کیهان لندن - پایگاه خبری- تحلیلی «بیزینس اینسایدر» در گزارشی به قلم میتچ پِدِرو می‌نویسد دولت حسن روحانی برای مقابله با شیوع کُرونا با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وارد یک جدال شده است. جدالی که پس از سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه پاسداران که ۱۷۶ قربانی بر جای گذاشت و همچنین انفجار شناور کُنارک که ۱۹ ملوان ایرانی در آن کشته شدند ظاهرا تشدید شده است.
ایران بعد از چین دومین کشوری است که با کُرونا روبرو و حتی به دومین صادرکننده‌ی آن در جهان تبدیل شد. این ویروس قبل از آنکه به دیگر نقاط ایران سرایت کند در شهر قم مقامات بلندپایه و کادر درمانی را درگیر خود کرد با وجود این جمهوری اسلامی ورود و شیوع و آمار مبتلایان به کُرونا را لاپوشانی کرد.
یک مقام امنیتی در خاورمیانه می‌گوید: «علی خامنه‌ای و سپاه پاسداران بحران کُرونا را دست‌کم گرفتند».
به نوشته این پایگاه خبری، دولت روحانی سعی کرده کنترل اوضاع را به دست گرفته و همه ظرفیت‌های وزارت بهداشت را برای مقابله با ویروس به کار بگیرد اما این مقام اطلاعاتی می‌گوید بین دولت و منصوبان خامنه‌ای اختلافات شدید وجود دارد.
جمهوری اسلامی پیش از شیوع کُرونا نیز به خاطر تحریم‌های آمریکا به شدت زیر فشار قرار داشت و تعطیلی نصفه و نیمه‌ای که کل ایران را در برگرفت این بحران را تشدید کرد.
منابع مطلع می‌گویند مقامات امنیتی که به خامنه‌ای نزدیک‌اند بارها دولت را تحت فشار گذاشته‌اند تا محدودیت‌های ناشی از شیوع کُرونا را بردارد. آنها باعث شدند میزان ابتلا به این بیماری در ماه آوریل افزایش بسیاری پیدا کند.
اخبار و گزارشهای دقیق در این مورد سانسور می‌شود و آمار و ارقام رسمی در مورد تعداد مبتلایان بسیار مشکوک است. مدارکی در دست است که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گزارش دقیقی از سلامتی نیروهای تحت امر و زیرساخت‌های نظامی خود نمی‌دهد زیرا علی خامنه‌ای کُرونا را یک موضوع امنیت ملّی اعلام کرده. بر این اساس اگر گزارشهای واقعی درباره تعداد زیاد مبتلایان ارائه شود جمهوری اسلامی ایران زیر فشار آمریکا بی‌عرضه و ضعیف به نظر خواهد رسید. این موضوع نشان می‌دهد که آمار مربوط به تعداد مبتلایان مستقیم از دفتر خامنه‌ای بیرون می‌آید.
این گزارش ادامه می‌دهد، انتظار می‌رود اقتصاد ایران که زیر تحریم‌ها له شده با بحران کُرونا دچار فروپاشی بیشتر شود. در طول دو سال اخیر پول ایران ۶۰ درصد ارزش خود را از دست داده و در ماه‌های اخیر کالاهای مصرفی ۳۷ درصد افزایش قیمت داشته است. همزمان سقوط تاریخی قیمت نفت، درآمد ایران را به شدت کاهش داده است.
یک تحلیلگر حوزه نفت در امارات می‌گوید ضربه‌ای که دولت ایران از سقوط قیمت نفت خورد بدتر از ضربه‌ای بود که از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خورد. این نهاد نظامی توانسته «دولت موازی» و اقتصاد خودش را سرپا نگه دارد. اما دولت که متکی بر مالیات‌های سنتی و درآمدهای متعارف متکی است، وابسته به نفت است.
این منبع مطلع به بیزینس اینسایدر می‌گوید: «سپاه پاسداران این ظرفیت را دارد که از راههای مختلف و فراتر از راههای معمول درآمدزایی کند و خرج کند».
