یورونیوز - نفتکش حادثه دیده ایرانی، هپینس۱(Happiness 1) که حامل محموله نفتی به ارزش تقریبی ۵۵ میلیون دلار بود، با پرداخت هزینه بیش از ۱۰ میلیون دلار از سوی ایران به عربستان سعودی پس از ۸۰ روز توقف، عازم خلیج فارس شد.
آغاز ماموریت
نفتکش «هپینس۱» که فروردین ماه گذشته پس از بارگیری نفت در بندر عسلویه، عازم کانال سوئز شده بود، صبح روز سهشنبه ۱۰ام اردیبهشت ماه ۱۳۹۸، حدود ساعت ۸:۳۵ صبح به وقت ایران، «هپینس۱» به عنوان عضو ناوگان شرکت ملی نفتکش ایران در دریای سرخ دچار سانحه میشود.
پایگاه «Tanker Trackers» که تردد نفتکشها در آبهای جهان را رصد میکند، به نقل از یک مقام بازنشسته در شرکت ملی نفتکش ایران احتمال برخورد موشک به پاشنه این کشتی را مطرح کرد و مدعی شد که «هپینس۱» در حال انجام ماموریت انتقال نفت به سوریه دچار نشت نفت شده است.
در نهایت این سوپر تانکر ۳۰۰ هزار تنی ایرانی با ۲۶ خدمه شامل ۲۴ ایرانی و دو بنگلادشی در ۷۰ کیلومتری جنوب بندر جده عربستان سعودی متوقف شد. سوپر تانکری که محموله آن بنا بر تایید منابع مختلف خبری بین یک تا یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام برآورد شده است.
دو روز بعد، شرکت ملی نفتکش ایران با صدور اطلاعیهای اعلام کرد که یکی از کشتیهای ناوگان این شرکت که در دریای سرخ به سمت کانال سوئز درحرکت بوده، به علت آبگرفتگی موتورخانه بهناچار از ادامهی مسیر بازماند.
سازمان بنادر و دریانوردی ایران هم تایید کرد که بر اثر وقوع سانحهای، آب وارد موتورخانه این کشتی شده و موتور آن از کار افتاده است. این سازمان بدون اشاره به علت وقوع این سانحه تاکید کرد که مقصد محموله «هپینس۱» اروپا بوده است.
نفتکش دیگری به نام ثابتی (Sabeti) که هپینس۱ را دنبال میکرده خدمه آن را نجات میدهد و بنا بر اعلام شرکت ملی نفتکش ایران، با هدایت کمیتهی اضطرار این شرکت و تدابیر لازم از سوی پرسنل نفتکش سانحه دیده، نفتکش در وضعیت باثبات قرار میگیرد.
استمداد از عربستان
با این وجود، خبرگزاری رسمی عربستان سعودی (SPA) روز پنجشنبه ۱۲ام اردیبهشت (۲ ماه مه) به نقل از سخنگوی رسمی نیروهای گارد ساحلی این کشور از دریافت درخواست کمک به نفتکش حادثه دیده «هپینس۱» به دلیل خرابی موتور و دشواری کنترل آن خبر داد.
به گفته مقامهای عربستانی، ایران درخواست کمک خود را از سوی دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد ارائه کرده بود.
سپس شناورهای امدادی عربستان با نظارت اداره محیط زیست این کشور به محل توقف نفتکش ایرانی اعزام و هپینس۱ به نزدیکترین بندر ایمن یعنی جده منتقل میشود.
پس از انجام اقدامهای فوری برای جلوگیری از غرقشدن هپینس۱، با پذیرش هزینههای مترتب از سوی شرکت ملی نفتکش ایران، تعمیرات اساسی آن آغاز و آب انباشت شده در موتورخانه هپینس۱ آن تخلیه میشود.
به گفته مقامهای ایرانی، در جریان تعمیر این نفتکش که تا اوایل خردادماه گذشته به طول انجامید، عربستان در انتقال لوازم یدکی مورد نیاز و بستههای مواد غذایی برای خدمه نفتکش همکاری کرده است.
بروز اختلاف مالی
با این وجود، عربستان پیش از صدور اجازه ترک هپینس۱ برای هر روز نگهداری آن ۲۰۰ هزار دلار از شرکت ملی نفتکش ایران مطالبه میکند. رقمی که مجموع آن تا اوایل تیرماه گذشته به ۱۰ میلیون دلار میرسد.
این در حالی است که ایران پیشاپیش دو یدککش برای بازگرداندن هپینس۱ به بندر جده اعزام کرده بود، یدککشهایی که هزینه توقف روزانه آنها به ۳۰ هزار دلار میرسید.
ایران همچنین با بحرانی شدن شرایط خدمه گرفتار و افزایش نگرانیها نسبت به تبعات زیست محیطی توقف بیشتر هپینس۱ در جده، از عمان و سوئیس به عنوان حافظ منافع عربستان برای آغاز رایزنیهای دیپلماتیک کمک میخواهد.
پس از پرداخت ۱۰ میلیون دلار مورد مطالبه عربستان از سوی ایران، این کشور برای صدور مجوز ترخیص هپینس۱ مسئله تائیدیههای بینالمللی را مطرح میکند.
نزدیک به یک هفته پیش ایران از عملکرد عربستان در جریان برگزاری اجلاس سازمان بینالمللی دریانوردی (IMO) در لندن انتقاد و بیانیهای علیه این کشور قرائت میکند. سرانجام با میانجیگری سفارت عربستان در لندن و انجمن بینالمللی صنفی دریانوردان (ITF) اجازه خروج هپینس۱ پس از ۸۰ روز توقف در بندر جده صادر میشود و نفتکش ایرانی ۶:۱۵ روز شنبه با کمک یدککشهای عربستان بندر جده را ترک میکند و به یدککشهای ایرانی تحویل داده میشود.
سازمان بنادر و دریانوردی ایران پیشبینی کرده که با توجه به سرعت پایین حمل هپینس۱ توسط یدککشهای ایرانی، این نفتکش تا دو هفته آینده وارد آبهای ایران شود.
پیشتر خبرگزاری مهر، هزینه تعمیر و نگهداری هپینس۱ در بندر جده را ۷ تا ۸ برابر رقم واقعی برآورد کرده بود.
ایران و عربستان سعودی از سال ۲۰۱۶ میلادی تاکنون روابط دیپلماتیک رسمی ندارند.