طلعت مازندرانی بود. او از بابل و من از ساری و هردو با دریا و جنگل و درخت ومهربانی پا گرفتیم. من مسلمان‌زاده بودم و طلعت بهایی. او تبعیدی باورش بود و من آزاد و بی‌مذهب؛ اما همانند او - نه به دانش و بینش او - شیفته‌ی طاهره قره‌العین بودم. با نام طاهره از راه کتابی که پدرم خریده بود آشنا شدم و از خواندن زندگی‌اش و شعرهایش به او دل بستم. گفتگوهای من و دوست، بیشتر درباره‌ی طاهره بود. هرگز طلعت که از سرشناسان بهاییان بود، با من از مذهب‌اش حرفی نمی‌زد و تبلیغ نمی‌کرد. به طنز می‌گفت: تو راهت را می‌دانی و همه‌ی این رودها سرانجام به اقیانوس می‌پیوندند.

*****************************************

در همین زمینه:

*****************************************

در شب شعری که در بوستون داشتم، میزبانان من، غافلگیرم کردند. به‌ناگاه استادم طلعت بصاری را بر صحنه دیدم که درباره‌ی شاگردش حرف می‌زد. با مهر و سادگی. آیا من شایسته‌ی این بودم که او از نیوجرسی، با بیماری و درد دست و پا و تنگی نفس، بیش از دو ساعت در قطار بنشیند و مرا بنوازد؟ دو روزی که با هم بودیم لحظه‌ای را از دست ندادم. شاگرد کنجکاوی شدم، نشسته پیش پای استاد و پرسیدم. از بوستون با او به نیوجرسی سفر کردم و نفهمیدم کی رسیدیم. برادرم مسعود به ایستگاه قطار آمده بود و من از طلعت جدا شدم و این آخرین دیدار ما بود. گفتگوهای ما از راه دورتا روزی که او توان داشت و می‌توانست ادامه یافت. در راه، دفترم را باز کردم و از او خواستم شعری را که دوست دارد برایم بنویسد و او شعری نوشت که باید در آوازی خوانده می‌شد. وقتی انیس معین هنرمند ایرانی، در استکهلم در فکر خواندن شعر از چهار زن شاعر بود و از من خواست که شعر مرا بخواند از او نام این چهار زن را پرسیدم او از طاهره، و فروغ و من نام برد. شعر طلعت ر ابه او دادم و پس از اجازه از طلعت و ضبط ترانه‌ی او، من نیز پذیرفتم که شعر مرا بخواند.

نام طلعت و طلعت‌ها و مبارزاتشان در میان هیاهوی کرکسان گم شد. طلعت زن ایستاده‌ای که بیش از هشتاد سال در عرصه‌ی ادبیات فارسی تلاش کرد و جسم و جان فرسود در همه جای جهان تبعیدی بود. شاهنامه‌شناسی که در میهن‌اش نیز روی خوش ندید؛ تهدید به مرگ شد. همکیشانش را کشتند و به جرم دین و آیینی دیگر شکنجه کردند. او در تبعید نیز مبارزه برای حقوق دگراندیشان را پی گرفت. من این شانس را داشتم که طلعت بصاری را از نزدیک بشناسم و تازه‌ترین شعرهایش را با صدایش بشنوم.
«از شمار دو چشم، یک تن کم
وز شمار خرد هزاران بیش»

مینااسدی - جمعه بیست و پنجم ماه سپتامبر سال دوهزار و بیست
استکهلم زیبا