خبرگزاری فارس گزارش داد یگان‌های زرهی ارتش ترکیه با عبور از گذرگاه مرزی «کیلیس» به منطقه جرابلس در خاک سوریه وارد شدند و در حال حرکت به سمت ریف شمالی منبج هستند.

پیشتر رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه تهدید کرده بود علیه کردهای سوریه دست به عملیات خواهد زد و تاکید کرد که به دنبال ایجاد منطقه امن در شرق فرات است.

کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و آلمان در مورد این اقدام ترکیه ابراز نگرانی کرده‌اند.

مطالب بیشتر در کیهان لندن

دونالد ترامپ، دوشنبه ۷ اکتبر، در توئیتی نوشت، «همانطور که قبلاً گفتم دوباره تکرار می‌کنم، اگر ترکیه اقدامی کند از نظر من خارج از چارچوب باشد اقتصادشان را بطور کامل نابود و محو می‌کنم. کاری که قبلاً کردم!»

ترامپ همچنین با بیان اینکه ترکیه، اروپا و دیگر کشورها باید مراقب داعش و خانواده‌های آنان باشند، گفت آمریکا همه سرزمین‌های اشغال شده توسط داعش را پس گرفته و اکنون کشورهای منطقه که ثروت‌‌‎های فراوانی دارند باید خود از سرزمین‌هایشان حفاظت کنند.

ترامپ ساعاتی پیش از این موضع‌گیری نیز در توییتی دیگر نوشته بود «وقت آن رسیده که آمریکا از سوریه خارج شود. قرار بود نیروهای آمریکایی برای انجام ماموریت‌شان تنها ۳۰ روز در سوریه باشند، اما این حضور چندین سال به طول انجامید. اکنون زمان آن رسیده به این جنگ مسخره پایان داده شود.»

چنین اظهاراتی نشان می‌دهد که ترامپ نه تنها نمی‌خواهد آمریکا را وارد جنک ترکیه و کردها کند بلکه میل دارد آمریکا را از درگیری‌های نظامی منطقه خارج کند و به همین دلیل دستور عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از مرز سوریه را صادر کرد. شمار زیادی از تحلیلگران و منتقدان ترامپ این اقدام او را خیانت به کُردها خواندند. آمریکا دست‌کم هزار سرباز در سوریه دارد و روز گذشته حدود ۵۰ سرباز آمریکایی به دستور ترامپ خارج شدند.

برخی منابع می‌گویند حدود ۵۰ تا ۱۰۰ نیروی آمریکایی در مرز سوریه که با نظامیان ترکیه به صورت مشترک گشت‎ می‌زدند به دستور ترامپ از آن نواحی خارج شده‌اند.

یک روز پیش از آنکه ترامپ علیه ترکیه چنین موضع آشکاری بگیرد رؤسای جمهوری دو کشور با یکدیگر به صورت تلفنی گفتگو کرده و قرار گذاشتند ماه آینده در واشنگتن دیدار کنند. به گزارش رسانه‌های ترکیه، اردوغان در این گفتگو بر لزوم رفع تهدید تروریسم ناشی از PKK و PYG و ایجاد منطقه امن جهت فراهم کردن شرایط بازگشت پناهجویان سوری تاکید کرد.

جاناتان هافمن سخنگوی وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که پنتاگون به ترکیه اعلام کرده از این عملیات نه حمایت می‌کند و نه مشارکت خواهد کرد. همچنین مارک اسپر وزیر دفاع آمریکا به فرماندهان ارتش ترکیه هشدار داده این عملیات دارای مخاطراتی برای خود ترکیه است.

آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل نیز خواستار خویشتنداری همه طرف‌ها در شمال سوریه شد و بر حفظ جان غیرنظامیان و تاسیسات شهری تأکید کرد.

در این میان مارکو روبیو سناتور جمهوریخواه فلوریدا به تصمیم ترامپ برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه واکنش نشان داده و گفته است، اگر گزارش‌ها در باره عقب‌نشینی آمریکا از سوریه درست باشد، دولت ترامپ اشتباهی بسیار بزرگ مرتکب شده که پیامدهایش فراتر از سوریه خواهد بود. او توضیح داده آمریکا با کمک کُردها داعش را شکست داده و اکنون اگر در مقابل ترکیه از آنها دفاع نشود نابود خواهند شد. سناتور روبیو همچنین نسبت به احتمال بازگشت دوباره داعش هشدار داده است.

لیندسی گراهام دیگر سناتور جمهوریخواه نیز در توییتی نوشت اگر ترکیه به سوریه حمله کند تحریم‌هایی را با حمایت دو حزب علیه این کشور اعمال خواهیم کرد.

پایگاه خبری المانتیور با اشاره به تنش‌های مرزی میان ترکیه و کُردها می‌نویسد: در طول جنگ سوریه حزب اتحاد دموکراتیک کردستان (PYD)، وفاداران بشار اسد و سپاه قدس و عوامل آن در یک جبهه علیه داعش جنگیدند اما اکنون روابط PYD با ایالات متحده نزدیک شده است. همچنین گزارش‌ها حاکیست اخیراً مذاکراتی بین نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و مخالفان کُرد در اسلو صورت گرفته است. ترکیه نگران سازش تهران با کردهاست زیرا در این شرایط سرکوب کردها دشوار خواهد بود.

خبرگزاری آناتولی یک روز پیش از آغاز عملیات ارتش ترکیه علیه کردها گزارش داد طرح تمدید یک ساله مجوز عملیات برون مرزی نیروهای مسلح ترکیه در شمال عراق و سوریه از سوی اردوغان به پارلمان ارائه شده است. طرحی که به احتمال زیاد مجدداً تمدید خواهد شد.

