کیهان لندن - در پی سقوط دولت افغانستان و تصرف دوبارهی این کشور توسط طالبان، موج گستردهای از انتقادها و اعتراضها از سوی هنرمندان افغانستانی و ایرانی به جامعه جهانی شکل گرفته و آنان نسبت به آینده این کشور و وضعیت حقوق بشر در افغانستان به شدت ابراز نگرانی میکنند.
صحرا کریمی کارگردان و نخستین زن افغان رئیس سازمان فیلم افغانستان که ویدئوی او از ورود طالبان به شهر کابل در شبکههای اجتماعی به سرعت منتشر شد، خطاب به «جوامع سینمایی دنیا» مینویسد: «با قلبی شکسته و امیدی عمیق برای شما مینویسم تا در محافظت از مردم نازنینم، به ویژه فیلمسازان در مقابل طالبان به من بپیوندید. مردم ما را قتل عام کردهاند، کودکان بسیاری را ربودهاند، دختران را به عنوان همسر به مردانشان دادهاند.»
صحرا کریمی، کارگردان افغانستانی ساکن کابل در ویدیویی میگوید طالبان نیمی از شهر را گرفتهاند، او از زنان و دختران میخواهد به خانهها بروند. pic.twitter.com/bzkqc0EKCE
-- تلویزیون منوتو (@manototv) August 15, 2021
سازنده فیلم «حوا، مریم، عایشه» هشدار داده است: «یک بحران حقوق بشریست با این حال، دنیا سکوت کرده... [طالبان] هنر را ممنوع خواهد کرد. من و دیگر فیلمسازان ممکن است هدف بعدی آنها باشیم».
فرشته حسینی بازیگر افغان ساکن ایران نیز نوشت: «من میدانم که ما چون گیاهی کوچک اما استوار در جای جای دنیا گوشهایمان را بستهایم بر روی تحقیرها، چشمهایمان را بستهایم بر روی سختیها و استوار و محکم پیش رفتهایم و رشد کردهایم و سبز شدیم و سبزتر خواهیم شد چون ما «مجبور شدهایم» به هجرت همیشه، مجبور شدهایم به جنگ، مجبور شدهایم به ترک خانههایمان و مجبور شدهایم به ترک اعضایخانوادهمان.»
حسینی که در فیلمها و سریالهای ایرانی ایفای نقش میکند، نوشت: «میگویند چرا ایستادگی نمیکنید، نمیجنگید؟ این مردم سالهاست که جنگیدهاند. این مردم سالهاست که جنگیدهاند. اکنون هم میجنگیدند اگر خائنین کشور را دو دستی تقدیم نمیکردند، اگر کشورهای خائن به این مردم، طالبان را حمایت نمیکردند... با دست خالی؟ میدانم ما هیچکدام زین پس آدمهای سابق نخواهیم بود میدانم ما قویتر خواهیم شد و بزرگتر خواهیم شد، سبز خواهیم شد. دوباره به پا میخیزیم».
گوگوش (فائقه آتشین) هنرمند قدیمی و سرشناس ایران نیز با انتشار ویدئویی از ترانه «ای ساربان» نوشت: «در سوگ افغانستان که سوخت و جهان تماشا کرد».
ابی (ابراهیم حامدی) خواننده معروف و محبوب نیز در اینستاگرام ضمن ابراز تأثر از وضعیت افغانستان و نگرانی از جنایاتی که طالبان علیه مردم افغانستان به ویژه زنان مرتکب میشود، نوشت: «اتفاقی که دیروز رخ داد، خروج آقای اشرف غنی از این کشور، من را یاد اتفاق تلخی انداخت که سالها قبل در کشور خودمون تجربهاش کردیم و بیاختیار یاد جملهای از "شوپنهاور" افتادم؛ "بدترین بلایی که میتواند گریبان یک ملت را بگیرد این است که فاسدترین قشر و اراذل و اوباشِ جامعه به قدرت برسند...»
برخی دیگر از هنرمندان از جمله پوری بنایی بازیگر قدیمی سینمای ایران، صابر ابر، نوید محمدزاده، احترام برومند، رضا کیانیان، الناز شاکردوست، مهراب قاسمخانی، نوید محمودی، لادن طباطبایی، ارسلان قاسمی و... نیز از به قدرت رسیدن طالبان ابراز نگرانی و تأسف کردهاند.
رضا دقتی عکاس مشهور ایران در عرصهی بینالمللی که عکسهای او از احمدشاه مسعود وزیر دفاع پیشین افغانستان از مستندات تاریخی به شمار میرود، در پُستهای متعدد اینستاگرام عکسهای کمنظیر خود از افغانستان را به اشتراک گذاشته است.
Maybe it is because our wishes have grown in a black pot ...
-- Shamsia Hassani (@ShamsiaHassani) August 14, 2021
شايد هم به اين خاطر كه آرزو هاي ما در يك گلدان سياه رشد كرده اند ... #Afghanistan #taliban #war #peace #warzone pic.twitter.com/z6x8AgSCHL
شمیسا حسنی گرافیست افغانستانی با انتشار طرحهایی در موضوع حقوق بشر و زنان افغان در توئیتر خود، به سرکوب زنان و کودکان توسط طالبان واکنش نشان داده است.
او با تصویر زنی افغان که دهان ندارد و با گُلدانی سیاه و یک قاصدک به عنوان نماد خبررسانی و پیام در برابر یکی از طالبان ایستاده نوشته است: «شاید هم به این خاطر که آرزوهای ما در یک گلدان سیاه رشد کردند».
Maybe it is because our wishes have grown in a black pot ...
-- Shamsia Hassani (@ShamsiaHassani) August 14, 2021
شايد هم به اين خاطر كه آرزو هاي ما در يك گلدان سياه رشد كرده اند ... #Afghanistan #taliban #war #peace #warzone pic.twitter.com/z6x8AgSCHL
آلفرد یعقوبزاده عکاس بینالمللی ایران که بارها به افغانستان سفر کرده، در یکی از پُستهای خود درباره سقوط دولت افغانستان عکس خود از یک زن برقعپوش و چند کودک افغان را با تعدادی بادکنک منتشر کرده و نوشته است: «زن افغان برقع آبی بر تن کنار پسران جوان نشسته و بادکنکهای رنگی میفروشد که زمانی در رژیم طالبان ممنوع بود. اکنون دوباره بین کودکان افغان در کانون محبوب شده است».
این عکاس در پُست دیگری که تصویر صحرا کریمی فیلمساز افغان را با نیمبرقع منتشر کرده، درباره اندوه و نگرانی عمیق زنان افغان نوشته است «زنان افغانستان نگران بازگشت به دوره سیاه طالبان و از دستدادن آزادیهای فردی و اجتماعیشان و در نهایت نگران از دستدادن دو دهه تلاشهایشان برای کسب حقوق اساسیشان هستند.»
آریانا سعید خواننده مشهور پاپ افغان نیز که پس از تصرف کابل، طالبان تصاویر زنان را از فروشگاههای زنجیرهای او مخدوش کردند، با انتشار پرچم کشورش در اینستاگرام، نسبت به سرنوشت سرزمین مادری خود ابراز اندوه و تأثر کرده است.