امیر فرشاد ابراهیمی / بخش فارسی ایران بریفینگ
«ای نشسته در صف اول نکنی خود را گم منتظر اقدام تو هستند هنوز این مردم سیلی از کوخنشین، کاخنشین خواهد خورد و زمینخوار سرانجام زمین خواهد خورد باز تحریم جدیدی به سنا رفت که رفت جسم برجام چو روحش به فنا رفت که رفت...» ابیاتی که میثم مطیعی؛ مداح جوانی که چند سال است به تریبونهای رسمی دسترسی دارد، دو سال پیاپی در پیش از خطبههای نماز عید فطر در دو سال گذشته شعرخوانی نمود.
در سال اول مطیعی بیشتر به مسئولان و اشرافی گری جامعه پرداخت و سال دوم (سال گذشته) ضمن خطاب قرار دادن صف اولی های نماز عید فطر به سیاستهای دولت و مجلس در قبال برجام پرداخت .
از همینجا بود که واکنشها از همان دقایق اولیه به شعرخوانی مطیعی آغاز شد. او پیشتر پیش از خطبههای نماز جمعه روز قدس هم اینچنین شعرخوانی کرده بود و گاهی هم پیش از خطبههای نماز جمعه تهران مداحی میکرد. واکنشها به شعرخوانی مطیعی اما دودسته بودند؛ آنها که حمایت کردند و آنها که مخاطب این ابیات را رئیسجمهور دانستند که در صف اول نماز عید فطر حاضرشده بود. معترضان، این ابیات را توهین به رئیسجمهور منتخب دانستند و از سپردن تریبونهای رسمی به چنین دیدگاههایی انتقاد کردند. آنها معتقد بودند تریبونهای رسمی باید در اختیار همه دیدگاهها باشد و سپردن آن به دست تنها یک طیف خاص، نشانگر تبعیض و توهین به میلیونها رأیدهنده به روحانی است.
دعوت از مطیعی، از سوی رئیس ستاد اقامه نماز جمعه تهران صورت گرفته بود، اصالتاً دعوت از سخنرانان پیش از خطبههای نمازهایی مثل جمعه و عید فطر و قربان که خطبه دارند، از سوی ستاد اقامه نماز جمعه صورت میگیرد.
از مداح نماز عید فطر همچنین درخواستی نداشتهایم و بنابراین پیش از قرائت این اشعار اطلاعی از مضمون آن نداشتیم.
حامیان و منتقدان چه گفتند؟
در کنار پرشدن فضای مجازی از فیلم شعرخوانی مطیعی، همزمان تصاویر او به همراه عکسنوشتهایی در حمایت و انتقاد همه صفحات اینستاگرام و کانالهای تلگرامی را پر کرد. حامیان مطیعی معتقد بودند نقد آنها در چارچوب آزادی بیان عنوانشده است. بااینحال بزرگان اصولگرا از حمایت از او خودداری کردند. حسین قدیانی و وحید یامینپور، دو فعال رسانهای جوان و تندرو جریان اصولگرا جزء معدود چهرههایی بودند که به حمایت از مطیعی برخاستند. منتقدان اما صرفنظر از محتوای شعر مطیعی، از اینکه تریبونهای رسمی همواره در اختیار طیف خاصی قرار میگیرد و طیف دیگر از آن بیبهره هستند، انتقاد کردند. منتقدان تنها در طیف حامیان دولت و با اصلاحطلبان هم نبودند.
مصطفی میرسلیم، رئیس شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی در یادداشتی انتقادی نوشت: «حفظ حرمت قاعده اکثریت در حکومتهای مردمسالاری از مهمترین اصول است؛ هرگونه تعرض بدان، آغاز یک فتنه و مصیبت سیاسی برای جامعه تلقی میشود. مردمسالاریهایی قویترند که بهتر توانستهاند مراعات این قاعده را به کمک نهادهای مقتدری تضمین کنند». حجتالاسلام پروازی، از اعضای هیئت مؤسس مجمع ایثاگران اصلاحطلب هم در واکنش به آنچه رویداده نوشت: «رهبری انقلاب، خوانش و قرائتی نوین از «آتش به اختیار» را عرضه نمودند که در چند روز گذشته در ادبیات برخی اینگونه نمیپنداشتند (شکرالله) و...
