دویچه وله - رئیس کمیسیون اصل نود مجلس گفته است که مکالمه هواپیمای مجاور با برج مراقبت نشان میدهد که مقامات در مورد هواپیمای اوکراینی آگاهانه به مردم دروغ گفتهاند. وزیر راه و شهرسازی میگوید محتوای این فایل صوتی باید بررسی شود.
بهرام پارسایی، نماینده مجلس و سخنگوی کمیسیون اصل نود میگوید که فایل صوتی منتشرشده مکالمه خلبان هواپیمای آسمان و برج مراقبت "صراحتا نشان میدهد سازمان هواپیمایی از دلایل وقوع حادثه خبر داشته و ابهامی در این موضوع وجود ندارد."
او به خبرگزاری ایسنا گفته است که بر خلاف تصور و اظهارات تا کنونی سازمان هواپیمایی، کارشناسان و کمیته بررسی سانحه " آگاهانه و خلاف واقع سخن گفتند و علاوه بر اعتماد عمومی به اعتبار کشور به عنوان یکی از اعضای ایکائو صدمه زدند."
انتشار مکالمه خلبان شرکت هواپیمایی آسمان با برج مراقبت فرودگاه امام خمینی که صبح چهارشنبه ۱۸ دی ماه دقایقی پس از سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی ضبط شده، ثابت میکند که سازمان هواپیمایی ایران از نخستین دقایق سرنگونی این هواپیمای مسافربری از علت فاجعه خبر داشته است. این فایل صوتی یکشنبه ۱۳ بهمن در یک شبکه تلویزیونی در اوکراین پخش و به سرعت در شبکههای مجازی منتشر شد.
سرنگونی یک هواپیمای مسافربری با ۱۷۶ سرنشین فاجعهای بود که عدم مدیریت صحیح آن، به سرعت به چالشی بزرگ برای مقامات جمهوری اسلامی تبدیل شد. انکار قطعی احتمال برخورد موشک به این هواپیما در روزهای نخست و سپس اذعان به سرنگونی آن توسط پدافند هوایی سپاه پاسداران، آنهم به دلیل افزایش فشار بینالمللی، ضربه سختی به ته مانده اعتماد عمومی به نهادهای دولتی و حکومتی ایران بود.
بعد از انتشار فایل صوتی یاد شده، رئیسجمهور اوکراین، با استناد به آن، گفت که مقامهای ایرانی از شلیک موشک به هواپیما اطلاع داشتند.
ولودیمیر زلینسکی گفت: «این فایل در واقع نشان میدهد مقامهای ایران دسترسی بلافاصله به مکالمات ضبطشده داشتهاند و طرف ایرانی از ابتدا خبر داشت که هواپیمای ما با موشک سرنگون شده است. آنها از این موضوع از همان لحظه شلیک خبر داشتند.»
البته صرفا رئیس جمهور اوکراین نبود که به این نتیجهگیری رسید. کمتر کسی بود که بعد از شنیدن فایل صوتی به نتیجه مشابهای نرسد که و حتی به این شائبه هم در ذهنش شکل نگیرد که شلیک به هواپیمایی اوکراینی اشتباه و سهوی نبوده، بلکه عمدی بوده و با آگاهی این اتفاق صورت گرفته است، شائبهای که شکلگیری و تقویت آن با پنهانکاری، لاپوشانی و عدم شفافیت نهادهای حکومتی ایران ربطی مستقیم یافته است.
اظهارات تازه وزیر راه و ترابری در مورد فایل صوتی هم کم و بیش در همین راستا تلقی میشود. محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی در واکنش به جنجال انتشار این فایل صوتی گفته است که این فایل "باید بررسی شود".او مدعی شده که پرواز شرکت آسمان بعد از حادثه هواپیمای اوکراین انجام شده بنابراین تا قبل از بررسی آن نمیتوان اظهار نظر کرد. او در اینباره که از چه زمانی از محتوای گفتگوی ضبط شده مطلع بوده، پاسخ نداده است.
