آن مرد ارمنی می خواست چشم ما را به واقعیات باز کند ولی چشم جوان پر شور مگر باز شدنی ست؟ ما هدایت پذیر نبودیم تا این که تاریخ دو تا پس گردنی محکم به ما بزند و ما را از تخیل و توهم بیرون بجهاند.

حالا «رفیق خاوری» گفت و گویی کرده که در آن به هر چیز نالازم و شعر گونه ای پاسخ داده، الّا این که رفیق! شما که الان ۸۷ سال سن داری و دنیا دیده ای و رییس یک حزب کمونیستی مشهور بوده ای، دو کلام، و نه بیشتر به ما بگو، که اگر سال ۵۷، حزب توده ی ایران به جای آخوندها نظام پادشاهی را بر می انداخت و به جای آن بر سریر قدرت می نشست، وضعیت سیاسی ایران چه جوری می شد؟

مثلا تمام احزاب آزاد می شدن؟ مثلا ژنرال های ارتش تیر باران نمی شدن؟ مثلا هویدا به دست یکی از رفقا ی توده ای مثل رومانوف ها به قتل نمی رسید؟ مثلا همه حق آزادی بیان پیدا می کردن؟ یعنی پول نفت به خانه ها آورده می شد؟ یعنی فساد بر می افتاد و عدالت بر قرار می شد؟ یعنی با امریکا و اروپا و کشورهای آن زمان به قول شما کاپیتالیستی و امپریالیستی، روابط دوستانه و برابر بر قرار می شد؟ یعنی در کنار رابطه با شوروی، رابطه با کشورهای غربی هم آزاد می بود؟ یعنی مرز ها برای مسافرت به کشورهای غیرِ سوسیالیستی باز می بود؟ یعنی آیه ی قرآن کمونیست ها که عبارت بود از دیکتاتوری پرولتاریا در ایران بر قرار نمی شد؟ یعنی هر روزنامه ای می توانست منتشر شود؟ یعنی هر هنری، حتی هنر برای هنر می توانست اجازه ی نمایش پیدا کند؟ یعنی رئالیسم سوسیالیستی، برترین نوع هنر شناخته نمی شد؟... و سوال های دیگری از این قبیل.

من می دانم پاسخ شما به این سوالات چه خواهد بود، و سعی خواهید کرد که مرا بپیچانید و از زیر پاسخ صریح و روشن در بروید ولی این که حکومت نکبت شما را سرکوب کرد، دلیل بر حقانیت کار شما و راه شما نبود.

این را به عنوان کسی که هم طرفدار عدالت است هم خواهان رفع تبعیض میان انسان ها و نابود کردن هیولای فقر عرض می کنم.

ای کاش، کسی می بود تا این سوال ها را هم بدون تعارف و تملق و پاچه خاری با شما مطرح می کرد و شما هم پاسخی درست و در خور به این سوال ها می دادید بلکه چراغی شود برای شب زدگان...