اما صداوسیما که در اقدامی غیرمنتظره درحالیکه پیش از آن همواره فقط نماز و خطبههای نماز عید را پخش میکرد تمامی شعرخوانی میثم مطیعی را که در بیتهایی از آن بهصورت مستقیم و بدون استعاره برجام و توافق هستهای را نشانه رفته بود: باید این تجربه در مدرسه تدریس شود / سند محکم بدعهدی ابلیس شود.' مطیعی به برجام و بدعهدی اروپاییها نیز اشاره کرد و در اشعارش گفت: 'بوی فاسدشدنش بلند است بلند / اودکلنهای اروپایی اگر بگذارند'. وی همچنین به ترساندن مردم ایران از جنگ در اشعارش اشارهای داشت و افزود: این حرکت اشتباهی است ولی آنچه باعث شده که تحریم سخت شود، اتکای اقتصاد کشور به نفت است. وی همچنین باوجود حججیها، خواستار جلوگیری از ایجاد ناامیدی و توجه به امید و آینده مردم شد. نه یکبار و بهصورت زنده که در بخشهای متفاوت خبری پخش کرده بود.
صداوسیما با دامنه گرفتن انتقادات صداوسیما نیز آن را «کجسلیقگی» چند مدیر داخلی شبکهها عنوان کرد و تلویحاً از دولت دلجویی نموده بود، تا اینکه مدتی بعد خبر رسید که در مراسم عزاداری شام غریبان در دفتر رهبری، آقای خامنهای از میثم مطیعی تمجید نموده و از اقدام شعرخوانی خود حمایت کرده است.
مجدداً صداوسیما با گزارشی حالا با استناد به دفاعیات رهبر ایران به واکنشها و منتقدان او پرداخت و مجدداً به آنها پرداخت.
میثم مطیعی کیست؟
برخی هوادارانش او را بلبل دهه چهارم انقلاب میخوانند. میثم مطیعی حدود پنج یا شش سال است که جای خود را در میان مداحان معروف بازکرده و شاید گوی سبقت را از آنان ربوده باشد. او اکنون ازجمله مداحانی است که در حسینیه امام خمینی و نزد مقام معظم رهبری به اجرای برنامههای مختلف مناسبتی میپردازد. درواقع یکی از چهرههای ثابت این برنامههای مناسبتی است. سایت روضهنیوز دراینباره نوشته است: «... رهبر انقلاب در جلسهای ضمن تقدیر از سبک مداحی او گفتند: «آن چیزی که ما از مداحی سراغ داریم، دقیقاً همین چیزی بود که ایشان امروز (اربعین ۱۳۹۰) اجرا کرد. رهبر انقلاب خطاب به میثم مطیعی اشاره کردند: این از معجزات انقلاب است که یک دانشجوی دکتری، مداح اهلبیت است»
مطیعی حدود سه سال است که از تز دکتری خود در دانشگاه امام صادق دفاع کرده و در حلقه امام صادقیها قرار میگیرد. هماکنون هم دانشیار این دانشگاه محسوب میشود.
سایت رجا نیوز نزدیک به انصار حزبالله نوشت: بااینکه هنوز مشخص نیست این تصمیم از سوی چه شخص یا نهادی گرفتهشده اما به این بهانه مروری بر تأیید قاطع و محکم رهبر انقلاب از روش اجرای مطیعی در این تریبون میتواند به تصمیمگیرندگان در تصمیمگیری بهتر و دور از فشارها کمک کند.
رجا نیوز در ادامه به نقل از سید کمیل باقرزاده نقلقولی از رهبر جمهوری اسلامی میآورد خطاب به میثم مطیعی که: میدانم بعد از عید فطر خیلی شمارا اذیت کردند و فشار آوردند، هم به شما و هم به شعرا؛ اما مطلقاً اعتنا نکنید. شما یک حرف کاملاً درست و محکمی زدید. تردید نکنید. من نظرم را همان موقع به اطرافیان هم گفتم. کار شما کاملاً درست بود. اصلاً محل نگذارید به این حملهها و بدانید کار شما مؤثر است. شما روی این جوانها تأثیر دارید. این جمعیتی که امشب آمده بود تأثیر میپذیرد از شما. در آن شعر هم هیچ اهانت نبود. مسئولان ردهبالای دولتی آمدند پیش من و گفتند توهین شده؛ من گفتم خیر، هیچ اهانتی نبوده. خود بنده هم صف اوّلی هستم. صف اوّل یک نفر نیست که؛ ما هم مدعی بودیم و هم صف اوّلی. در آن شعر هم هست: "ما مدعیان صف اول بودیم.