ترکیه و آمریکا از اوایل ماه اوت (امرداد) در مورد ایجاد منطقه امن در خاک سوریه به توافق مقدماتی رسیدند و از چند هفته بعد عملیات گشت‌ مشترک در شمال شرقی سوریه را‌ آغاز کردند.

با وجود مخالفت‌ها، ترامپ از تصمیم خود برای خارج کردن شماری از نظامیان آمریکایی از سوریه دفاع کرد.

تصمیم ترامپ برای خارج کردن یا به عبارتی «عقب‌ کشاندن» شماری از نظامیان آمریکا از مرز سوریه بی‎ارتباط با مسائل و رویدادهای ایران نیست این در حالیست که از هزار نیروی آمریکا مستقر در مرز سوریه فقط ۵۰ الی ۱۰۰ نفر از آن نواحی خارج شدند ولی با اینهمه چنان موج گسترده‌ای علیه «تصمیم ترامپ» به راه افتاد که گویی آمریکا تمام نیروهایش را از آن منطقه خارج کرده است.

یادآوری می‌شود که بنا بر گزارش‌ها، وضعیت مناطقی که نیروهای ترکیه و آمریکا در یکی دو ماه گذشته به صورت مشترک در آن گشت‌ می‌زدند چنان ناامن و اضطراری نیست که وجود آن تعداد نیروهای آمریکایی در آنجا حیاتی باشد. تقریباً هیچ موردی از حمله ناگهانی و اقدام نظامی چریکی علیه آنها در آن محل گزارش نشده. ضمن اینکه اردوغان و ترامپ پیش از این در مورد ایجاد منطقه امن در شرق فرات داخل خاک سوریه توافق کرده بودند.

از ماجرای کشیش برانسون تا انتقال نظامیان آمریکا به عین‌الاسد

اقدام نظامی ارتش ترکیه با هر ابعادی علیه کردها فضای سیاسی بین‌المللی را علیه اردوغان برانگیخته است. همزمان با تصمیم ترامپ برای خروج نظامیان آمریکا از سوریه که ابعاد سیاسی و رسانه‌ای آن فوق‌العاده بیش از ابعاد میدانی آن است افکار عمومی نیز علیه ترامپ فعال شده و به او برچسب «خیانت» به کُردها می‌زنند. این در حالیست که فرماندهان و رهبران خود کردهای منطقه کمتر روی این مسئله مانور داده‌اند! این جوّ منفی اما دست ترامپ را باز خواهد گذاشت که اقتصاد ترکیه را زیر فشار قرار دهد و در نهایت اردوغان را به تمکین وادارد. راهبردی که ترامپ یک سال پیش از این برای آزادی آندرو برانسون کشیش آمریکایی زندانی در ترکیه به کار برد و اقتصاد ترکیه را هدف گرفت و در نهایت این کشیش آزاد شد. ترامپ در توییت‌اش خطاب به اردوغان به همین مسئله اشاره کرده است.

کشیش برانسون اکتبر ۲۰۱۸ در شرایطی آراد شد که فشارهای اقتصادی آمریکا ارزش لیر را به حداقل ممکن رسانده بود و بازارهای مالی و بورس ترکیه سقوط کرده و اردوغان مجبور شد به خواسته‌ی ترامپ عمل کند. رئیس جمهور آمریکا دو سه هفته بعد در ماه دسامبر ۲۰۱۸ تصمیم خود برای خروج نیروهای آمریکا از سوریه را اعلام کرد و موجی از انتقادات در داخل و خارج از آمریکا علیه او به راه افتاد چنانکه حتی شماری از تحلیلگران تصمیم او را احمقانه خواندند و جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا در اعتراض به ترامپ استعفا داد و ادعا کرد اوضاع سوریه دوباره بهم می‎ریزد که البته چنین نشد.

محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی که خبر نداشت چه بلایی بر سر سپاه بعد از این تصمیم آمریکا می‌آید خروج نیروهای آمریکایی از سوریه را «خفت‎بار» توصیف کرد اما در جمهوری اسلامی حواس یک گروه جمع بود: تحلیلگران کیهان تهران!

بخشی از سناریوی براندازی

محمدحسین محترم تحلیلگر کیهان ولایی در تحلیلی «کاملاً متفاوت»، سه‌شنبه ۱۱ دی‎، نوشت دلخوش به آثار ظاهری خروج نیروهای آمریکایی از سوریه نباشید زیرا «سناریویی برای سال ۹۸» و بخشی از پازل براندازی است و سناریویی برای فشار بر جمهوری اسلامی خواهد بود.

چند روز بعد بی‎سر و صدا نیروهای آمریکایی از سوریه به عراق رفتند و بخشی از آنها در پایگاه عین‎الاسد مستقر شده و نیروهای آمریکایی در پایگاه دیاله بغل گوش ایران تقویت شدند. از آن زمان تا کنون دست اسرائیل و ارتش آمریکا برای هدف قرار دادن شبه‌نظامیان مورد حمایت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در عراق بازتر شده و بارها جنگنده‌ها و پهپادهای اسرائیلی و آمریکایی مقرهای سپاه و حشدالشعبی را مورد حمله قرار داده و زیر و رو کردند.

اینهمه در حالیست که اقتصاد ترکیه مجرای تنفسی اقتصاد زیرزمینی رژیم ایران است و هر فشاری بر دولت اردوغان به نوعی بر اقتصاد بحران‌زده جمهوری اسلامی تاثیر می‌گذارد. در این میان، یک روز بعد از تهدید ترکیه توسط ترامپ کاهش ارزش لیر شروع شد.