در جریان ارسال پرونده اتمی جمهوری اسلامی به شورای امنیت در دوره ریاست جمهوری «محمود احمدی‌نژاد»، روسیه از ارسال این پرونده حمایت کرد و در تنظیم پیش‌نویس قطع‌نامه‌هایی که علیه جمهوری اسلامی به تصویب رسیدند، فعالانه مشارکت داشت. ارسال پرونده ایران به شورای امنیت، فرصتی برای روسیه بود تا شروع به بازیگری در این پرونده کند که تا پیش از آن منحصرا سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان در آن نقش آفرینی می‌کردند. باقی ماندن این پرونده در شورای امنیت برای روسیه بیش از حل و فصل پرونده اتمی منافع داشته است. روسیه به این وسیله حضور انحصاری خود در برنامه اتمی نیروگاهی را حفظ کرد.

در قطع‌نامه ۱۹۲۳ که شدیدترین قطع‌نامه شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه برنامه اتمی جمهوری اسلامی ایران بود، روسیه نه تنها با ممنوعیت‌های بی‌سابقه مندرج در پیش‌نویس قطع‌نامه و مجوزهای بازرسی محموله‌های عبوری یا به مقصد ایران مخالفت نکرد یا رای ممتنع نداد بلکه به قطع‌نامه رای مثبت داد.

روسیه پس از صدور این قطع‌نامه، به طور کامل آن را در مورد جمهوری اسلامی به اجرا گذاشت و از جمله از فروش سامانه ضد موشکی «اس-۳۰۰» به ایران که قرارداد آن را پیش‌تر امضا کرده بود، خودداری کرد. این کشور برخلاف تهدید جمهوری اسلامی به شکایت بین‌المللی از روسیه، تا زمان رفع تحریم‌های سازمان ملل متحد، این سامانه را به ایران تحویل نداد.

در جریان مذاکرات اتمی برای رفع تحریم‌هایی بین‌المللی که به توافق برجام انجامید، سازوکار بازگشت‌پذیری خودکار تحریم‌ها در این توافق گنجانده شد که اعتراض و انتقاد گسترده محافظه‌کاران و اصول‌گرایان را در پی داشت. با این روش، در صورت موافقت یکی از کشورهای عضو دایم شورای امنیت با بازگشت تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی، این تحریم‌ها با شرایط نسبتا آسانی از سرگرفته می‌شدند. پیشنهاد دهنده این سازوکار، «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه بود.

بنابراین، روسیه همواره حامی جمهوری اسلامی در شورای امنیت سازمان ملل متحد نبوده است.

«ایران‌وایر» با بررسی ادعای علی‌اکبر ولایتی درباره این که روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد همواره در حمایت از ایران نقش اساسی داشته است، نشان «دروغ پینوکیو» می‌دهد.

دروغ پینوکیو گفته‌ای است که عدم صحت آن‌ قبلا ثابت شده یا بر اساس تحقیقات و مدارک موجود، کذب از کار درآمده‌ و یا به عبارتی، یک دروغ عیان است.

اما ولایتی در ادامه مصاحبه خود با روزنامه کیهان درباره روابط جمهوری اسلامی ایران و روسیه گفته است: «روابط دو کشور دو سویه و برابرند.»

مرور روابط دو دولت توسط «ایران‌وایر» از زمان انقلاب بهمن ۱۳۵۷ تا زمان حاضر که ۴۳ سال از آن می‌گذرد، نشان می‌دهد:

شوروی به عنوان دولتی کمونیستی، برای مقام‌های جمهوری اسلامی که رهبر این کشور را نماینده خدا بر روی زمین می‌خوانند، اساسا شیوه حکم‌رانی غیرقابل قبولی بوده است. میزان ناخرسندی از شوروی در جمهوری اسلامی به حدی بوده است که محمود احمدی‌نژاد در ماه‌های اول انقلاب پیشنهاد داده بود به جای سفارت امریکا، سفارت شوروی در تهران اشغال شود.

شوروی از حامیان اصلی «صدام حسین»، رهبر وقت عراق در تسلیح این کشور در جنگ با ایران بود. شوروی که یکی از اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل بود، حمایتی از ایران در این جنگ که عراق آغازگر آن بود، نکرد. «محمدجواد ظریف» که بعدها به وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی رسید، در آن زمان کارمند دفتر نمایندگی این کشور در سازمان ملل بود. او در خاطرات خود گفته است نمایندگان سیاسی جمهوری اسلامی در نیویورک همواره نگران این بودند که به دلیل انتقاد از سیاست‌های شوروی در جنگ، ماموران «کا.گ.ب»، آژانس جاسوسی و امنیتی آن کشور، عکسی از ماموران جمهوری اسلامی را با مشروبات الکلی کلاژ کنند و در تهران به مقام‌های حکومت نشان دهند.

