکومت پدرش به او سپرده شد و نمی‌توان سهمش را در حل و فصل ماجرای لاکربی و برقراری توافق آشتی با اسلامگرایان، نادیده گرفت».
موانعی در مسیر سیف الاسلام قذافی
البته در مسیر سیف الاسلام قذافی موانعی نیز وجود دارد. برخی از لیبیایی‌ها، سخنان درباره پایگاه بزرگ مردمی‌اش را سخنی گزاف می‌دانند.
عبدو فایز فعال سیاسی لیبیایی در این باره می‌گوید: «بازگشت سیف‌الاسلام قذافی به فعالیت سیاسی، باعث پیچیده‌تر شدن اوضاع و ناکام ماندن راه‌حل‌ها برای پایان تنش می‌شود». او می‌افزاید: «اکثر لیبیایی‌ها با بازگشت نظام سابق که فرزندانشان را کشت و خانواده‌هایشان را از هم پاشید، مخالفند».
او ادامه می‌دهد: «سیف‌الاسلام پیشینه‌ای سیاه دارد، او به همراه پدرش و در راس گردان‌های مسلح به مردم لیبی جنگید».
نکته آخر یکی دیگر از موانع سیف الاسلام می‌تواند باشد. او به اتهام «جنایت‌های جنگی»در دوره انقلاب لیبی، تحت تعقیب دادگاه بین‌المللی کیفری لاهه قرار دارد. اگر چه در صورت رسیدن به قدرت، او تنها رهبری نخواهد بود که از سوی این دادگاه تحت تعقیب است.
سیف الاسلام قذافی چندی پس از سقوط نظام پدرش، از سوی مجموعه‌ای مسلح در الزنتان دستگیر شد. دادگاه طرابلس او را به اتهام جنایت جنگی و کشتار معترضان در جریان انقلاب، به اعدام محکوم کرد. اما مجموعه مسلح الزنتان، از تسلیم کردن او به طرابلس خودداری کرد.
سیف الاسلام در زندان ماند تا این‌که پارلمان لیبی قانون عفو عمومی را تصویب کرد و او ماه ژوئن ۲۰۱۷ آزاد شد.
با تمام این شرایط، این سوال به قوت خود باقی می‌ماند: آیا فرزندان قذافی به قدرت در لیبی باز خواهند گشت؟
