العربیه - روزنامه آمریکایی وال‌استریت جورنال در شماره سه‌شنبه ۱۸ ژوئن خود، به طرح دولت ایالات متحده آمریکا به ریاست دونالد ترامپ برای مقابله با ایران پرداخته است.
این مقاله که توسط رائول گرشت از موسسه دفاع از دمکراسی FDD و رایک تاکیه از شورای روابط خارجی CFR نوشته شده، ایران را کشوری استبدادی و ستیزه‌جو و در عین حال قربانی «خشم» آمریکا توصیف کرده است.
روایت شایع و تشکیک در آن
این روایت می‌گوید که تهران به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که همان توافق هسته‌ای است، پایبند بود؛ توافقی که بر سر آن با دولت باراک اوباما رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا مذاکره شد، اما با وجود خروج ناگهانی ایالات متحده از این توافق در دولت ترامپ، نظام ایران حتی با وجود آغاز تحریم‌های آمریکا، صبر پیشه کرده و به این توافق پایبند ماند.
باتلاق خاورمیانه
منتقدان می‌گویند که صبر تهران پس از آن به سر آمد که دولت ترامپ اعلام کرد قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند. این روایت می‌گوید که جنگ اقتصادی واشینگتن می‌تواند نظام دینی ایران را تحریک کرده و آن را به تنش نظامی بکشاند. از این رو چنانچه جنگ آغاز شود، آخوندهای ایران آماده هستند آمریکا را به باتلاق خاورمیانه‌ای دیگر بکشانند.
پایان صبر مردم
اما بیان این روایت یک جا متوقف می‌شود؛ ایران در وضعیتی نیست که بتواند اقدام به مقابله بلند مدت با آمریکا کند زیرا نظام این کشور در ثبات سیاسی قرار ندارد؛ صبر طبقه متوسط درباره امکان اصلاحات یا شکوفایی اقتصادی رو به پایان است. این طبقه در دولت رفاه با نظام ایران ارتباط یافت و به نوعی هوادارش شده بود. از سویی بسیاری از روشنفکران دیگر باور ندارند که سازگاری میان دولت دینی و آزادی وجود دارد و جوانان بدون پروا از نظام انتقاد می‌کنند.
تئوکراسی ناپایدار ایران نمی‌تواند ضربه بزرگ خارجی را هضم کند؛ از این رو علی خامنه‌ای رهبر ایران مذاکره برای توافق هسته‌ای را پذیرفت.
رنج دشمنان
به نوشته وال‌استریت جورنال، روحانیون در قدرت حاکمه ایران به ویژه علی خامنه‌ای از کارشناسان استراتژیک به شمار می‌آیند و می‌دانند پیش از هرگونه مذاکرات باید نفوذ خود را توسعه دهند.
تروریسم همواره روش مورد علاقه نظام ایران برای آسیب زدن به دشمنان بود. بنا بر گزارش‌های منتشر شده از سازمان‌های اطلاعاتی، اکنون هم تلاش‌های ایران برای انجام عملیات ترور مخالفان در اروپا شدت یافته است. به نظر می‌رسد این عملیات شکست خورده که می‌توانست شمار زیادی از افراد را بکشد، باعث شده اروپا به سوی مذاکرات بیشتر با تهران پیش برود نه برعکس.
شبه‌نظامیان خارجی
نظام ایران همچنین گروه‌های شبه‌نظامی خارجی وابسته به خود همچون حزب‌الله لبنان دارد که از آن‌ها برای هدف قرار دادن رقبای منطقه‌ای خود استفاده کرده بدون این‌که به طور مستقیم مسئولیت این اقدام‌ها را بپذیرد. روشهای بیشتری نیز برای افزایش نفوذ و آشب وجود دارد.
به نوشته وال‌استریت جورنال، ممکن است حملات هفته‌های اخیر به نفتکشها در خلیج عمان، کار واحدهای نیروی دریایی سپاه پاسداران باشد. این نیروها به طور منظم برای به کارگیری میزن‌ها آموزش می‌بینند.
