فرامرز داور - ایران وایر
در حالی که هیات حقیقتیاب بینالمللی برای بررسی موارد نقض حقوقبشر و جنایات کیفری احتمالی توسط جمهوری اسلامی ایران در سرکوب اعتراضات پس از شهریور ۱۴۰۱ در حال شکلگیری است، «علی خامنهای» رهبر جمهوری اسلامی، فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی (نیروی انتظامی سابق) را تغییر داده است. آیا «احمدرضا رادان» فرمانده جدید فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی، چون به تازگی این سمت را در اختیار گرفته، قابل تعقیب بینالمللی نیست؟
با حکم علی خامنهای، سرتیپ پاسدار «احمدرضا رادان»، جایگزین سرتیپ پاسدار «حسین اشتری» شده است. فرماندهی کل انتظامی در کنار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروهای شبه نظامی بسیج، لایه اول و اصلی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در سرکوب شهروندان و شلیکهای مرگبار به آنها هستند.
اگرچه احمدرضا رادان در زمان فرماندهی نیروی انتظامی در پایتخت ایران کارنامه ای سیاه دارد، اما از آنجا که هیات حقیقتیاب بینالمللی، به جنایات ارتکابی و موارد نقض حقوقبشر پس از شهریور ۱۴۰۱ رسیدگی خواهد کرد، عملکرد خونین رادان در دوره فرماندهی انتظامی در تهران، بررسی نخواهد شد.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
ممکن است که فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی یا سایر نهادهای دخیل در سرکوب شهروندان ایرانی تصور کنند که با رفتن سرتیپ اشتری از فرماندهی این نهاد، فصلی تازه از نظر رسیدگی به موارد نقض حقوقبشر و جنایات احتمالی در آن باز شده که دوره فرماندهی تازه توسط رادان را دربر نمیگیرد، اما این ارزیابی غلط است.
نه تنها اشتری در برابر هیات حقیقتیاب برای کارنامه خود مسوول باقی خواهد ماند، که رادان هم در برابر عملکرد اشتری و رفتار خود پاسخگو است.
در حقوق کیفری بینالمللی، «مسوولیت جانشین» وجود دارد. درست همانطور که در حقوق بینالملل، مسوولیت «جانشینی دولتها» وجود دارد و با تغییر دولت و حتی حکومت، تعهدات و مسوولیتهای دولت و حکومت قبلی از بین نمیرود، در حقوق کیفری بینالمللی هم فرماندهان جدید که جایگزین افراد قبلی میشوند، در برابر جرایم بینالمللی فرماندهان سابق مسوول هستند.
این مسوولیت به این معناست که فرمانده جدید با اطلاع از جرایم ارتکابی فرمانده قبلی، در برابر آن مسوولیت دارد و باید زمینه رسیدگی مستقل و احتمالا تعقیب قضایی و سپردن وی به عدالت کیفری را فراهم کند. در ارتباط با فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، رادان در برابر تخلفات و جرایم کیفری ارتکابی از سوی اشتری مسوول است.
این مسوولیت چه اقداماتی است که اشتری با انجام آن به عنوان فرمانده کل، زمینهسازی ارتکاب جرائم کیفری در فرماندهی انتظامی را فراهم کرده، چه اقداماتی که بایستی با خودداری از انجام آن، جلوی نقض حقوقبشر و جنایات احتمالی نیروهای تحت امر خود را میگرفته است.
رادان بهعنوان فرمانده جدید و جانشین اشتری، در برابر جرایم بینالمللی (نسل کشی وجنایت علیه بشریت) که احتمالا از سوی اشتری صورت گرفته و ظن ارتکاب آن بسیار بالاست، مسوولیت دارد.
در مقررات بینالمللی مربوط به حقوق کیفری، فرمانده جدید در صورت اطلاع از احتمال ارتکاب جنایت از سوی فرمانده قبلی، مسوولیت دارد تا موضوع را مورد تحقیق مستقل کیفری قرار دهد.
تردیدی نیست که رادان با توجه ابعاد وسیع اعتراضات و سرکوب خونین ایرانیان معترض، درباره اقدامات اشتری که بهطور جدی به نقض حقوقبشر و جنایت بینالمللی مظنون است، اطلاع دارد.
در صورتیکه رادان در این زمینه برای تحقیق مستقل کیفری درباره اشتری زمینه سازی نکند، وارث و جانشین و تداوم دهنده عملکرد فرمانده قبلی است، و خود او هم از دید هیات حقیقتیاب بینالمللی پاسخگو و در حقوق بینالمللی کیفری، قابل تعقیب است.
امنیتیترین مدیر ورزشی جمهوری اسلامی چگونه تحریم شد؟
چرا سرفه زمستانی شما امسال بیشتر طول میکشد؟