دویچه وله فارسی
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی می‌گوید ایران برای رفع توقیف نفتکش گریس ۱ هیچ تعهدی در مورد مقصد آن نداده است. وزارت خارجه بریتانیا اعلام کرده که ایران به دولت جبل‌اطارق تعهد داده این نفتکش به سوریه نخواهد رفت.
عباس موسوی در واکنش به بیانیه وزارت خارجه بریتانیا در مورد پیش‌شرط رفع توقیف ابرنفتکش "گریس ۱"، دادن هر گونه تعهد به دولت محلی جبل‌الطارق را تکذیب کرد.
وزارت خارجه بریتانیا روز گذشته (پنج‌شنبه ۱۵ اوت/ ۲۴ مرداد) در بیانیه‌ای اعلام کرد دولت جبل‌الطارق از ایران ضمانت گرفته که نفتکش گریس ۱ برای تخلیه بار خود به سوریه نرود.
این نفتکش چهارم ژوئیه به ظن حمل نفت به سوریه و نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا توسط ناوگان دریایی جبل‌الطارق و با همکاری تفنگداران نیروی دریایی بریتانیا توقیف شده بود.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز جمعه به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «ایران برای آزادی نفتکش گریس۱ هیچ تعهدی مبنی براینکه به سوریه نرود نداده است، زیرا از ساعات اولیه توقیف نفتکش اعلام کردیم که مقصد نفتکش سوریه نبوده و تا انتها هم بر سر همین حرف باقی مانده و تاکید کردیم که اگر هم مقصد نفتکش سوریه بود بازهم‌هم به کسی ربطی نداشت.»
ادامه حرکت با پرچم ایران، مقصد "بنادر مدیترانه"
ایران تا کنون درباره مقصد نهایی این نفتکش که ظاهرا متعلق به یک شرکت مستقر در سنگاپور است چیزی بیان نکرده است. جلیل اسلامی، معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی روز پنج‌شنبه به خبرگزاری مهر گفت: «بر اساس اعلام مالک این نفتکش، مقصد گریس ۱، بنادر دریای مدیترانه خواهد بود.»
به گفته معاون سازمان بنادر و دریانوردی نفتکش گریس ۱، که تا ۲۹ ماه مه سال جاری با پرچم پاناما حرکت می‌کرد، در ادامه مسیر خود پس از رفع توقیف از پرچم جمهوری اسلامی استفاده می‌کند.
سپردن تعهد به دولت جبل‌الطارق روز گذشته توسط سفیر تهران در لندن، حمید بعیدی‌نژاد هم تکذیب شده بود. او در این باره گفت: «بحث هیچ تعهد و ضمانتی نیست. از همان ابتدا نیز اعلام کرده بودیم که مقصد این نفتکش سوریه نبوده است.
اگر مقصد نفتکش هم سوریه می‌بود، هیچ اقدام خلاف حقوق بین‌الملل از سوی ایران صورت نگرفته بود و بر عکس اقدام انگلیسی‌ها در توقیف نفتکش حامل نفت ایران دقیقاً نقض حقوق بین‌الملل بود.»
بعیدی‌نژاد می‌گوید بریتانیا و دولت محلی جبل‌الطارق برای "خروج آبرومندانه از این اقدام غیر قانونی و دزدی دریایی" بحث تعهد را مطرح کردند.
آمریکا اردیبهشت سال گذشته و پس از خروج از توافق هسته‌ای به جمهوری اسلامی تحریم‌ها لغو یا تعلیق شده علیه تهران را دوباره اعمال کرد. این تحریم‌ها که هدف آن وارد کردن "فشار حداکثری" و به صفر رساندن صادرات نفت ایران عنوان شده در ماه‌های اخیر تشدید شده‌اند.
