در چهارم مرداد ماه 1396 از ناحیه برخی مقامات مجلس شورای اسلامی به دوستان پیامی رسید که شهرداری دکتر محمدعلی نجفی به علت مسائل شخصی ایشان با چالش‌های بزرگی مواجه می‌شود. پیامی که با بی‌اعتنایی دوستان مواجه شد.

در 25 مردادماه 1396 در جلسه‌ای با حضور سران همه‌ی احزابی که در شورای شهر تهران نماینده دارند و نیز با حضور 2 یا 3 نفر از اعضای شورای شهر از سوی یکی از دوستان اعلام شد که عالی‌ترین نهادهای سیاسی کشور با شهرداری دکتر نجفی مخالفند. در همان جلسه یکی از اعضای شورای شهر مخالفت یکی از دستگاه‌های امنیتی با شهرداری ایشان را اعلام می‌کند.

پس از آن در جلسه دیگری در تاریخ هشتم شهریورماه 1396 همان عضو شورای شهر تهران از مخالفت وزیر کشور با شهرداری دکتر نجفی بر اساس گزارش و استعلام نهادهای امنیتی دولتی خبر داد. اما با پیگیری برخی بزرگان اصلاحات و اعمال فشار بر رئیس‌جمهور، آقای روحانی به وزیر کشور دستور می‌دهد حکم شهرداری دکتر نجفی صادر شود.

درواقع اشتباه اصلی نه از شورای شهر تهران که بر عهده احزاب پشتیبان ایشان بود که راهبرد نادرستی را انتخاب کردند. استراتژی این دوستان از آغاز بر دوقطبی‌‏سازی و مخالف‌خوانی بود و هست و این راهبردی غلط است که در امور سیاسی مبنای عمل را بر تضاد قرار دهیم و فکر کنیم قدرت ما در مخالفت است. در چنین شرایطی بود که به جای بررسی مستندات پرونده مدعیان علیه آقای نجفی در نهادهای معتمد خود یا وجدان خویش، این پرونده را «باج‌خواهی» خواندند و با تمرکز خواست اصلاحات بر شهرداری یک شخص و تعصب بر انتخاب آقای نجفی امکان بررسی آن شایعات بلکه مستندات را حتی از معاون اول رئیس‌‏جمهور سلب کردند و با تماس‌ها و فشارهای پیاپی در بالاترین سطوح اصلاحات تنها اصلاح ممکن در شهرداری تهران را شهرداری دکتر نجفی خواندند. این امکان وجود داشت که با تحذیر و فاصله گرفتن دکتر نجفی از این نوع روابط از حضورشان در مدیریت کشور استفاده کرد یا در صورت اصرار برحفظ حریم خصوصی، از تسری این حیطه به جامعه سیاسی کشور با پذیرش عواقب و عوارض مسئولیت جلوگیری کرد؛ اما اصرار بر حفظ این وضعیت متناقض سبب شد کار به جایی برسد که دوستان حتی مخالفت نهادهای دولتی نزدیک به جبهه اصلاحات با شهرداری دکتر نجفی را نادیده گرفتند و از خود نپرسیدند چرا در دولت دوم دکتر روحانی مسوولیتی به دکتر نجفی داده نشد و از آن بدتر در جلسات درون تشکیلاتی جبهه اصلاحات سعی کردند خاطره تلخ استعفای زود‌هنگام دکتر نجفی از سازمان میراث ‌فرهنگی در سال ۱۳۹۲ را فراموش کنند و آن را ساده‌انگارانه، خطای فردی بدانند و تمام‌شده تلقی کنند.

شاید اگر «کتمان سر» و نامحرم دانستن جامعه و بدنه در سران برخی احزاب اصلاح‌طلب نبود، امروز کار بدان‌جا نمی‏رسید که با اطلاعات ناقص، بدنه‌ی این جریان به مرثیه‌سرایی و قهرمان‏سازی سوق یابد و همه نیز همچنان سکوت می‌کردند؛ اما نمی‌توانم فراموش کنم که در جلسه مشترک احزاب کارگزاران سازندگی و اتحاد ملت در منزل جناب آقای عبدالله نوری- که میانجی دو جریان بر سر همین داستان شدند- ما به صراحت به این مسائل اشاره کردیم و دوستان حزب اتحاد ملت نیز پذیرفتند که دیگر بر تداوم شهرداری دکتر نجفی اصرار نکنند و البته گفتند که ما گمان می‌کردیم پرونده میراث فرهنگی بسته شده و این ماجرای تازه‏ای نیست! در واقع ما هر زمان مخالفت خود را با تصدی شهرداری از سوی دکتر نجفی بیان می‌کردیم در معرض حمله و هجمه قرار می‌گرفتیم. حال پس از این همه مصائب که بر سر اصلاح‌طلبی و شهرداری و نیز دکتر نجفی آمده وقتی پرده از تاریخ برمی‌داریم متهم به هزار اتهام می‌شویم، چه رسد به آن زمان که این جریان در اوج بودند و مخالفت درون‌گفتمانی، «ذنب‌لایغفر» قلمداد می‌شد!

