«حسین طائب» پس از ۱۳ سال ریاست بر سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برکنار و «محمد کاظمی» جانشین او شد؛ فردی که برخلاف طائب، در فضای سیاسی حاشیه چندانی نداشته و در خبرها مطرح نبوده است.
درباره حضور و برکناری طائب و جانشین او چه میدانیم؟
احسان مهرابی - ایران وایر
حسین طائب در یک ماه گذشته بار دیگر خبرساز شده بود؛ اما این بار به جای ایران، در اسرائیل. رسانههای اسرائیل در روزهای گذشته اعلام کرده بودند که این بار به جای سپاه «قدس»، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران قصد ترور شهروندان این کشور را در ترکیه دارد. همچنین تهدیدهای رسانهای درباره ترور طائب مطرح شده بودند.
هرچند که موضوع درگیری با اسرائیل و اتفاقات چند ماهه اخیر میتوانند در این تغییرات تاثیر داشته باشند اما به طور معمول سهم موضوعات داخلی در تغییر فرماندهان سپاه پاسداران بیشتر از موضوعات خارجی بوده است.
در حدود ۱۵ سال گذشته، نام حسین طائب و «مجتبی خامنهای» به یکدیگر گره خورده بود و هرگونه اتفاق درباره این دو نفر به موضوع جانشینی آینده رهبر جمهوری اسلامی وصل میشد. از این رو، برکناری طائب یکی از مهمترین اتفاقات سالهای اخیر ارزیابی شده است.
همراهی حسین طائب و مجتبی خامنهای در ۳۰ سال گذشته
طائب در حدود ۳۰ سال گذشته عملا همراه مجتبی خامنهای بوده و برنامههای او را اجرا کرده است.
او در دولت «اکبر هاشمی رفسنجانی»، از معاونان وزارت اطلاعات بود و همان زمان «عباس یزدانپناه یزدی» را بازداشت کرد و از او اعترافاتی نیز علیه «مهدی هاشمی» ضبط شد.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
این اقدام به برکناری طائب از سمتش در وزارت اطلاعات منجر شد. این اعترافات اجباری علیه مهدی هاشمی در سال ۱۳۹۴ در خبرگزاری «تسنیم» که وابسته به سپاه پاسداران است، منتشر شد.
پس از انتشار این اعترافات، همسر یزدانپناه در صفحه فیسبوکش نوشت که این اعترافات اجباری در سال ۱۳۷۲ از همسرش گرفته شده بودند.
پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴، خبر حضور مجتبی خامنهای و حسین طائب که در آنزمان به «میثم طائب» مشهور بود، در ستاد «محمدباقر قالیباف» مطرح شده بود. در چند روز آخر اما ورق به نفع «محمود احمدینژاد» برگشت و کروبی نیز در نامه خود نوشت که مجتبی خامنهای به نفع قالیباف فعالیت میکرد: «[اما] سه روز قبل از انتخابات، ناگهان ستاره بخت او افول کرد و عنایتها به طرف فرد دیگر سرازیر شد.»
«اسفندیار رحیممشایی»، رییس دفتر وقت محمود احمدینژاد گفته بود طائب در سال ۱۳۸۴ تلاش کرد وزیر اطلاعات شود اما احمدینژاد با انتصاب او به این سمت مخالفت کرد.
پس از آن نیز بارها نام مجتبی خامنهای و حسین طائب در کنار یکدیگر مطرح شدند؛ از جمله در حرفهای «محمد سرافراز»، رییس سابق صداوسیما. او نوشته بود پیش از تصمیم برای استعفا، نزد طائب رفته و گفته بود: «من تشکر میکنم از شما و چون ممکن است آقایان را نبینم، از طرف من از آقای حسین محمدی [معاون بررسی دفتر رهبری] و حاجآقا مجتبی تشکر کنید، زیرا زمینه را فراهم کردید که من از صداوسیما بروم و این جای تشکر دارد و من راحت میشوم.»
