ساختمان گفتمان سیاست شباهت عجیبی به یک کوه یخ شناور ولی واژگون در آبهای سرد دارد. درست مثل یک مخروط واژگون، که راس آن کوچک و سنگین است و قاعده آن وسیع و سبک. این مخروط دارای سه قسمت عمده و متصل به کف دریا از قسمت راس است. قسمتی از این کوه یخ که قسمت عظیم آنرا تشکیل میدهد و بیرون از آب است « گفتیم که باژگونه است » و قابل مشاهده برای همگان، همان سیاست عمومی است که ترکیب عمومی باورهای سیاسی عوام را در هر جامعه‌ای تشکیل میدهد. این بخش از سیاست غالبا در خانه‌ها و در قهوه‌خانه‌ها و امروزه در شبکه‌های اجتماعی میان کسانی که دانش اندکی نسبت به امور سیاسی دارند مورد گفتگو قرار میگیرد و این بخش عملا بخش مصرف کننده کالای سیاست است. این بخش از مخروط واژگون سیاست دربر گیرنده افکار عمومی است نسبت به جریان سیاست که اثرات خود را بطور مستقیم در پای صندوقهای رای و یا رفتارهای عمومی سیاسی در اعتراضات و اعتصابات نشان می‌دهد و ترکیبی ازتظاهر درونی و بیرونی احساسات مشترک عمومی را در رابطه با وضعیت جاری در یک کشور بعلاوه تبلیغات سیاسی جریانات سیاسی باز می‌تاباند که دو عنصر اصلی یعنی وضعیت اقتصادی و فرهنگ اجتماعی در ساختار آن و در ترکیب همبستگی و یا پراکندگی و همچنین در سستی و قوامش، بسیار دخیلند. هرچند حضور مردم عوام در این بخش بسیار گسترده است اما عمق سیاسی این بخش واقعا سطحی است و غالبا چیز پنهانی قابل کشفی در آن موجود نیست.

اما وظیفه بسیار مهمی بر عهده این بخش در این ساختار قرار دارد و آن عبارت است از حفظ تعادل سیاسی ساختار حاکمیت و ممانعت از فرویزی آن به دلیل حجم وسیع و وزن سبکی که دارد. لذا بقیه قسمت‌های این ساختار بناچار برای معلق ماندن در بحر سیاست در نهایت و بناچار از دامان این بخش عظیم سبک و شناور آویزانند. معمولا سیاستمداران حرفه‌ای که جایگاه آنان را در این کوه یخ بعدا مشخص خواهیم نمود به منظور تأثیرگذاری بر این بخش و ساختن افکار عمومی به نفع خویش در آنجا به این بخش ورود میکنند و با این عوام هم‌صحبت میشوند و به تفکرات سیاسی سطحی و ساده آنان که غالبا تفکرات عینی تجربی و صحیحی هم هستند به نفع خویش فرم می‌دهند. بطور مثال مردمی که عموما در این بخش قرار دارند گرانی را مستقیما احساس میکنند و عامل آنرا مستقیما ناشی از سیاستهای اقتصادی دولت حاکم می‌دانند و همین مسئله نظر آنان را نسبت به دولت و حکومت تشکیل می‌دهد. طبیعی است که این نظر که بطور تجربی به ذهن آنان رسیده است در ذات خود درست است، بدون آنکه آنان از سیاستهای علم بازار و اقتصاد چیزی بدانند. سیاستمداران حرفه‌ای مخالف دولت با ورود به این بخش سیاسی و با استفاده از این فهم عمومی بدون اینکه لازم داشته باشند تا عوامل موثر بر قیمتها را در بازار به آنها بیاموزند تنها با متقاعد کردن آنها به اینکه اگر به این سیاستمداران رای بدهند آنها وضع اقتصادی را می‌توانند به نفع این مردم بهتر کنند آنها را جذب می‌نمایند. لذا بحث‌ها در این منطقه غالبا گرم و پر احساس و پیرامون طرفداری از این شخصیت و یا آن شخصیت سیاسی دائما در جریان است و سیاست در اینجا ملغمه‌ای است از تجربه عینی و فهم حسی اهالی این بخش و تبلیغات سیاسی ساده و خطی تشکل‌های سیاسی مهاجر به درون آن.