اما ما به مسئولیت خود عمل کردیم؛ همچنان که دکتر نجفی در همان آغاز ورود خود به شهرداری تهران بر جدایی خود از حزب کارگزاران در یک جلسه خبری تأکید دوباره کردند و فاصله گرفتن از دوستان سابق خود و حزبی که در ایجاد آن نقش داشت را به صراحت اعلام کرد. تاریخ شاهد است که دوستان در جریان داستان بودند و به‌رغم مراجعه خانواده دکتر نجفی به بزرگان اصلاحات ایشان را به این مهلکه انداختند. همه سخن ما به دکتر نجفی این بود که «به دست خویش خود را به هلاکت نرسانند» (لاتلقوا بایدیکم الی التهلکه).

اما برخی دوستان که از آغاز با شهرداری محسن هاشمی مخالف بودند، همه همت خود را گذاشتند که نه در رقابت با دکتر نجفی که پس از او نیز محسن هاشمی شهردار نشود و حتی با وجود عدم تمایل اولیه دکتر نجفی به شهرداری تهران- به شهادت جلسه مشترک بنده و سید‌حسین مرعشی با ایشان - او را به مقصد مطلوب خویش هدایت کردند و ایشان را از خاستگاه سیاسی و فکری خود دور ساختند تا با شهرداری نیابتی به نام دیگران و به کام یاران خویش برنده داستان باشند غافل از اینکه «عرض ایشان می‏برند و زحمت دیگران می‏دارند».

آنچه امروز جبهه اصلاحات با آن مواجه است محصول این چپ‌روی و تک‌روی در اصلاح‌طلبان است که به نام اصلاح‌طلبی، انحصار‌طلبی می‌کنند و به‌جای وحدت «همه با هم» همه را به وحدت با خویش می‏خوانند. اما اصلاحات نام مستعار یک حزب نیست؛ اصلاحات فراتر از یک فرد یا حزب یا حتی یک جناح است و با این مصایب نه به تعبیر مخالفان از بین می‏رود، که آبدیده می‏شود؛ به شرط آنکه از آن عبرت بگیرد و چاره کند. برخورد تشکیلاتی با خطاهای درون جبهه اصلاحات به عزت اصلاحات می‏افزاید نه به خفت آن، که این روزها با آن مواجه هستیم. این آسیب‌شناسی‏ها بر وحدت ما حتی با همین دوستان در حزب اتحاد ملت و جبهه مشارکت می‏افزاید نه آنکه آن را کم کند که اصلاح‌طلبانه‌ترین اتحاد بر سر اصول اصلاح‌طلبی ازجمله شفافیت و مسوولیت‌پذیری است و «مبارزه با خطا در درون جبهه اصلاحات» از زمره همین اصول اخلاقی است. ما باید در برخورد، پیشگام باشیم نه منفعل. آنچه روی داد از دست دادن یک فرصت طلایی خدمت به ملت و شهروندان تهران در سال‌های پس از ادبار سیاسی بود که تا اینجا از دست رفت و اندکی مانده هنوز. اما «عمر برف است و آفتاب تموز»؛ مگر ما چند بار می‏توانیم رأی مطلق مردم تهران برای شورای شهر و مجلس شورا را به‌دست آوریم که به این راحتی آن را از کف می‏دهیم‌؟! و هنوز هم با اصرار بر خطا و «کتمان سر»، مسئولیت‌ناپذیری خود را ادامه می‏دهیم و احتمال کاهش خطا در آینده را از بین می‏بریم؟!

هدف من از آن توئیت و مصاحبه و مقاله‌ی اخیر نیز جز این نبوده و نیست که گذشته را چراغ راه آینده کنیم.

غلامحسین کرباسچی: دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی