ایندیپندنت فارسی - داریوش معمار روزنامهنگار-ایندیپندنت فارسی
از سال ۲۰۲۱ تاکنون، اینستاگرام با ارسال اخطار، چندین گزارش روزنامه ایندیپندنت فارسی در مورد فعالیتهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، رهبر جمهوری اسلامی و مسائل سیاسی روز ایران را حذف کرده است.
در این اخطارها، به دستورالعمل و قوانینی اشاره شده است که نقض آنها باعث حذف محتوا در این رسانه اجتماعی میشود، از جمله تبلیغ خودزنی و خودکشی، محتوای جنسی و برهنهنمایی، تبلیغ خشونت، نفرتپراکنی، نژادپرستی، آزار و اذیت دیگران، تبلیغ ابزار خشونت، فروش مواد مخدر، خریدوفروش حیوانات یا انسان، و قمار.
اما موضوع گزارشهای حذفشده ایندیپندنت فارسی با دستورالعملهای حذف مطالب از این رسانه اجتماعی مطابقت ندارند. این مسئله با بررسی عنوان این گزارشها مشهود است؛ عنوانهایی مانند «کدام سامانههای پدافندی ارتش و سپاه از خانه خامنهای محافظت میکنند»، «تعهد بنیاد شهید ایران، ابتدا محور مقاومت، بعد ایران»، «بهرهکشی ایدئولوژیک از کودکان با سلام فرمانده»، «مقابله پنهانی نیروی هوایی آمریکا با گسترش نفوذ نیروی قدس سپاه در شرق سوریه»، «خدمات رایگان مترو تهران برای تجمع سلام فرمانده»، «ترور افسران سپاه قدس در ایران، بیانگر شکنندگی قدرت موهوم سپاه پاسداران»، «پوتین و اسلام، قهرمان یا دشمن».
ایندیپندنت فارسی تنها کاربر اینستاگرام نیست که با حذف حساب، پستها، و هشتگها تحت عنوان «نقض قوانین» سانسور شده است. بسیاری از کاربران منتقد جمهوری اسلامی بهخصوص در مقاطع خاص زمانی از جمله اعتراضهای مردمی آبان سال ۱۳۹۸، تیرماه ۱۴۰۰ و اعتراضهای اردیبهشت ۱۴۰۱ بارها از اقدام اینستاگرام به حذف و محدود شدن صفحهشان شکایت کردهاند.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
برای مثال، صفحه «۱۵۰۰ تصویر» در اینستاگرام که تصاویر کشتهشدگان آبانماه سال ۱۳۹۸ و دادخواهی خانواده آنها و اعتراضهای مردم را منعکس میکند، مدتی قبل از حذف تصاویر و فیلمهای مربوط به اعتراض مردم ایران و محدود شدن فعالیت صفحه اینستاگرامش خبر داد.
حذف پستهای انتقادی با هشتگ علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، قاسم سلیمانی و از این دست هم مشمول دستورالعمل رسانه اجتماعی اینستاگرام در «رعایت قوانین تحریمهای آمریکا علیه ایران» نمیشود که در نتیجه قرار گرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فرماندهان آن در فهرست تحریمها است.
همچنین اینستاگرام تاکنون توضیح نداده است چرا محتوای انتقادی از سپاه پاسداران و قاسم سلیمانی و گزارشهای افشاگرانه در این مورد را با وجود حضور چند صد نیروی فارسیزبان در بخش تجزیهوتحلیل محتوا در «تلاس اینترنشنال»، شرکت ناظر بر محتوای اینستاگرام و فیسبوک، حذف شده است.
ضمن آنکه مشخص نیست محتوای مربوط به اعتراضهای مردم ایران در این مدت چرا با سانسور اینستاگرام مواجه است. در همین رابطه، در ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱، بیبیسی فارسی اعلام کرد اسنادی در اختیار دارد که نشان میدهند پشت پرده حذف محتوای انتقادی از سپاه و رهبر حکومت ایران از رسانههای اجتماعی متا دستگاه تبلیغی و امنیتی جمهوری اسلامی است.
در گزارش بیبیسی فارسی، به شرکتی به نام تلاس اینترنشنال اشاره شده است که مسئول بررسی محتوای رسانههای اجتماعی زیرمجموعه شرکت متا و حذف محتوای مغایر با دستورالعملهای این شرکت است. بیبیسی نوشت به شواهدی دست یافته است که کارکنان ایرانی این شرکت مطالب کاربران ایرانی را سلیقهای حذف میکنند و این اقدام با دستورالعملها و قوانین اینستاگرام و فیسبوک همخوانی ندارد و نتیجه ضعف در فرایندهای نظارتی است.
روزنامه ایندیپندنت فارسی هم در تحقیق جداگانهای موفق شد با تعدادی از کارمندان ایرانی سابق و فعلی تلاس اینترنشنال در شهر اسن آلمان گفتوگو کند. در گفتوگو با یکی از کارمندان سابق این شرکت، او بهصراحت تاکید کرد ایرانیهایی در این شرکت بهصورت تماموقت و پارهوقت مشغول به کارند که از سپاه پاسداران، قاسم سلیمانی، رهبر جمهوری اسلامی و حکومت ایران حمایت علنی کردهاند و حتی در رسانههای اجتماعی آنها را تبلیغ میکنند.
او همچنین افزود بعضی کارکنان زن محجبه ایرانی شاغل در شرکت تلاس اینترنشنال از مخالفان مبارزه زنان ایران با حجاب اجباریاند. این فرد در بخش دیگری از سخنانش، ضمن اشاره به فرایند استخدام در تلاس اینترنشنال، گفت که سادگی فرایند استخدام و توجه نکردن به برنامههای امنیتی جمهوری اسلامی برای مدیریت رسانههای اجتماعی و سرکوب و سانسور مخالفانش موجب شده است این احساس میان کارکنان ایرانی پیش بیاید که امکان دارد همکاران دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی در این شرکت مشغول به کار باشند.
او در ادامه گفت در دوره کار در شرکت تلاس اینترنشنال پیشنهاد مالی از دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی دریافت کرده بود که در عوض، پستها و حسابهای مخالفان سیاسی جمهوری اسلامی را حذف کند.
ایندیپندنت فارسی در ادامه تحقیق، موفق شد با تعداد دیگری از کارکنان این شرکت گفتوگو کند که بعضی از آنها با توجه به امضای قرارداد محرمانگی کار، از پاسخگویی امتناع کردند و برخی دیگر مدعی شدند از کار در تلاس اینترنشنال استعفا کردهاند.
اما توضیح این افراد در مورد فرایند نظارت بر محتوا، بهخصوص در دوره همهگیری کرونا که افراد دورکاری میکردند، حاکی از آن است که کارکنان ایرانی تلاس اینترنشنال امکان گزارش و حذف سلیقهای پستهای مخالفان جمهوری اسلامی را داشتهاند؛ ضمن آنکه با در نظر گرفتن روند کنترل گزارش و حذف محتوا در اینستاگرام، امکان نظارت دقیق بر همه فعالیتهای کارکنان در طول روز وجود ندارد.
روزنامه ایندیپندنت فارسی در یک ماه گذشته با شرکت تلاس اینترنشنال در مورد سوالها و ابهامها مکاتبه کرده، اما تا زمان انتشار این گزارش پاسخی دریافت نکرده است.