زمانی که «ادوارد شواردنادزه»، وزیر وقت امور خارجه شوروی برای آوردن پاسخ «میخائیل گورباچف»، آخرین رهبر شوروی به دیدار «روح‌الله خمینی» در تهران رفته بود، رهبر وقت جمهوری اسلامی با خشم از اظهارات او، محل حضور وزیر خارجه شوروی را ترک کرده و گفته بود که قصد داشته است گورباچف را نصیحت کند. شعار «مرگ بر شوروی» به دلیل غیرقابل قبول بودن سیاست‌های آن کشور از شعارهای اصلی برنامه‌های دولتی جمهوری اسلامی ایران تا پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر سوسیالیستی بود.
پس از فروپاشی شوروی، جمهوری اسلامی تلاش کرد تا روابط خود را با روسیه بهبود بخشد اما در دوره ریاست جمهوری «بوریس یلتسین» این اتفاق رخ نداد تا این که ولادیمیر پوتین به ریاست رسید. روابط جمهوری اسلامی در اوایل دوره او بسیار سرد بود. بخشی از این وضعیت به دلیل بدقولی چندین ساله روسیه بر سر ساخت نیروگاه اتمی بوشهر و افزایش هزینه‌های پیش‌بینی شده آن بود. این بدقولی تا به حدی بود که «غلامرضا آقازاده»، رییس سازمان انرژی اتمی ایران در سال ۱۳۸۷ گفت اگر این نیروگاه به جای تکمیل تاسیساتی که آلمان‌ها ساخته بودند، توسط هر کشور دیگری جز روسیه از صفر ساخته می‌شد، بسیار زودتر به نتیجه می‌رسید و فناوری مدرنی می‌داشت.

پس از فروپاشی شوروی، یکی از مهم‌ترین مسایل ایران و روسیه، تقسیم دریای خزر بوده است. با این که روسیه در سال‌های اول بعد از فروپاشی شوروی با پیشنهاد ایران برای تقسیم منصفانه دریا به پنج قسمت همراهی می‌کرد، گام به گام از همراهمی با جمهوری اسلامی فاصله گرفت و در نهایت طرحی را پیش برد که هیچ توافقی بر سر آن با ایران نداشت.

در سال‌های اخیر، روسیه جمهوری اسلامی را به نبرد زمینی در سوریه در پشتیبانی از نیروی هوایی خود در آن کشور کشانده است. محمدجواد ظریف، وزیر وقت امور خارجه ایران در یک فایل صوتی افشا شده توضیح داده است که روسیه درخواست «قاسم سلیمانی»، فرمانده کشته شده نیروی «قدس»، شعبه برون مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را برای سفر به مسکو مدت‌ها بی پاسخ گذاشت و پس از رفع تحریم‌های بین‌المللی، اجازه سفر او به روسیه را صادر کرد. ظریف در آن فایل توضیح داده است که روسیه نیروهای پیاده نظام جمهوری اسلامی را برای پیشبرد برنامه‌های نظامی خود در سوریه به میدان جنگ فرستاد.

در ماه‌های اخیر که اسرائیل انبار مهمات و مقرهای نظامی ساخته شده توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سوریه را بمباران می‌کند، گزارش شده است که قبل از این اقدام، به روسیه اطلاع داده بود تا نیروهای احتمالی روسی در این بمباران دچار تلفات نشوند. وزیر خارجه روسیه از این اقدام اسرائیل انتقاد نکرده تنها گفته که اگر اسرائیل به دنبال مهار ایران در سوریه است، بهتر است جزییات خواسته خود را از قبل با مسکو در میان بگذارد. به بیان دیگر، روسیه در جریان بمباران مواضع جمهوری اسلامی در خاک سوریه توسط اسرائیل قرار دارد. جمهوری اسلامی هم ظاهرا انتظاری از مقام‌های روسی برای جلوگیری از ادامه بمباران‌های اسرائیل در خاک سوریه ندارد.

بررسی‌های «ایران‌وایر» از مناسبات جمهوری اسلامی با شوروی و پس از فروپاشی آن، روسیه، نشان می‌دهند که بر خلاف اظهارات علی‌اکبر ولایتی، این روابط کاملا یک سویه و به نفع روسیه بوده‌اند. بنابراین، به مشاور بین‌الملل آیت‌الله خامنه‌ای درباره این اظهاراتش نشان «دروغ پینوکیو» می‌دهد.

دروغ پینوکیو گفته‌ای است که عدم صحت آن قبلا ثابت شده یا بر اساس تحقیقات و مدارک موجود، کذب از کار درآمده‌ و یا به عبارتی، یک دروغ عیان است.

ولایتی در ادامه مصاحبه خود گفته است: «ایران، روسیه و چین سه قدرت درجه اول سازمان همکاری شانگهای هستند.»

بررسی‌های «ایران‌وایر» نشان می‌دهند:

جمهوری اسلامی هنوز به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای در نیامده است اما در صورت عضویت کامل و طی شدن تمامی مراحل لازم آن، نه از لحاظ اقتصادی، نه با شاخص‌های نظامی و نه هیچ معیار دیگری در جمع سه قدرت اول این سازمان قرار ندارد.

چین، روسیه و هند سه قدرت اول اقتصادی و نظامی در سازمان همکاری شانگهای هستند و جمهوری اسلامی چند رده پایین‌تر و با فاصله در جایگاه بعدی قرار می‌گیرد.

این گزاره پیش از این هم در «ایران‌وایر» بررسی و به دلیل شدت غیرواقعی بودن، به گوینده آن «نشان پینوکیو» داده شده بود. بنابراین، به ادعای سوم علی‌اکبر ولایتی درباره این که ایران یکی از سه قدرت اصلی سازمان همکاری شانگهای است، نشان «دروغ پینوکیو» می‌دهد.

دروغ پینوکیو گفته‌ای است که عدم صحت آن قبلا ثابت شده یا بر اساس تحقیقات و مدارک موجود، کذب از کار درآمده‌ و یا به عبارتی، یک دروغ عیان است.

به این ترتیب، به مصاحبه کوتاه علی‌اکبر ولایتی درباره روابط جمهوری اسلامی و روسیه و وزن آن در کنار چین و روسیه، دست‌کم سه نشان «دروغ پینوکیو» تعلق می‌گیرد.