طی سال‌های اخیر عملکرد برخی از رسانه‌های فارسی‌زبان که با بودجه دولت‌های خارجی فعالیت می‌کنند، اعتراضات گسترده‌ای را به دنبال داشته است. به ویژه آنکه در همین دوره زمانی جمعی از خبرنگاران این رسانه‌ها روی صفحات خود در شبکه‌های اجتماعی به صراحت از مسئولان جمهوری اسلامی دفاع کرده و یا به مخالفان برجسته رژیم - از جمله شاهزاده رضا پهلوی - حمله‌ور شدند.
اما سخنان اخیر شاهزاده رضا پهلوی در انستیتوی واشنگتن باری دیگر بحث‌های فراوانی پیرامون این مسئله را پیش کشیده که نگارنده به همین بهانه، نگاهی گذرا بر واکنش‌های خاص برخی از رسانه‌های مورد نظر دارد.
آغازی بر یک پایان
در واقع ماجرا از آنجایی شروع می‌شود که شاهزاده رضا پهلوی در اظهارات خود ضمن اشاره به اینکه "این فرم از حکومت، اصلاح‌پذیر نیست" از "تلاش حکومت برای نفوذ و کنترل رسانه‌های فارسی خارج از کشور" خبر داده و تصریح می‌کند "به رسانه‌هایی که از خارج برای ایرانیان برنامه پخش می‌کنند، بگویند سوگند بقراط بخورید. یعنی آسیب نرسانند". ایشان حتی در شفاف‌سازی و تبیین این مساله ضد ایرانی با قاطعیت می‌گوید "عوامل اصلاح‌طلبان به‌شدت در آنها نفوذ کرده‌اند و از رژیم حمایت می‌کنند".
با این مقدمه هر ایرانی آزادی‌خواهی در می‌یابد که نه‌تنها باید آماده شویم تا تغییرات واقعی را ببینیم، بلکه طبق مواضع یاد شده لازم است "با نیروهایی که به دنبال تغییر واقعی هستند، کار کنیم" چرا که معترضان نمی‌توانند برای همیشه بجنگند و حالا مشخصا "اصلاح رسانه‌ها، یک جنبه از کار است".
سراسیمگی بی‌طرفانه!!
چنانچه بیان شد پس از جلب توجه کاربران فعال در شبکه‌های اجتماعی به این بخش از سخنان شاهزاده رضا پهلوی، نوبت به رسانه‌های محکوم شده رسید و شاید در این میان بحث‌برانگیزترین واکنش را بی‌بی‌سی فارسی نشان داده است. این شبکه در ابتدا با اشاره مستقیم به افشاگری شاهزاده رضا پهلوی سعی دارد جزییات آن را برای مخاطبان دستکاری کرده و چنین گزارش می‌دهد که "ولیعهد پیشین" در پاسخ به سوالی درباره اینکه دولت ترامپ چه کمکی می‌تواند به نیروهای اپوزیسیون دموکراتیک بکند گفت که "آنها می‌توانند فورا روزنامه‌نگاران اصلاح‌طلب را از رسانه‌های فارسی زبان خارج از ایران کنار بگذارد. چرا او این رسانه‌ها را دشمن خود و صدای حکومت می‌خواند؟"
البته جهت‌دهی سخنان شاهزاده به همین‌جا ختم نشده و ماجرا با تحریف ناشیانه ادامه می‌یابد. بی‌بی‌سی در ادامه همین گزارشاتش مدعی می‌شود "بخش دیگری از سخنان رضا پهلوی در انستیتو واشنگتن حمله به چند رسانه خارج از کشور - مشخصا بی‌بی‌سی فارسی، رادیو فردا و صدای امریکا - بود. او این رسانه‌ها را متهم کرد که تحت اختیار رژیم ایران هستند و رفتارهای این حکومت را توجیه می‌کنند. حال آنکه به گفته او باید صدای مخالفان رژیم باشد. اتهاماتی که ولیهد پیشین ایران دلایلی برای آنها ارائه نکرد."
