این ناکامی ها و نقاط ضعفِ دولتِ جمهوری اسلامی، مسأله ی رنان را به مسأله ای حیاتی برای رژیمِ یزدان سالار (تئوکراتیک) مستقر در تهران بد‌‌‌ل کرده است. گوئی فرودستیِ حقوقی شان در مقایسه با مردان کافی نبوده و باید تاوانِ شکست های دولت را هم بپردازند. بیرحمی و قساوتی که مسئولان و مقاماتِ رژیم در برابر زنان نشان می دهند در آن واحد هم تضمین کننده ی سرِ جای خود نشاندن و ساکت کردنِ کلّ جامعه و هم حفظِ غیرت و مردانگی مردان است. حکمی که اخیراً علیه نسرین ستوده صادر شده نمونه ی جدیدی از سرشتِ سرکوبگرِ رژیمی است که در تنگنا و مخمصه قرار گرفته و به شهروندان خود نیز بی اعتماد است و به آنان به دیده ی سوء ظن می نگرد.

ازدواج، طلاق، ارث و اشتغال

جنبش زنان ِ ایران در واکنش به انتخابِ محمود احمدی نژاد به ریاستِ جمهوری در سال ۱۳۸۴ و اتّخاذِ سیاستِ سختگیرانه تر او در مقایسه با محمد خاتمی، رئیسِ جمهوری پیشین، از شتاب و توان تازه ای برخوردار شد. به قدرت رسیدن محمود احمدی نژاد، آغاز کارزارِ موسوم به کارزارِ گردآوریِ یک میلیون امضا برای برابری حقوق زنان و مردان را در پی داشت. نسلِ جدیدی از زنان با هدفِ به چالش کشیدن تبعیصض های اجتماعی، نابرابری حقوقی زنان در ازدواج، طلاق، ارث و اشتغال به میدان آمدند. زنان ِ جوانِ مبارز در عینِ حال حواستار پایان دادن به سرکوبِ سیاسیِ زنان و مردانِ پشتیبانِ کارزار خود بودند. تحقیقات و پژوهش های پرشمار دانشگاهی نشان داده است که پشتیبانی و حمایت مردان از این کارزارِ برابری خواهانه چشمگیر و گسترده بوده و مرد و زن در محکوم کردن این نابرابری ها اتّفاقِ نطر دارند. مردان نیر به نوبه ی خود نمی خواهند که رژیم به نام اصول سرگوبگر مذهبی آنان را «صغیر» تلقی کند.

انکار حقوقِ شهروندی

محمود احمدی نژاد در برابر این جنبش به برکت برخورداری از پشتیبانی و حمایت تمامی دستگاه های دولتی، موجِ سرکوبی سنگین را به راه انداخت. شمار چشمگیری از مبارزان در شرایطی توان فرسا دستگیر و زندانی شدند. عده ی زیادی از شهروندان و مبارزانِ زن از جمله روشنفکران، حقوقدانان، وکلا و نویسندگان بازداشت و با صدور احکامی سنگین محکوم شدند. در میان آنان از جمله می توان به نسرین محمدی، کنشگر و مدافع حقوقِ بشر و نسرین ستوده، وکیل مدافع و فعال حقوق بشر،اشاره کرد.

شیرین عبادی ، حقوقدان و مدافع حقوق بشر، مهرانگیز کار، مدافعِ حقوق ِ بشر و بالاخره منصوره شجاعی، کنشگر و فعال حقوق زنان و بسیاری دیگر از جمله ی این دستگیر شدگان اند که اجباراً راه تبعید را درپیش گرفتند. این نسل تازه ترسی از زندان ندارد و با آزاد اندیشیِ بسیار مبارزه می کند. برخی از آنان در برداشتن روسری های شان در ملاء عام حتّی به قیمت قربانیِ سرکوب و اختناق شدن تردیدی به خود راه نمی دهند.

بیرحمی و شقاوتی که رژیم در مقابلِ زنان نشان می دهد در واقع باجی است که به یک اقلیّتِ ناچیر امّا پر قدرت در جناحِ محافظه کار- متّشکل از روحانیون مرتجع و اسلام گرایان افراطی- داده می شود. اقلیّتی که از نظرشان اجرای اسلامی سرسخت و انعطاف ناپذیر تنها راه ماندن بر سریر قدرت است.

فرهنگ و هنر یکی دیگر از عرصه های اعتراض است. امّا بسیج و تحّرک مردم در اثر اِعمال تحریم های اقتصادی علیه ایران از سوی دونالد ترامپ کاهش یافته است. این تحریم ها در تضعیف طبقه ی متوسط نقش داشته و به رژیم اجازه ی دهد خود ا به عنوان حافظِ کشور در برابرِ یک قدرتِ خارجی جا زند.

جنبش زنان هم اکنون در ذهنیّت نسل های نو پا مستقر شده است

خوشبختانه جنبش زنان هم اکنون در ذهنیّت نسل های جدید ریشه دوانده است. طرحِ احقاقِ حقوق جمعی و مطالبه ی برابری اجتماعی و سیاسی در اندیشه ی همگانی جا افتاده و تا بدان پاسخ داده نشود پا بر جا خواهد ماند. این امر قدرت مذهبیِ حاکم را به مبارزه می طلبد. قدرتی که جز سرکوب پاسخی برای مطالبات زنان، و نیر کارگران و دیگر طبقات و لایه های جامعه که چهل سال فساد و کوتاهی و اهمال زندگی شان را ویران کرده است ندارد. زنانی چون نسرین ستوده نه تنها برای زنان بل برای مردان نیز می جنگند تا لکّه ی ننگِ فرودستی خویش و انکار حقوق شهروندی مردم را که زن و مرد قربانی آنند بشویند.

پانوشت ها:

*این مقاله در روزنامه ی لوموند منتشر شده است.

** فرهاد خسرو خاور مدیرِ تحقیق و پژوهش در "مدرسه ی مطالعاتِ عالیِ علومِ اجتماعی" (۱)پاریس و نویسنده ی کتب متعدد از جمله «ایران: چگونه از یک انقلاب مذهبی خارج شویم"(۲) و «جهاد جدید در غرب»(۳) است.

1-École des hautes études en sciences sociales

2-Iran : comment sortir d'une révolution religieuse / Editions Seuil / 1999 / Paris

3-Nouveau Jihad en Occident/ Editions Robert Laffont / 2018 / Paris