شاه از یک سو در سال ۱۳۴۶ وعده می داد که تا سال ۱۳۵۶ جامعه ایران را به یک جامعه اروپایی تبدیل سازد(خاطرات علم، جلد هفتم، ص ۱۴۵. ۲۷ مهر ۱۳۴۶). اما از سوی دیگر، خود و همسرش مروج نوعی سنت گرایی بودند که در بسیج جامعه علیه رژیم و برانداختنش نقش اساسی داشت(رجوع شود به مقاله «صلای بازگشت به خویش: از کسروی تا شایگان»).

اما مسأله مهمتر این بود که ساختاری که برای "زن بارگی" شاه و اطرافیانش و "مرد بارگی" اشرف و دیگران ایجاد کرده بودند، به فسادهای عظیم مالی و رانت خواری های بزرگ انجامیده بود. بدین ترتیب، فساد اخلاقی تولید کننده فساد اقتصادی شده بود.

فساد اخلاقی که به فساد اقتصادی منتهی می شد، نه تنها تبعیض آفرین بود، بلکه ساختار ارباب- نوکری (خدایگان- بنده) پدید آورده بود. شاه خود را مالک کشور و همه چیز به شمار می آورد. همه غلام، نوکر، بنده و برده او بودند و این را نه تنها به زبان بیان می داشتند، بلکه در عمل هم آن را به نمایش می گذاردند. تمامی سران کشور نه تنها موظف به بوسیدن دست شاه بودند، بلکه دست های شهبانو، مادر شاه، خواهران شاه و فرزندان شاه را می بوسیدند. عکس های آنها نیز در روزنامه ها منتشر می شد. شاه مالک دختران زیبا هم بود و حق خود می دانست که با آنها همبستر شود. با زنان و دختران برخی مقامات ارشد رژیم هم چنین می کرد.

این شبکه پیچیده در هم تنیده روز به روز بزرگتر می شد و بر نارضایتی ها و نخواستن ها می افزود. این که امروز ما چگونه فکر می کنیم، معیارهای مان چیست، ارزش های اخلاقی مان کدام است، چه چیز را مهم و اصلی به شمار می آوریم و چه چیز را فاقد اهمیت و فرعی قلمداد می کنیم؛ هیچ ربطی به این ندارد که مردم دهه های ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ چگونه باورهایی داشتند. برای تعلیل و تبیین انقلاب ۱۳۵۷، باید کشف کرد که مردم آن دهه ها چگونه فکر می کردند و چه ارزش ها و ضد ارزش هایی موجب نخواستن آنان شد.

به فرض محال که برای مردم امروز ایران "زن بارگی" و "مرد بارگی" رهبران سیاسی کشور مهم نباشد، از این ادعا نمی توان نتیجه گرفت که برای مردم دهه های سی و چهل و پنجاه هم این ها مهم نبوده است. به فرض محال که فساد اقتصادی رهبران سیاسی برای مردم امروز فاقد اهمیت باشد، اما معنای آن این نیست که برای مردم دهه های سی و چهل و پنجاه نیز فاقد اهمیت بوده است. اما واقعیت این است که فساد جنسی و فساد مالی رهبران جمهوری اسلامی برای مردم بسیار مهم است و مخالفان، رسانه ها و شبکه های اجتماعی دائماً بر آن تأکید کرده و در این مورد افشاگری می کنند.

مسأله این نیست که فساد جنسی و فساد مالی شاه و خاندان سلطنتی برای مردمی که دست به انقلاب زدند مهم نبود و در کنش انقلابی آنان موثر نبود، مسأله این است که گروهی همچون دوران شاه نمی خواهند هیچ کس در این زمینه حرف بزند. اگر سخن گفتن از فسادهای جنسی شاه و خاندان سلطنتی کاری غیر اخلاقی و دون شأن است، همان ها نمی بایست از فسادهای جنسی رهبران جمهوری اسلامی سخن بگویند و از افشاگری در این زمینه استقبال کنند. در آمریکا معتبرترین رسانه ها در مورد روابط جنسی رهبران سیاسی دست به افشاگری می زنند و رهبران سیاسی نیز از این موضوع در رقابت های انتخاباتی علیه طرف مقابل استفاده می کنند. (در مورد برخی از دیگر علل و دلایل انقلاب ۱۳۵۷ در مقاله «گذار مخالفان شاه از گفتمان مبارزه مسالمت آمیز به گفتمان سرنگونی و مبارزه مسلحانه» سخن گفته ام).

پس از این مقدمه، حال نوبت آن است که این مدعیات را با قرائن و شواهد کافی موجه سازیم. متن کامل مقاله بلند ۹۳ صفحه ای «زن بارگی شاه و وقوع انقلاب ۱۳۵۷» را اینجا بخوانید:


لینک به مقاله کامل اکبر گنجی با فرمت پی دی اف

*نظرات طرح شده در این یادداشت نظر نویسنده بوده و الزاماً بازتاب دیدگاه خبرنامه گویا نیست.

آدرس صفحه فیس بوک رسمی اکبر گنجی: https://www.facebook.com/AkbarGanji/

آدرس کانال تلگرام اکبر گنجی: https://t.me/ganji_akbar/7359