روشن است این رسانه‌ی اغلب پر حاشیه، با بهره‌گیری از فرار به جلو و نوعی سراسیمگی اعلام می‌دارد شاهزاده رضا پهلوی از پارسال فعالیت‌های سیاسی خود را به شکلی قابل توجه افزایش داده است. با این حال "انتقاد بزرگ مخالفان و حتی بعضی از طرفدارانش یک نکته است؛ نداشتن برنامه‌ای روشن! بعضی از صحبت‌های رضا پهلوی اما هم مناقشه برانگیز شده و هم بر ابهامات افزوده است".
مسیر یا اهداف جداگانه؟!
تا اینجای کار واضح شد جریان حاکم بر برخی رسانه‌های فارسی زبان خارج از ایران تلاش دارد تا با بزرگ کردن یک سوال یا طرح اتهامات جدید، اذهان مخاطب را منحرف ساخته و از پاسخگویی فرار کنند.
این در حالی‌ست که شاهزاده قبلا هم بارها و بارها تاکید داشته "مساله ما موجود بودن رسانه‌ها نیست؛ مسئله ما رخنه کردن نیروهای اصلاح‌طلب در این نهادهاست که در جایی مطلق هست و ادامه حیات این نظام را تضمین می‌کند". ولی معلوم نیست چطور می‌شود که آن زمان پاسخی نگرفته و در این برهه زمانی بخصوص، پروپاگاندای برخی رسانه‌ها علیه جنبش براندازان جریان پیدا می‌کند. در حقیقت باید گفت این رویه استمرارطلبی است که نمی‌گذارد هشدارها درباره "رخنه اصلاح‌طلبان حامی رژیم به رسانه‌هایی که با بودجه دولت‌های اروپا و امریکا اداره می‌شوند" شنیده شود.
به هر روی این رفتارها که با چاشنی حاشیه‌سازی همراه است، با هدف حفظ منافع دیگری دنبال می‌شود و باید گفت از جای دیگری آب می‌خورد. شاید گردانندگان این فریب‌کاری توقع دارند شاهزاده پهلوی به عنوان یک آلترناتیو که در جهت تشکیل نظام دموکراتیک و سکولار قدم بر می‌دارد، سکوت را ترجیع‌بند مبارزاتش کند تا اینکه بگوید "هیچ تفاهمی نداریم با کسانی که خواهان بقای نظام هستند نداریم و به قول معروف آب‌مان توی یک جوی نمی‌رود".
اما در طرف دیگر و درست بر خلاف تلاش نفوذی‌ها که می‌خواهند این روشنگری‌ها را "بی‌اساس و دلیل" جلوه دهند، شاهزاده رضا پهلوی تصریح می‌نماید "با بسیاری از قانون‌گذاران ایالات متحده در این مورد که لابی رژیم در شبکه‌های رادیو فردا و صدای امریکا وجود دارد صحبت شده و آنها از این مسئله آگاه هستند. تا جایی که من اطلاع دارم، یک سری تغییراتی در نظر گرفته شده تا به صورت جدی به این مسئله بپردازند. اصلاح‌طلبان و لابی‌های جمهوری اسلامی به صدای امریکا و رادیوفردا رخنه کرده‌اند و از این رسانه‌ها ادامه حیات نظام از طریق گفتمان اصلاح‌طلبی را تبلیغ و ترویج می‌کنند". برای راستی‌آزمایی این سخنان نیز می‌توان به اظهارات سناتور جان مک‌کین، از اعضای ارشد و با سابقه کنگره آمریکا اشاره کرد که پیش‌تر از عملکرد رادیو فردا انتقاد کرده و گفته بود که باید در این خصوص تحقیقاتی صورت بگیرد.
اثبات تشخیص...