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همیشه از طریق قراردادها و زد و بندهای غیرمعمول نفتی و در اختیار گرفتن کارخانجات و تجارت‌های غیرقانونی در داخل و خارج از ایران درآمدزایی خود را حفظ کرده است. علاوه بر این سپاه پاسداران از حمایت مستقیم نهادهای مذهبی و بنیادهای ظاهرا خیریه تحت امر علی خامنه‌ای نیز برخوردار است.
این منبع امنیتی در ادامه می‌افزاید: «دولت روحانی مجبور است برای کنترل شرایط سیاسی با یک دولت دیگر که خارج از این نظام طراحی شده سرشاخ شود و این آسان نیست».
نتایج یک تحقیقات در سال ۲۰۱۳ توسط رویترز نشان می‌دهد دارایی‌های تحت کنترل خامنه‌ای ده‌ها میلیارد دلار است که شامل شبکه‌های پیچیده موسسسات و نهادها و بنیادهای مذهبی است که از طریق سرمایه‌گذاری چندجانبه و انحصار سرمایه فعالیت می‌کنند. نتیجه اینکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک نهاد نظامی با قدرت مستقل است که مراکز اقتصادی عظیم را در اختیار و کنترل خود دارد.
یک تحلیلگر اطلاعاتی مالی نزدیک به ناتو می‌گوید: «او [خامنه‌ای] منابع مالی‌ای را در اختیار خود دارد که می‌تواند با دولت رقابت کند. تنها فرد دیگری که به اندازه خامنه‌ای به این حجم پول نقد دسترسی دارد پوتین است. خامنه‌ای پول یک دولت موازی مستقل را تامین می‌کند که قابلیت رقابت مستقیم با دولت روحانی را دارد. دولت [به‌اصطلاح] منتخب که وزارتخانه‌ها و نیروهای نظامی رسمی و همچنین سرویس‌های اطلاعاتی را کنترل می‌کند در این مناسبات دچار آسیب‌های امنیتی و مالی می‌شود.» ولی منابع مختلف می‌گوید شلیک به هواپیمای اوکراینی در ماه ژانویه و انفجار اخیر شناور کُنارک توسط نیروهای مسلح شرایطی ایجاد کرده که دست روحانی برای واکنش به شیوع کُرونا باز شود.
یک منبع آگاه به بیزینس اینسایدر می‌گوید: «آنها از گفتن اینکه آیا انفجار ناشی از آزمایش موشکی توسط سپاه پاسداران بوده یا نیروی دریایی ارتش خودداری کردند اما تصور می‌شود این یک آزمایش پیشرفته از تسلیحاتی با تکنولوژی بالا باشد که از نگاه همه دشمنان جمهوری اسلامی در خلیج فارس فقط می‌تواند دستپخت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باشد. اما این حادثه و همچنین فاجعه‌ای که در ماه ژانویه در مورد هواپیمای اوکراینی رخ داد، به روحانی این اجازه را داد تا مدعی شود سپاه پاسداران با این فجایع در قبال مسئولیت‌های بین‌المللی خود ناکام مانده است. همچنین واکنش این نهاد در مقابله با شیوع کُرونا نیز ضعیف بوده است.»
اگرچه گزارش بیزنس اینسایدر به گفته‌های «منابع آگاه» و «مقام اطلاعاتی» تکیه کرده است اما چنین «دوگانه»سازی و «دوگانه»سوزی بین خامنه‌ای و روحانی یا «رهبر» و «رئیس جمهور» از یکسو و دولت جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (دولت بی‌تفنگ و دولت با تفنگ) از سوی دیگر، ترفندی است که با وجود رقابت‌های سیاسی درون نظام، دیگر پاسخ نمی‌دهد. یکپارچگی جمهوری اسلامی در دفاع از منافع سیاسی و اقتصادی و ایدئولوژیک با هویت و حیات آن در هم تنیده شده و حمایت همه ارکان نظام از یکدیگر چه در برابر جامعه جهانی و چه در برابر مردم، بارها ثابت شده است.
*منبع: بیزنس اینسایدر
* نویسنده: میتچ پِدِرو
* ترجمه و تنظیم از کیهان لندن
