تزریق گاز UF6 به سانتریفیوژهای فردو نگرانی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی را به شدت افزایش داده است. امانوئل ماکرون در جریان سفر اخیرش به چین گام چهارم تعلیق تعهدات برجامی جمهوری اسلامی را «اقدامی جدی برای خروج این کشور از برجام» و «تغییری اساسی» خواند. رئیس جمهور فرانسه معتقد است «در هفته‌های آینده باید فشار برای وادار ساختن ایران به اجرای کامل این توافق افزایش پیدا کند». هایکو ماس وزیر خارجه آلمان که با محافظه‌کاری همیشه در مورد جمهوری اسلامی ابراز نظر کرده است نیز این اقدام جدید را «گامی غیرقابل قبول خواند» و افزود «با این تصمیم و اخباری که در ارتباط با ساختن سانتریفیوژهای پیشرفته که نقض تعهدات پذیرفته شده از سوی ایران است دریافت کرده‌ایم، این کشور آینده توافق هسته‌ای را به خطر انداخته است». حتا سخنگوی کرملین، مهم‌ترین حامی جمهوری اسلامی در سطح بین‌المللی، نیز می‌گوید «روسیه سخت نگران عواقب این تصمیم جدید ایران است.»

باج‌خواهی اتمی

مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در جریان سفر اخیرش به آلمان، در اظهاراتی در اشاره به راه‌اندازی سانتریفیوژها در فردو گفت «آمریکا هرگز به ایران اجازه نخواهد داد به قدرتی هسته‌ای تبدیل شود». وزیر خارجه آمریکا این تصمیم جمهوری اسلامی را «باج‌خواهی اتمی» خواند و از اروپا خواست «در واکنش به این سیاست گام‌های جدی جهت فشار بیشتر به ایران بردارند». شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز پنجشنبه، پشت درهای بسته، به بررسی آخرین اقدامات جمهوری اسلامی پرداخت. در این جلسه بازرسان این آژانس گزارشی از آخرین تحولات هسته‌ای در جمهوری اسلامی ارائه دادند که البته تا کنون متن کامل این گزارش به خارج درز نکرده است.

آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در پایان این نشست بیانیه‌ای صادر کرد. این بیانیه به بازداشت چند ساعته یکی از بازرسان آژانس هنگام ورود به تاسیسات نطنز و توقیف پاسپورت و دیگر مدارک او اشاره می‌شود. آژانس در بیانیه خود می‌نویسد «روایت ایران از اتفاقی که برای یکی از بازرسان افتاده است را قبول نداریم»، و این اقدام جمهوری اسلامی را «غیر قابل قبول می‌دانیم». مقامات تهران ادعا می‌کنند که دلیل جلوگیری از ورود این بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات نطنز «داشتن مواد مشکوک» بوده است. کاظم غریب‌آبادی، نماینده جمهوری اسلامی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در حاشیه نشست شورای حکام مدعی شد که علت جلوگیری از ورود یکی از بازرسان آژانس به تأسیسات غنی‌سازی نطنز همراه داشتن «آثاری از نیترات انفجاری» بوده است. ادعایی که آژانس آن را از پایه بی‌اساس می‌داند.

گسترش انزوا در منطقه

تحولات منطقه‌ای نیز حکایت از تنگ‌تر شدن حلقه انزوای جمهوری اسلامی دارد. برخلاف انتظار حکومت ایران و دست نشاندگانش اعتراض‌ها در عراق و لبنان همچنان ادامه دارند. تهدید های حسن نصرالله رهبر حزب‌الله لبنان و دست نشانده جمهوری اسلامی به عزم راسخ مردم لبنان برای مبارزه با فقر و فساد و احزاب و دولت‌های فرقه‌ای خدشه‌ای وارد نکرد و مردم همچنان خیابان‌ها را در تسخیر خود دارند. در بغداد هم روز جمعه، ۸ نوامبر، باز مردم با وجود تیراندازی مامورین امنیتی و شبه‌نظامیان که روز قبل ده کشته بجای گذاشته بود، به خیابان آمدند. در عراق مردم از اول اکتبر در این دور جدید از اعتراض‌ها که عمدتا علیه دخالت‌های جمهوری اسلامی به صورت روزانه در شهرهای مختلف تظاهرات اعتراضی برگزار می‌کنند.

در هر دو کشور سیاستمداران محلی تلاش دارند از جمهوری اسلامی فاصله بگیرند. بسیاری رهبران سیاسی‌ که تا چند هفته پیش با افتخار از وابستگی خود به مقامات تهران حرف می‌زدند، امروز سکوت انتخاب کرده‌اند و حتا عملکرد جمهوری اسلامی در کشورشان را مورد انتقاد قرار می‌دهند. این انزوای روزافزون جمهوری اسلامی در منطقه، مقامات تهران را وادار ساخته است که دست به سوی کشورهای عربی خلیج فارس دراز کند. خالد الجارالله معاون وزیر خارجه امیرنشین کویت اعلام کرد که مقامات تهران توسط این کشور پیامی برای رهبران پادشاهی سعودی و بحرین فرستاده‌اند. پیامی که به گفته این مقام کویتی تا کنون پاسخی به آن داده نشده است.

نامه قبلی حسن روحانی به رهبران کشورهای عرب خلیج فارس که «طرح پویش صلح هرمز» نام داشت و پیشنهاد همکاری برای تامین امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز را در ائتلافی منطقه‌ای بجای ائتلافی که آمریکا اجرائی کرده است می‌داد نیز بدون پاسخ ماند. کشورهای عرب منطقه از پادشاهی سعودی تا لبنان، از بحرین تا عراق، جمهوری اسلامی را راه حلی برای مشکلات منطقه نمی‌دانند، بلکه خود این نظام را مشکلی می‌دانند که باید برای رفع آن راهی اندیشید.