این در حالی است که بهرام پارسایی در ادامه مصاحبه خود با ایسنا گفته است: «موضوع دیگری که جای سوال است این است که چطور رییس سازمان هواپیمایی این موضوع را میدانسته ولی وزیر راه و شهرسازی و خود دولت از آن اظهار بیاطلاعی میکنند و میگویند تنها چند ساعت قبل از اطلاعیه ستاد کل از این موضوع اطلاع پیدا کردند.»
پارسایی در همین رابطه خواستار ورود مدعیالعموم و شورای عالی امنیت ملی به تناقضگوییها درباره سقوط هواپیمای اوکراینی شده است.
با انتشار فایل صوتی حالا این انتقاد هم مطرح است که خود شورای عالی امنیت ملی هم عملا مسئول بخشی از تناقضگوییها و لاپوشانیهای واقعیت مربوط به سرنگونی هواپیمای اواکراینی است.
"وظیفهای انسانی که از ترس انجام نشد"
نگاهی به جدول پروازهای روز چهارشنبه ۱۸ دی نشان میدهد که پرواز شرکت هواپیمایی آسمان ساعت ۳۱: ۶ صبح چهارشنبه در تهران بر زمین نشسته است. خلبان این هواپیما پیش از کم کردن ارتفاع و فرود، زمانی که به فرودگاه نزدیک میشده شلیک موشک و پس از آن انفجار مهیب هواپیمای مسافربری اوکراینی را دیده است. بر اساس اطلاعاتی که تا کنون منتشر شده این موشکها ساعت ۱۱: ۶ صبح چهارشنبه شلیک شلیک شدند.
حسن رضاییفر، مدیرکل سوانح سازمان هواپیمایی ایران در واکنش به انتشار مکالمه خلبان شرکت هواپیمایی آسمان با برج مراقبت فرودگاه به خبرگزاری مهر گفته است: «این فایل از مجموعه اسنادی بوده که در تیم مشترک بررسی سانحه هوایی در اختیار گروه کارشناسان اوکراینی قرار گرفته است. تیم بازرسی فنی سقوط هواپیمای اوکراینی در اقدامیعجیب، فایل صوتی محرمانه مکالمه خلبان یکی از پروازهای همزمان با پرواز هواپیمای اوکراینی را منتشر کرده است. این اقدام اوکراینیها سبب شد دیگر هیچ سندی به آنها ارائه ندهیم»
گفتههای رضاییفر نشان میدهد که متحوای فایل صوتی منتشرشده صحت دارد و همزمان این پرسش را مطرح کرده که سازمان هواپیمایی ایران چه اسناد دیگری در اختیار دارد و چرا نگران انتشار آنهاست. او مدعی شده که اوکراین حق انتشار این فایل صوتی را نداشته، اما نگفته است که مقامات ایران به چه دلیل از انتشار آن آشفته شدند.
عباس عبدی روزنامهنگار در مقالهای که روزنامه شهروند سهشنبه ۱۵ بهمن منتشر کرده، نوشته است: «اینكه مسئولان مربوط مهر محرمانه به یك سند بزنند، موجب سلب حقوق دیگران در استفاده از آن سند نمیشود.»
او همزمان با اشاره به شرایط حاکم بر کشور نوشته است: «متأسفانه باید گفت كه شرایط به گونهای است كه خلبان مزبور و برج مراقبت جرأت نكردهاند كه مفاد این گفتوگو را منتشر كنند در حالی كه وظیفه انسانی آنها حكم میكرد كه این كار را انجام دهند و از مصونیت قانونی نیز بهرهمند باشند. »
نه تنها برج مراقب و خلبان بلکه شماری از مسافران پرواز هواپیمایی آسمان، افراد دیگری که در محوطه فرودگاه حضور داشتند، فاجعه سرنگونی این هواپیمای مسافربری را به چشم دیدهاند. از سرنوشت نگهبانی که فیلم برخورد موشک به هواپیما را ثبت و منتشر کرد، اطلاعی در دست نیست.