بخش دوم مخروط سیاست بخش میانی آن است که در درون آب قرار دارد و پیکره آن با قدری تلاش برای عموم قابل مشاهده است و آن بخشی است که دولتها و تشکلها و احزاب سیاسی دخیل در یک مبارزه سیاسی در محدوده قانون در آن حضور دارند و با استفاده از روشهای غالبا علمی مبارزات سیاسی برای کسب و یا حفظ قدرت سیاسی عمل میکنند. اینجا جایگاه مبلغان حرفه‌ای و مجریان برنامه‌های سیاسی است و در آن از مردم عوام خبری نیست و غالبا تحصیلکردگان و سیاستمداران و سایر بازیگران اصلی صحنه سیاست از اهالی این بخش هستند و از همین جا است که سیاستمداران خود و یا کسانی را از طرف خود به بخش عمومی برای فرم دادن به افکار عمومی به نفع خویش گسیل می‌دارند تا رابطه خود با آنان را تقویت و از این طریق ماندگاری خود را در بحر سیاست تضمین نمایند و شاید هم به قدرت سیاسی دست یابند. این بخش معمولا مملو از حیله و ترفند و ریا برای دستیابی به قدرت سیاسی و یا حفظ آن است و چه ساخت و پاخت‌ها که در آن برای رسیدن به هدف صورت نمیگیرد. از ویژگیهای عمده این بخش این است که یک رابطه دائمی میان این بخش و بخش تاریک سیاست که در قعر آب قرار دارد از یک سو و بخش سطحی و عمومی سیاست که بیرون از آب است از سوی دیگر برقرار است. در واقع سیاست اصلی در قعر ساخته میشود و در بخش میانی به سیاست اجرایی تبدیل میشود و نهایتا این برنامه در بخش عمومی تبلیغ و به مصرف می‌رسد. هرچه روابط میان اورگانهای بخش میانی با دو بخش دیگر وسیع‌تر و فعال‌تر باشد به همان اندازه امکان موفقیت‌ سیاسی آن اورگان در کسب و یا حفظ قدرت سیاسی بیشتر خواهد بود. البته سه عنصر دیگر هم علاوه بر رابطه یاد شده در موفقیت در هر کاری نقش عمده دارند و از ترکیب آن چهار عنصر است که موفقیت مذکور حاصل میشود ولی ما فعلا از طرح آن سه عنصر دیگر که ربط مستقیمی به گفتمان ساختار سیاست ندارند ولی بر موفقیت در آن موثرند، در اینجا صرف نظر میکنیم و تنها به ذکر این نکته اکتفا می‌کنیم که آن عناصر عبارتند از پول، نقشه راه و تشخیص زمان مناسب برای هر اقدام سیاسی.

بخش انتهایی و تاریک سیاست که در قعر آبها قرار دارد و برای عموم غیرقابل مشاهده و غیر قابل دسترسی است بخش برنامه سازان و برنامه‌ نویسان سیاسی یا همان « سیاست سازان » است. افراد و نهادهای فعال در این بخش غالبا بی نام و نشان هستند و مانند برنامه نویسان کامپیوترها آنها برنامه‌ها را مینویسند و برنامه سازان آنها را در همین بخش می‌سازند و نهایتا به بخش میانی تحویل می‌دهند و بخش میانی « یعنی احزاب و تشکل‌های سیاسی » آنها را تبلیغ و به عنوان کالای مورد نیاز جامعه و حتما هم بسیار عالی به مردم عوام می‌فروشد. در بخش تاریک سیاست کسانی کار میکنند که نوابغ و استادان علم برنامه نویسی و برنامه سازی سیاسی « طراحان نقشه‌های راه سیاسی » هستند و آنان دارای چنان دانش ژرف و شگرفی در کار خود هستند که قادرند با طراحی نقشه‌های راه معین سیاسی سرنوشت حتی جهان را به بازی کنترل شده برنامه خود در آورند. اما با وجود این آنان مردمانی عاجزند که قادر به بهره برداری از نقشه‌های راههای خود به نفع خود به هیچ وجه نیستند. چراکه آنها غالبا هیچگونه ارتباطی با سطح عمومی و روشن سیاست ندارند و لذا از هیچگونه حمایت مردمی هم برخوردار نیستند و گذشته از این آنها امکانات مالی اجرای نقشه‌های خود را هم ندارند. لذا آنها در واقع به مثابه مزرعه‌دارانی عمل میکنند که انواع مواد غذایی فکری مردم عوام را تولید می‌کنند اما مجبورند آنها را به دلالان مواد غذایی در میادین، یعنی « احزاب و تشکل‌های سیاسی » واگذار نمایند تا آنها با امکاناتی که دارند آن مواد غذایی را به مصرف کننده در انتهای این زنجیره تحویل دهند.