حمله به نفتکشها تاثیر مورد انتظار خود را داشت. از این رو مسئولان اروپایی، سیاستمداران دمکرات و بسیاری از رسانه‌های آمریکایی، خواستار مذاکره با ایران هستند.
نظام فرسوده
به نوشته وال‌استریت جورنال، راه تعامل با نظام ایران این است که بدانیم فرسوده است؛ اما دشمن ضعیف دارای کینه، دشمنی خطرناک است. ایالات متحده باید نیروی نظامی خود را در منطقه توسعه داده و سامانه‌های دفاعی خود را در اطراف پایگاه‌ها و اماکن دیپلماتیک، تقویت کند. اما ضعف اصلی نظام ایران بدان معنی است که نمی‌تواند قدرت کافی برای جنگی طولانی مدت با یک قدرت بزرگ دارای انگیزه را بسیج کند. نباید مشت‌های گره کرده روحانیون را با شعارهای شهادت و تظاهرات سازماندهی شده یکسان دانست. این‌ها نمی‌تواند در برابر قدرتی حقیقی مقاومت کند. نباید از شدت استراتژی ترامپ برای فشار حد اکثری بر ایران در حالی که دو طرف در آستانه نشستن پای میز مذاکره هستند، فروکاست.
موفقیت استراتژی ترامپ
با وجود انتقادهای دمکرات‌ها و اروپایی‌ها، سیاست ترامپ در قبال ایران، موفقیت بزرگی به دست آورده است.
به نوشته وال‌استریت جورنال، ترامپ اقدام به لغو توافق ناقصی کرد که راه را برای دست‌یابی ایران به اسلحه اتمی هموار کرده بود. او همچنین تحریم‌هایی از سر گرفت که بسیاری از هواداران توافق هسته‌ای، درباره اجرای تاثیرگذار آن تشکیک می‌کردند. رنج اقتصادی که تهران امروز احساس می‌کند، همان رنجی است که اروپایی‌ها سال ۲۰۱۲ می‌خواستند بر ایران تحمیل کنند. صادرات نفت ایران به سرعت کاهش یافت و نظام تهران از میلیاردها دلار ارز محروم شد.
چالش اصلی کنونی دولت ترامپ، حفظ استراتژی هم‌زمان با آغاز بروز نشانه‌هایی از گایش دیپلماتیک از سوی ایرانی‌هاست.
حامی اصلی تروریسم
به نوشته وال‌استریت جورنال، مهم‌ترین نقش مایک پومپئو وزیر امور خارجه آمریکا در این است که باور قبلی درباره این‌که می‌توان فعالیت‌های هسته‌ای ایران را از سیاست‌های منطقه‌ایش تفکیک کرد، تقریبا از میان ببرد. او در سخنرانی ما مه ۲۰۱۸، ۱۲ مساله را مطرح کرد که از راه آن به دنبال رساندن این پیام بود که «حامی نخست تروریسم در جهان نمی‌تواند اسلحه اتمی داشته باشد».
استراتژی پیش‌گیری
وال‌استریت جورنال نوشته است که دولت آمریکا استراتژی غیر سنتی برای پیش‌گیری از اقدامات نظام ایران توسعه داد که محور آن خویشتنداری است. برپایه این استراتژی، نیروهای ایرانی یا شبه‌نظامیان متحدشان در خاورمیانه هدف قرار نگرفتند، اما این نیروها از تحریم‌های آمریکا رنج می‌برند. تا زمانی که ترامپ آمده واکنش به هر چالش مستقیم از سوی ایران چه سنتی باشد و چه هسته‌ای و تا هنگامی که تهران انگیزه او را باور داشته باشد، زمان به سود واشینگتن می‌گذرد.
مشکل ایران و آمریکا تا زمان فروریختن دیوارهای تئوکراسی ادامه خواهد یافت و با توجه به ناتوانی نظام ایران از فرار از تناقض‌های خود ساخته، زمان فروریختن این دیوار نزدیک می‌شود. ایالات متحده نیاز به توانایی تحمل و فهم کامل «نگاه دمشن به خودش» دارد.
