رادیو بین المللی فرانسه - مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری در ایران هر چند در کلیۀ دوره‌ها مورد توجه رهبران و کارگزاران رژیم قرار گرفته و هر بار میزان آن را نشان حمایت مردم از نظام جلوه داده‌اند، اما چنین به نظر می‌رسد که اهمیت آن در انتخابات آینده بیش از کلیۀ دوازده دورۀ پیش از آن باشد. از همین رو بی سبب نیست که کلیۀ دست اندرکاران نظام برای تاکید بر «وجوب» آن برانگیخته شده‌اند. علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، خود روز پنجشنبه ۶ خرداد بر لزوم مشارکت پُر شور مردم در رای گیری پیش رو تاکید کرد و، بر خلاف آنچه نتایج انتخابات گذشته به روشنی نشان می‌دهد، گفت از نظر او «میزان مشارکت مردم ارتباطی با حضور این اسم یا آن اسم ندارد».
هر چند گمانه زنی‌ها و نظرسنجی‌های بسیار از مدت‌ها پیش، از میزان اندک نیّت مشارکت در سیزدهمین دورۀ انتخابات ریاست جمهوری در ایران حکایت می‌کرد، اما پس از اعلام تصمیم شورای نگهبان در بارۀ صلاحیت نامزدها، براساس اظهارات فراوان چنین به نظر می‌رسد که این میزان باز هم کمتر شده باشد.
ایسپا، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، که یک نهاد دولتی است، میزان مشارکت در انتخابات امسال را حدود ۳۹ درصد از دارندگان حق رای ارزیابی کرده است.
اگر تا پیش از این برای آنانی که نیت مشارکت نداشتند، عدم انگیزۀ شرکت در انتخابات، «فقدان تفاوت» میان «اصلاح طلبان» و «اصول گرایان» و یا «ناامیدی کلی» و یا «بیهودگی گزینش» بیان می‌شد، اینک تا آنجا که از گفتگو با شماری از شهروندان برمی‌آید «فقدان انتخاب» و «مصادرۀ حق گزینش» سبب خودداری از شرکت به شمار می‌آید.
👈مطالب بیشتر در سایت رادیو بین المللی فرانسه
افزون بر این، اینک شماری از نیروهائی که تاکنون بهر روی و حتی در صورت محروم بودن از حضور نمایندۀ خود در انتخابات، شرکت در آن را بر خودداری از مشارکت ارجح می‌دانستند، اینک اگر خواستار خودداری از رای دادن نشده باشند، نسبت به آن ابراز بی اعتنائی می‌کنند.
هر چند کلیۀ کارشناسان و سیاست ورزان، شورای نگهبان را به سبب رد صلاحیت نامزدهای اصلیِ رقیب جناح اصول گرا مسئول اصلی هر گونه کاهش مشارکت در رای گیری و بنابراین کاستی اعتبار و حتی نقصان انتخابات می‌دانند، این شورا کوشش می‌کند، بار مسئولیت را از دوش خویش بردارد و بر روائی انتخابات با هر میزان مشارکت تاکید کند.
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی این شورا اخیراً گفت «مشارکت احتمالی پایین در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ هیچ مشکل حقوقی ایجاد نخواهد کرد و اعتبار و مشروعیت آن همچنان پابرجاست».
این نظر البته برای بسیاری از مسئولان نظام پذیرفتنی نیست. کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران، روز جمعه گذشته تاکید کرد که اگر میزان شرکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری خرداد‌ماه پایین باشد، «به کشور آسیب‌های جدی وارد خواهد شد».
از همین رو، «مشارکت پر شور» مردم چنانکه علی خامنهای خواستار آن شد، اینک تکیه کلام مسئولان و کارگزاران نظام شده است.
سرتیپ امیر حاتمی، وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران، روز یکشنبه ۹ خرداد، «بی رونق ساختن انتخابات و تلاش برای حضور حداقلی مردم» در رای گیری پیش رو را به «دسمنان مات ایران» نسبت داد و گفت « مهمترین موضوعی که منافع و امنیت ملی کشور و آینده مردم را تضمین می‌کند حضور و مشارکت حداکثری در انتخابات است».
نمونۀ مورد نظر وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران ظاهراً انتخابات سوریه است زیرا وی این رای گیری را نماد «ارادۀ مردم» این کشور دانست و آن را «حماسۀ تاریخی ملت سوریه» قلمداد کرد که بگفتۀ او «استقلال کشور» را در «برابر دسیسه‌ها و طمع ورزی‌های دشمنان امت اسلامی» حفظ می‌کند.