آمریکا اندکی پیش از آزادی نفتکش حامل نفت ایران از جبل‌الطارق خواست از رفع توقیف آن خودداری کند. قاضی دیوان عالی جبل‌الطارق گفته چنین تقاضایی به دست دادگاه نرسیده است. وزارت خارجه بریتانیا تاکید کرده که این کشور نه به ایران و نه به هیچ کشور دیگری اجازه نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه را نمی‌دهد. این تحریم‌ها از سال ۲۰۱۱ و پس از آغاز جنگ داخلی در سوریه اعمال شد.
سپردن تعهد یا پیروزی دیپلماتیک؟
مسئولان ارشد ایران نه تنها سپردن تعهد برای آزادی نفتکش گریس ۱ را تکذیب می‌کنند که رفع توقیف از این نفتکش را یک "پیروزی دیپلماتیک" می‌خوانند.
به گزارش خبرگزاری ایرنا محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری روز جمعه ۲۵ مرداد گفت: «هم دولت و هم وزارت خارجه و هم کلیت نظام پس از توقیف نفتکش گریس ١ توسط دولت محلی جبل‌الطارق؛ با همدلی و حمایت یکپارچه از دیپلمات‌ها و حقوقدانان ما حمایت کردند و این نفتکش آزاد شد و یک پیروزی دیگر برای کشور رقم خورد.»
واعظی می‌گوید توقیف نفتکش گریس ۱ به "درخواست آمریکا" انجام شد و آزادی آن نتیجه "عکس‌العمل منسجم کل کشور و همدلی، حمایت و پشتیبانی از مقاومت دیپلمات‌های ما" بود.
به گزارش خبرگزاری مهر معاون دریایی سازمان بنادر ۲۲ مرداد در یک نشست خبری از "مبادله اسناد مذاکره" میان ایران و بریتانیا خبر داد و پیش‌بینی کرده بود نفتکش توقیف شده در جبل‌الطارق در "آینده بسیار نزدیک" حرکت خود را با پرچم جمهوری اسلامی از سر خواهد گرفت. درباره محتوای این اسناد تاکنون گزارشی منتشر نشده است.
بالا گرفتن تنش در خلیج فارس
توقیف نفتکش حامل نفت خام ایران آغازگر تنشی میان تهران و لندن شد که همچنان ادامه دارد. حدود دو هفته پس از این اقدام نیروی دریایی سپاه پاسداران اعلام کرد که به درخواست سازمان بنادر و دریانوردی استان هرمزگان، نفتکش بریتانیایی "استینا ایمپرو" را به دلیل نقض قوانین بین‌المللی در تنگه هرمز توقیف کرده است.
سپاه و سازمان بنادر ایران نفتکش استینا ایمپرو را از جمله متهم کرده‌اند که با عبور از مسیری خلاف قوانین بین‌المللی، امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز را به خطر انداخته و با تخلیه پسماند نفت موجود در مخازن خود "موجب ایجاد آلودگی شدید و لطمه زدن به محیط زیست خلیج فارس" شده است.
دولت بریتانیا مدعی شده که نفتکش استینا ایمپرو در آب‌های سرزمینی عمان قرار داشته و توسط نیروی دریایی سپاه مجبور به تغییر مسیر و ورود به آب‌های ایران شده است.
برخی مسئولان ایرانی "تلافی‌جویانه" بودن توقیف نفتکش بریتانیایی را تکذیب کرده‌اند اما برخی دیگر نظیر علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی این اقدام را پاسخی به توقیف نفتکش گریس ۱ در آب‌های جبل‌الطارق خوانده‌اند.
وزارت خارجه بریتانیا در بیانیه روز پنج‌شنبه خود تاکید کرده که "توقیف غیرقانونی و غیرقابل قبول کشتی‌های تجاری در تنگه هرمز توسط ایران" و اجرای تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه توسط دولت جبل‌الطارق قابل قیاس نیستند و هیچ شباهتی میان این دو اقدام وجود ندارد.
پس از بالا گرفتن تنش‌ها در تنگه هرمز بریتانیا اعلام کرد که به ائتلاف دریایی به رهبری ایالات متحده در خلیج فارس می‌پیوندند تا برای تامین امنیت کشتیرانی در آب‌های منطقه همکاری کند.