نکته قابل توجه دیگر تشابه اساسی میان رویکردها و مواضع رسانه‌هایی نظیر بی‌بی‌سی فارسی با اصلاح‌طلبان حکومتی است. موضوعی که کاملا نشان از آنالیز و تشخیص درست شاهزاده رضا پهلوی دارد. برای اثبات این مدعا کافی‌ست به سخن‌پراکنی سایر فعالان اصلاح‌طلب در داخل و خارج از ایران در جهت استمرارطلبی نگاه کنیم. مثلا سعید لیلاز، اصلاح‌طلب حامی حکومت که با درشت‌گویی می‌خواهد اصل توانایی همراهان پهلوی برای انجام کارهای بزرگ را زیر سوال برده و اعلام می‌کند "همیشه گفته‌ام رضا پهلوی با کل افرادی که در سیستم و دفتر خود دارد حداکثر قادر خواهد بود سازمان توزیع آرد ایران را اداره کند که البته آن را هم مطمئن نیستم". یا در جایی دیگر داریوش سجادی، روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب و جیره‌خوار مقیم ایالات متحده که همین رویه را دنبال کرده و ضمن متهم ساختن شاهزاده رضا پهلوی و شهبانو فرح به "فرصت‌طلبی" با وقاحتی زاید الوصفی می‌نویسد "هیچ ملتی استفراغ خود را نمی‌خورد"...
در واقع معلوم است که تمام این گزاره‌های تلخ و بسیار زننده، از نظر ماهوی دارای اشتراک در مفهوم هستند؛ با این تفاوت که لحن، ادبیات و درجه گستاخی آنان اندکی با رسانه‌های استمرارطلب تفاوت دارد.
هر چه هست بازی جدید بی‌بی‌سی و یا سکوت خاص دیگر رسانه‌ها در نهایت به نفع رژیم ایران پیشرفت داشته زیرا همزمانی قابل تاملی با تدارک اعتراضات مردمی در ماه‌های آینده دارد. لذا اسناد این فرافکنی رسانه‌ای علیه روشنگری شاهزاده رضا پهلوی نیز به سیاهه سایر همراهی‌های آنان با لابی استمرارطلبان جمهوری اسلامی در اروپا و آمریکا اضافه خواهد شد.
در پایان به تأسی از رهبری ایده دعوت‌های عمومی به نافرمانی مدنی و آشتی ملی می‌توان گفت با اینکه مردم خسته و عاصی هستند اما "زمانی باید جان‌مان را هزینه کنیم که تمام لوازم کار موجود باشد" و اولین اقدام آن باید تصفیه رسانه‌ها باشد. چرا که اصلاح‌طلبی با اصلاحات‌سازی دو چیز متفاوت است. اصلاحات زمانی میسر است که قانون اساسی عوض می‌شود. به هر حال مبارزه و آزادی‌خواهی ایرانیان به پیش می‌رود اما به قول شاهزاده رضا پهلوی "آنچه را که ما فراموش نخواهیم کرد، نه سخنان دشمنانمان، که سکوت دوستانمان است".
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پیوندها:
- سخنرانی شاهزاده رضا پهلوی و چند پرسش بی‌پاسخ، گزارش شبنم شعبانی در بی‌بی‌سی فارسی، یکشنبه - ۲۵ آذر ۱۳۹۷
- گفت‌وشنود رضا پهلوی در انستیتو واشنگتن، جمعه - ۲۳ آذر ۱۳۹۷.
- مصاحبه رضا پهلوی با بیژن فرهودی در تلویزیون اینترنتی بیان، یکشنبه - ۲۲ بهمن ۱۳۹۶.
- رضا پهلوی: اصلاح طلبان به رادیو فردا و صدای آمریکا رخنه کرده...، خبرنامه گویا، دوشنبه - ۲۵ بهمن ۱۳۹۵.
- گفتگو پخش شده از رضا پهلوی در رادیو فردا، دوشنبه - ۱۳ شهریور ۱۳۹۶.
- سعید لیلاز در گفت‌وگو با ایلنا، چهارشنبه - ۲۲ فروردین ۱۳۹۷.
- داریوش سجادی، صفحه شخصی در توئیتر، شنبه - ۱۶ دی ۱۳۹۶.
- رضا پهلوی در گفتگوی اختصاصی با ستاره درخشش در صدای آمریکا، جمعه - ۲۲ بهمن ۱۳۹۵.
