فرامرز داور - ایران وایر
یکی از حسابهای توییتری آیتالله «علی خامنهای»، رهبر جمهوری اسلامی که با عنوان «درس و عبرت» موضوعات تاریخی را روایت میکند از قول او نوشته: «قدرتهای استعمارگر و سلطهگر سعیشان در ایجاد حسّ حقارت در ملتهایی است که میخواهند بر آنها تسلط پیدا کنند.
یک نمونهاش آن قرارداد ۱۹۱۹ وثوقالدوله معروف است، یعنی این حالت تحقیر را و حقارت عمومی را و بیکاره بودن و هیچکاره بودن ملت را در کشور تحقق بخشیدند.»
توییت آیتالله خامنهای درباره قرارداد ۱۹۱۹ ایران با انگلیس همزمان با ابراز نگرانیها درباره قرارداد ۲۰۲۰ ایران با چین است. قرارداد سال ۱۹۱۹ میلادی بین دولت وقت ایران و دولت بریتانیا بسته شد. براساس این قرارداد، بریتانیا مستشار امور متنوع سیاسی و نظامی در ایران میشد. توافق به دلیل بالا گرفتن مخالفتهای گسترده در ایران لغو شد و هرگز به تصویب مجلس شورای ملی هم نرسید. «میرزا حسن خان وثوقالدوله» که توافق در زمان نخستوزیری او امضا شده بود به دلیل شخصیتی که از دید افکار عمومی «خیانتکار» تلقی میشد، مجبور شد مدتی خارج از ایران زندگی کند.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
درست ۱۰۰ سال پس از آن توافق، دولت ایران درصدد امضای توافق همکاری جامع ۲۵ ساله با جمهوری خلق چین برآمده است. در هفتههای اخیر، پسازآنکه «محمود احمدینژاد» درباره مفاد این توافق ابراز نگرانی کرد، موضوع بهسرعت در سطح ملی به یک نگرانی عمومی تبدیل شد.
هدف این برنامه جامع ۲۵ ساله، سوق دادن مشارکت راهبردی ایران و چین در زمینههای تجاری، تقویت همکاری امنیتی ازجمله مبارزه با تروریسم، گردشگری، حمایت از مواضع یکدیگر در سازمانهای بینالمللی و همکاریهای نظامی است. امتیازات داده شده در این توافق به چین بیسابقهترین و گستردهترین امتیازاتی است که در چهلویک سال عمر جمهوری اسلامی به یک کشور خارجی داده شده است.
در افکار عمومی، ایرانیان این توافق را «خیانتکارانه» و زمینه «استعمار ایران توسط چین» میپندارد. حساسیت درباره این توافق چنان بوده که دولت جمهوری اسلامی تاکنون چندبار واگذاری جزایر و بخشیهایی از خاک ایران را به چین براساس این توافق تکذیب کرده است.
تفاهم اولیه بر سر این همکاری در دیدار بهمن ۱۳۹۴ «شی جین پینگ»، رییسجمهوری خلق چین با آیتالله خامنهای، مورد تاکید قرار گرفت. درحالیکه مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی، مجلس شورای اسلامی باید درباره پیوستن ایران به این سند تصمیمگیری کند، خامنهای پنج سال پیش این سند را «درست و حکمتآمیز» خوانده که معنی آن این است که در صورت موافقت چین با مفاد توافق، تصویب آن در ایران قطعی است.
توییت آیتالله خامنهای درباره قرارداد ۱۹۱۹ ایران با بریتانیا همزمان با توافق ۲۰۲۰ ایران و چین از سوی هر مقام دیگری منتشر شده بود یقینا کنایهآمیز تلقی میشد: «ایجاد حسّ حقارت در آن ملتهایی است که میخواهند بر آنها تسلط پیدا کنند.»
اما او خود مبتکر توافق ۲۵ ساله با چین است و سال گذشته «علی لاریجانی»، رییس وقت مجلس شورای اسلامی را همراه با مقامهای ارشد دولت راهی چین کرد تا نهایی شدن این توافق را سرعت ببخشد. صد سال دیگر تاریخ چه قضاوتی درباره او خواهد کرد؟
ابعاد سفر نخست وزیر عراق به واشنگتن