پرداختن به تعداد مبتلایان و جان باختگان کرونا در هیاهوی انتخابات ریاست جمهوری پیش رو رنگ باخته است و در صورت تداوم چنین رویه ای در کشور عادی انگاری شرایط موجود بیماری وارد مرحله تازه ای خواهد شد و کشور می رود که پیک چهارم بیماری تمام نشده وارد پیک پنجم بیماری کرونا در نتیجه ویروس های جدید و جهش یافته هندی و آفریقایی گردد.
گزارش ها از سطح کشور درخصوص بیماری کرونا و افت پروتکل های بهداشتی نگران کننده است. مردم به یکدیگر توصیه می کنند گویا بیماری کرونا فروکش کرده است و بازگشایی های هفته گذشته در کشور را توجیهی برای عدم استفاده از ماسک یا عدم رعایت فاصله اجتماعی در فضاهای باز و بسته مطرح می کنند.
در روزهای تعطیلات عید فطر مراسم نماز در روز اول بدون رعایت فاصله گذاری اجتماعی در شهرهای مختلف کشور برپا شد. همچنین مسافرت ها در قالب تورهای مسافرتی گروهی و دسته جمعی در کشور شکل گرفته است. در ستاد انتخابات کشور و خیابان های اطراف نیز تجمعات و گردهمایی هایی به مناسبت حضور و نام نویسی افراد مشهور و اثرگذار شکل گرفته است که گویا مثل اینکه ویروس کرونا در چنین تجمعاتی به مرخصی اعزام شده است!
خبر مفقودی چندین محموله واکسن کرونا در کشور و تناقض حرف و سخن مسئولان وزارت بهداشت و درمان نیز واکسیناسیون جمعی در کوتاه ترین زمان ممکن را در هاله ای از ابهام قرار داده است. از سوی دیگر، ستاد ملی کرونا دستور به برگزاری امتحانات نهایی دانش آموزان مدارس کشور را به صورت حضوری صادر نموده است و این در حالی است که اعتراضات دانش آموزان و خانواده آنان در گوشه و کنار کشور ادامه دارد و ستاد ملی کرونا برنامه خود را برای برگزاری حضوری امتحانات تاکنون اعلام نکرده است. برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا نیز باعث نگرانی هایی در بین کارشناسان مستقل و غیردولتی ساختار سلامت کشور شده است و جمعی از آنان طی بیانیه ها و ارسال نامه به وزارت بهداشت و درمان خواستار توضیحات شفاف ستاد ملی کرونا و ارائه برنامه‌های ستاد در زمینه پیشگیری از بیماری کرونا بطور عمومی شده اند.
آنچه مسلم است؛ در بدو ورود ویروس کرونا به کشور همه‌گیری بیماری در ایران قابل پیشگیری بوده است، اما به دلیل تعلل و ضعف هماهنگی هشدارهای اولیه نادیده گرفته شد. مدیریت کرونا در کشور بی ثبات و ناپایدار بوده است و تصمیمات خلق‌الساعه و متناقض دولت تنها سردرگمی مردم و عادی انگاری بیماری در کشور را به دنبال داشته است. بیش از یک سال از مواجهه کشور با کرونا می گذرد و مسئولین ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت و درمان قادر به هم افزایی نیروهای خود برای برقراری یک قرنطینه تمام عیار به همراه بیماریابی در کشور نبوده اند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی پس از وقوع پیک چهارم بیماری کرونا در کشور و تبدیل وضعیت زرد کشور به وضعیت قرمز و سیاه پس از تعطیلات نوروز طرح تحقیق و تفحص از ستاد ملی کرونا و مجموعه دولت را به منظور تعیین تکلیف ابهامات و تخلفات و سوء مدیریت برخی مسؤولان را ارائه داده اند. مستندات تخلف ستاد ملی کرونا در مدیریت و مهار بیماری کرونا در اختیار مجلس قرار گرفته است و طی هفته جاری کمیسیون بهداشت مجلس گزارش تخلفات ستاد کرونا را ارائه می‌دهد و پس از قرائت این گزارش بنا شده است تا قوه قضائیه در پرونده تخلفات ستاد ملی مقابله با کرونا ورود پیدا کند.
در گزارش مجلس شورای اسلامی به سوء مدیریت در تهیه و توزیع دارو و واکسن در بین مردم و اقدامات دیرهنگام برای جلوگیری از شیوع گسترده کرونا در سراسر کشور و از جمله بی برنامگی کشور در شرایط کنونی بیماری کرونا اشاره شده است. بنابراین پیشنهاد می شود همزمان با انتشار گزارش تخلفات ستاد ملی کرونا در مجلس شورای اسلامی این ستاد منحل و مدیریت بیماری کرونا در چهارچوب جلسات سران سه قوه و همچنین ورود نیروی نظامی به موضوع مبارزه با بیماری امکان پذیر گردد. نباید این موضوع را از ذهن دور داشت که وزارت بهداشت و درمان ایران در شرایطی که چندگانگی در تصمیم گیری ها و سیاستگذاری های ستاد ملی کرونا و مجموعه دولت مشهود و واضح بوده است دیگر قادر به مدیریت همه گیری کرونا نیست و بیش از یک سالی که از ورود ویروس کرونا به کشور می گذرد وزارت بهداشت نقش اساسی را در کنترل و مدیریت کرونا نداشته است. در سایر کشورها نیز زمانی بیماری کرونا تحت کنترل قرار گرفت که کنشگری سیاسی و اقتصادی کشورها حول محور نیروهای نظامی شکل گرفت و تمام قوا و توان و امکانات کشور بر سر بیماریابی و قرنطینه سطح بالا بسیج شد و حتی تعاملات جهانی کشورها با یکدیگر بر سر کنترل بیماری کرونا از طریق واکسیناسیون سراسری افزایش پیدا کرد. نتیجه اینکه گشایش سیاسی و اقتصادی در ساختار دولت جمهوری اسلامی ایران به معنای کنترل و مدیریت بیماری کرونا در کشور خواهد بود، در غیر این صورت تداوم وضعیت موجود مثل این است که مهار کرونا از دستور کار دولت خارج شده است.
محمدرضا محبوب فر، کارشناس مدیریت بحران های محیطی
مهندسی حضرت آقا علیه غول چراغ، فرهاد رجبعلی