سرافراز توضیح داده بود: «او بهجای اینکه تکذیب کند، گفت خوب میخواهی بعدش چه کار کنی؟ گفتم بازنشسته میشوم.»
از محمود احمدینژاد تا حسین کروبی، طائب را به پروندهسازی متهم کردهاند و «محمدحسین رستمی»، مدیر سابق سایت اصولگرای «عماریون» گفته او قصد داشته است علیه بعضی مقامات، ازجمله «علی فدوی»، جانشین فرمانده کل سپاه پرونده سازی کند.
با این توصیفات، برکناری طائب باعث تضعیف جایگاه مجتبی خامنهای شده است. اما این موضوع قطعی نیست و بستگی به اتفاقات بعدی دارد.
جانشین حسین طائب اما بر خلاف او، چهرهای کم حاشیه است و حتی عکس او نیز با فرماندهان همنامش اشتباه گرفته میشود.
نام طائب و کاظمی در فایل صوتی فرماندهان سپاه پاسداران
نام حسین طائب و محمد کاظمی در ماههای اخیر چند بار در کنار هم مطرح شده است.
در فایل صوتی «محمدعلی جعفری»، فرمانده سپاه پاسداران و «صادق گل و سنبل»، مشهور به «میرزا حسن ذوالقدرنیا»، معاون اقتصادی این نهاد، نام محمد کاظمی مطرح شده بود. این فایل صوتی از معدود مناسبتهایی بود که نام کاظمی در آن مطرح میشد. چرا که حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بر خلاف سازمان اطلاعات سپاه، به موضوعات داخلی فرماندهان سپاه رسیدگی میکند، نه موضوعات خارج از سپاه پاسداران.
در این فایل صوتی، جعفری و ذوالقدرنیا از ارسال پرونده این تخلف و تشکیل جلسه با حضور «کاظم» سخن میگویند. اشاره آنها به محمد کاظمی بود که در سپاه پاسداران مشهور به «حاج کاظم» است.
موضوع بازداشت کانالهای تلگرامی نیز پس از انتشار فایل صوتی «مهدی طائب»، رییس «قرارگاه عمار» و برادر رییس سازمان اطلاعات سپاه کلید خورد و گفته شد که حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران این افراد را بازداشت کرده است.
با این حال، خامنهای و همه مقاماتی که درباره فایل صوتی سخن گفتهاند، از جمله «حسین شریعتمداری» و سخنگوی سپاه پاسداران، درباره نقش حسین طائب سکوت کرده و تنها به دفاع از «قاسم سلیمانی»، فرمانده کشته شده نیروی قدس سپاه پرداختهاند.
وضعیت سازمان اطلاعات سپاه در دوره جدید
ساختار سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در سالهای گذشته بارها تغییر کرده است. سال ۱۳۹۸، «حسن محقق»، معاون حسین طائب در سازمان اطلاعات سپاه شد.
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران در گزارشی گفته بود که ساختار سازمان اطلاعات سپاه از سوی فرمانده کل تغییر کرده و معاونت اطلاعات راهبردی در این سازمان ادغام شده است.
سال ۱۳۹۸، حکم طائب به عنوان مسوول اطلاعات سپاه تغییر یافت و «حسین سلامی»، فرمانده کل سپاه حکم او را صادر کرد. این در حالی بود که سال ۱۳۸۸ حکم ریاست طائب بر سازمان اطلاعات سپاه توسط خود خامنهای صادر شده بود.
حکم کاظمی نیز توسط سلامی صادر شده است؛ اتفاقی که به صورت سمبلیک میتواند تنزل جایگاه اطلاعات باشد.
تغییرات جدید از سوی دیگر میتواند حاشیههای سازمان اطلاعات سپاه را کمتر کند اما بعید است که تحول جدی در ماموریتهای این سازمان رخ دهد.
تصاویری از حضور پر تعداد عراقیها در مشهد