نمایندۀ ولی فقیه در استان مرکزی، آیت‌الله قربانعلی دری نجف آبادی، نیز در جمع مدیران دستگاه‌های اجرائی این استان «دشمنان نظام اسلامی» را به «ناامید کردن مردم با هدف کاهش مشارکت در صحنه انتخابات» متهم کرد و از آنان خواست «با تشرح دستاوردهای نظام توطئه‌های دشمنان را خنثی کنند» و پیش بینی کرد که «بدون شک مردم با حضور گسترده در پای صندوق‌های رای [...] اقتدار نظام اسلامی را در جامعه بین‌الملل به منصه ظهور می‌گذارند».
مدیر حوزه‌های علمیه استان مرکزی، حجت‌الاسلام «محمدحسن ربیعی» نیز روز شنبه در گفت و گوئی با ایرنا «دشمنان نظام اسلامی [را] در تمامی مراحل انتخابات به دنبال ایجاد تفرقه بین مردم با هدف کاهش مشارکت مردمی در این فرآیند ملی» دیده و تاکید کرده بود که «حضور گستردۀ» آنان «می‌‌تواند توطئه‌های دشمنان را خنثی کند».
استاندار قزوین، هدایت‌الله جمالی پور، نیز روز گذشته «مشارکت در انتخابات» را زمینۀ «افزایش امید به آیندۀ کشور» دانست. مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه کرج، حجت الاسلام علی ترکاشوند، نیز روز یکشنبه، «حضور پر شور مردم در انتخابات» را نشان «وفاداری مردم به نظام» تلقی کرد.
محسن زنگنه، نمایندۀ تربت حیدریه در مجلس شورای اسلامی، روز یکشنبه، از « آنهایی که به نظام وفادارند» خواست «با حضور در پای صندوق‌های رای این وفاداری به جمهوری اسلامی [را] بار دیگر ثبت کنند».
حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، روز یکشنبه در نشست هم اندیشی با بانوان تاثیرگذار و فرهنگی استان گلستان، از زنان خواست «روزانه حداکثر ۲ ساعت برای ترغیب و تشویق نزدیکان به شرکت در انتخابات» صرف کنند زیرا، بگفتۀ او، چنین اقدامی از جانب آنان «بر تعداد رای دهندگان انتخابات ۲۸ خرداد خواهد افزود».
امام جمعه خرم‌دره، حجت‌الاسلام حسین‌علی زاهدی‌پور، روزر یکشنبه، جمهوری اسلامی را «جامع‌ترین حکومت از نوع مردم‌سالاری» دانست و بر «اهمیت مشارکت حداکثری مردم در انتخابات» تاکید کرد و آن را «نشان بلوغ سیاسی و اجتماعی» توصیف نمود.
محمد صادق محمد زاده، دبیر کل انجمن نسل سومی‌ها و جوانان انقلابی مسلمان ( انسجام)، در یک نشست خبری، خواستار تدارک «زمینه افزایش مشارکت» در انتخابات شد و «انتخاب [را] تنها راه تغییر شرایط موجود و بهبود اوضاع و غلبه بر بی تدبیری‌ها» دانست.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد موسوی‌فر، نماینده ولی فقیه در استان خوزستان، «مسالۀ اول انتخابات پیش رو» را «مشارکت و افزایش حضور مردم در پای صندوق رای» دانست.
سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، سید کاظم دلخوش اباتری، «به مردم توصیه [کرد] مشارکت پرشوری در انتخابات داشته باشند و اجازه ندهند این فرصت تعیین سرنوشت از دست برود».
جمال عرف، رئیس ستاد انتخابات کشور، نیز تاکید کرد که این ستاد «تلاش [می‌کند] تا می‌شود مشارکت افزایش یابد».
در همین حال، بسیاری با پیش بینی شرکت اندک مردم در انتخابات، از حال به دفع انتقادات ممکن روی آورده‌اند. حمیدرضا بهمنی‌نژاد، رئیس هیئت نظارت بر انتخابات در استان گلستان، با اشاره به ایراداتی که در روزهای اخیر بر تصمیم شورای نگهبان وارد شده است، همانند سخنگوی این شورا، تاکید کرد که «مشارکت مردم در انتخابات ربطی به تأیید یا رد صلاحیت‌ها ندارد» و طوق مسئولیت را بر گردن دیگران انداخت و گفت «همه مسئولان موظف به برطرف کردن موانع و تشویق مردم به حضور پُرشور در انتخابات هستند».
هر چند شورای نگهبان همواره حق گزینش آزادانۀ مردم را با تعبیر انحصارگرایانه از نقش خود در بارۀ تائید صلاحیت نامزدها از میان برده است، اما اینک دیگر حلقۀ تنگ خودی‌های قابل تحمل برای نظام، جائی برای همراهان و همپایان گذشته نیز ندارد و مقیمان دیروزِ حریم حرم را به شمشیر عدم صلاحیت می‌راند. چنین به نظر می‌رسد که شورای نگهبان این بار با تلاش برای یکسره کردن کار، مشکل دیگری آفریده است که اینک همۀ کارگزاران نظام را به حل آن می‌خواند. مشکل فروریختن مشارکت مردم.
۱۲سال پس از آن خرداد!