اما ظاهراً مقاومتها علیه نیامدن میثم مطیعی جواب میدهد، در مراسم نماز عید فطر امسال بجای میثم مطیعی، مداح حکومتی دیگری میآید، محمود کریمی، وی در دقایقی مداحی انجام میدهد و بر وحدت بین مردم و مسئولین تأکید میکند و از نقش محوری رهبر جمهوری اسلامی میگوید.
اما در کمال تعجب نهتنها صداوسیما برخلاف رویه دو سال پیشش این مداحی را پخش نکرد بلکه مداحی و شعرخوانی وی در بسیاری از رسانهها و خبرگزاریها هم بازتاب آنچنانی نیافت.
خبرگزاری تسنیم و فارس وابسته به سپاه پاسداران که هر دو بهصورت مشروح شعرخوانی میثم مطیعی را بازتاب دادند تنها به چند عکس از محمود کریمی بسنده کرد.
پایگاه خبری بولتن نیوز نزدیک به نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در انتقادی بیسابقه به این حرکت و بایکوت محمود کریمی در گزارشی بانام : «بعضیها باورشان شده تریبونها باید به نام آنها زده شود!! سانسور محمود بهجای حذف میثم؟» با اعتراض به حذف صدای محمود کریمی در رسانههای جمعی جمهوری اسلامی در روز عید فطر نوشت: «سال گذشته هنوز از نماز به خانه برنگشته بودم که زودتر از سخنان رهبری، مداحی میثم مطیعی توسط کانالهای خاص در شبکه اجتماعی پرشده بود.. از ابیات آن پوستر ساخته و بنر بودند و حتی سایت رهبری نیز آنها را استفاده کرد. کلیپ مداحی و متن اشعار توسط همان سایتها و کانالها بهسرعت منتشر شد!!
فارغ از مضمون اشعار میثم مطیعی، سخن امروز رفتار انحصارطلبانه و قبیله گرایانه جمعیتی است که وقتی حرفشان به کرسی نمینشیند، حتی تحمل حاج محمود کریمی را هم ندارند و مداحی انقلابی و بدون حاشیه او را بازتاب نمیدهند!
کسانی که باورشان شده بعضی تریبونها باید به نام آنها زده شود!! این منش و کنش این جماعت در تمام عرصههای فرهنگی و سیاسی و... است.
در چند رسانه نزدیک به نیروهای حزبالله حتی فراتر از این انتقاد رفتهاند، کانال تلگرامی «صدای ابوذر» در گزارشی کوتاه خبر داد که ستاد اقامه نماز جمعه که متولی برگزاری نماز عید فطر است در استشاره ای از دفتر رهبر انقلاب نام میثم مطیعی، محمود کریمی و سعید حدادیان را بهعنوان مداحان پیشنهادی معرفی و دفتر رهبری نام محمود کریمی را پذیرفتهاند.
آیتالله خامنهای در روزهای گذشته حرکت مشابه دیگری را هم انجام دادهاند وی در مراسم شعرخوانی حسین جنتی درگذشته هنگام خوانش شعر «خواجه دزد» توسط وی اگرچه از وی تمجید میکند اما مخالفت خود را هم اعلام میکند که: شما جوجههایتان را مراقبت کنید و کاری به دزدها نداشته باشید که حسین جنتی نیز از رهبر ایران میخواهد شما: «جلوی گربهها را بگیرید» نهایتاً علیرغم تشویق وی اکنون حسین جنتی به دلیل شعر سرایی انتقادی در زندان است!
حمایتهای وی از میثم مطیعی و درنهایت دستور حذف وی رویه مشابه ای است که وی مدتهاست در پیشگرفته است،اما بایکوت محمود کریمی از سوی صداوسیما و رسانه های اصولگرا می تواند اعتراض و بیان مخالفت علنی با انتخاب ستاد نمازجمعه زیر نظر وی و یا خود وی قلمداد شود که بسیار قابل تامل است .