جزایری با اشاره به روند انتصاب رهبر جمهوری اسلامی پس از مرگ آیت‎الله خمینی در سال ۱۹۸۹ می‎گوید، خود خامنه‎ای نیز آن زمان در کانون توجهات نبود و روحانیون بانفوذتر او را فردی ضعیف می‎دانستند که از عقاید معتدل‎ترش استفاده می‎کند تا حکومتی بسیار منعطف را پایه‌گذاری کند. اما او به مرور همه رقبای خود را کنار زد و توانست در رأس قدرت بماند و حضورش در این جایگاه، سلطه‌‎ی رژیم ایران بر منطقه را بیشتر کرد و جمهوری اسلامی را سرپا نگه داشت.

واشنگتن پست در ادامه می‌‏نویسد، انتقال قدرت در آینده می‎تواند سبب تغییرات کلی در ایران شود. ایران تنها کشور جهان است که با حکومت شیعه اداره می‎شود. به همین دلیل انتقال قدرت رهبری در آینده ایران می‎تواند ژئوپلتیک خاورمیانه را تغییر دهد چرا که ایران طی چهار دهه در کشورهای نظیر سوریه و عراق تاثیر زیادی گذاشته است.

اما اقداماتی که در سیستم داخلی جمهوری اسلامی صورت می‎گیرد بر مبنای دکترین شیعه ولایت فقیه است و به طور بدسابقه‎ای غیرشفاف است. تلاش‎ها برای مشخص کردن قدم بعدی به یک میدان بازی میان تهران و نجف تبدیل شده است.

افرادی که نام آنها به عنوان رهبر احتمالی آینده جمهوری اسلامی مطرح است رئیس قوه قضائیه، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و یکی از فرزندان خامنه‎ای است. اکثریت روحانیت نجف که خود مهمترین مرکز ترویج مکتب شیعه در جهان است با ایده‎ی تفویض قدرت تمام و کمال به یک شخص برای حاکمیت سیاسی و مذهبی مخالف‌اند و مستقل از دستگاه روحانیت در ایران عمل می‎کنند. اما به هر حال این شهر که مقبره امام اول شیعیان یکی از مهمترین شخصیت‌های مذهب شیعه در آن قرار دارد پایگاه مهمی برای گردهمایی دانشجویان علوم اسلامی و روحانیون جوانی محسوب می‌شود که از حوزه‌های مشهور این شهر مدارک تحصیلی اخذ می کنند یا به تبلیغ دکترین شیعه می پردازند و همین مبادلات علمی- مذهبی باعث اتصال نجف به همسایه‌ی قدرتمند خود شده است.

شیخ خالد البغدادی می‎گوید، خامنه‎ای رهبر بسیار قدرتمندی است. البغدادی از آن دسته روحانیونی است که نسبت به مشروعیت دینی رهبر جمهوری اسلامی تردید دارد اما می‎پذیرد که خامنه‎ای از نقش خود بیشترین استفاده را کرده است.

البغدادی روحانی صاحب نفوذ عراقی است که به آیت‎الله سیستانی رقیب خامنه‎ای نیز بسیار نزدیک است. با در نظر گرفتن راهپیمایی‌ها و مردمی که در نمازهای جماعت شرکت می‎کنند می‎شود متوجه شد که رهبر جمهوری اسلامی موفق عمل کرده است. اما حتی همان‌طور که خامنه‎ای منتقدان خود را قدرتمندتر می‎کند به سپاه پاسداران نیز قدرت زیادی بخشیده است.

ایران در دوره‌ای بسیار پیچیده قرار گرفته است. در حالی که اقتصاد جمهوری اسلامی به شدت آسیب دیده و تنش‌ها با آمریکا روز به روز بیشتر می‎شود در داخل ایران فساد گسترده و تورم فزاینده رشد اقتصادی را متوقف کرده و مردم را بسیار خشمگین کرده است. این بحران‌ها البته مسائل داخلی ایران هستند.

در مسائل خارجی، ایران با کارزار فشار حداکثری آمریکا مواجه شده که هدف آن منزوی کردن روزافزون جمهوری اسلامی است که خروج آمریکا از برجام بخشی از آن است. به گفته کارشناسان چنین بی‎ثباتی می‎تواند روند انتقال نرم قدرت را مختل کند و ایرانیان را در فضایی عصبی و غیرمطمئن قرار دهد.

هادی ۳۹ ساله، مهندس یک شرکت ساختمانی وابسته به سپاه پاسداران که نخواست نام واقعی‌اش فاش شود می‎گوید مردم نگران خلاء قدرت پس از مرگ خامنه‌‏ای هستند. او پیش‎بینی کرده بین نخبگان سیاسی و نظامی در ایران بر سر قدرت جنگ درخواهد گرفت.

مقامات جمهوری اسلامی شایعات پیرامون بحث بر سر تعیین جانشین خامنه‎ای توسط خود او را رد کرده‌اند. یکی از گزینه‎های رهبری خامنه‎ای محمود هاشمی شاهرودی بود که بر اثر تومور مغزی درگذشت.

از دیگر جانشینان او از صادق آملی لاریجانی، ابراهیم رئیسی و حتی مجتبی خامنه‎ای فرزندش نام برده می‎شود.

محسن کدیور یکی از چهره‌های مذهبی ایران می‎گوید رهبر آینده باید حداقل تجرییاتی در حوزه قضایی، اجرایی یا قانونگذاری داشته باشد.

تحلیلگران می‎گویند احتمال دارد فرآیند رسمی انتخاب رهبر آینده ایران کنار گذاشته شود چرا که در مورد آن مذاکرات و بحث‎های پنهانی صورت گرفته است. به هر حال این سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که بخش بسیار قدرتمند این روند را در دست خود دارد.

به نظر کدیور نیز شخصی که توسط خود خامنه‎ای انتخاب شده پس از آنکه توسط سپاه پاسداران به تایید رسید، اعلام خواهد شد. همانطور که جزایری نیز در نجف پیشبینی کرده نام او تا حد امکان مخفی خواهد ماند.