قطع همکاری یا سهم خواهی بیشتر؟
عصر ایران ؛ نهال موسوی
مسعود فراستی در یک ویدئو اعلام کرده است که او دیگر در تلویزیون حضور نخواهد داشت و راجع به جشنواره فجر و فیلمهای ایرانی هم حرف نخواهد زد مگر فیلم های مهم ایرانی که مورد نظرش خواهد بود و برای این ارتباط هم از یوتیوب استفاده خواهد کرد.
در هرصورت چند روز قبل اعلام شده بود که دور جدید برنامه سینمایی هفت همزمان با جشنواره فجر از شبکه نمایش پخش خواهد شد و مجری برنامه بهروز افخمی است و مسعود فراستی هم در بخش نقد همچنان در برنامه هفت حضور دارد.
اما با این ویدئو فراستی معلوم نیست که مشکل کجاست؟ آیا او مانند فصلهای اخیر یک بخش میز نقد میخواهد که خودش مدیر اصلی آن بود و منتقدهای دیگر هم مانند محمد تقی فهیم و جواد طوسی و ... در کنارش مینشستند و بیشتر تائید کننده حرفهای او بودند. یا اینکه بر سر مسائل مالی به توافق نرسیدهاند؟ یا اینکه ماهیت برنامه قرار است شکل آن تغییر کند و فراستی هم در چهارچوب جدید خودش را نمیدیده است! یا مدیران جدید تلویزیون دیگر از رویه نقد او فاصله گرفتهاند؟
چه خود فراستی قبول داشته باشد چه خیر، رانت منتقد ثابت بودن در برنامه سینمایی هفت باعث شد که او به عنوان یک سلبریتی منتقد در جامعه شناخته شود و به دلیل نظرات معمولا رادیکالش درباره سینمای ایران مورد توجه قرار گیرد.
فراستی با توجه به مدت زمان زیادی که در تلویزیون در اختیار داشت کاملا ادبیات و قواعد نقد فیلم در سینمای ایران را عوض کرد و حتی میتوان گفت مقوله تخصصی نقد فیلم را به چند واژه یا چند جمله عامیانه تقلیل داد و به دلیل این ساده سازی در میان مخاطب هم مورد توجه قرار گرفت.
با چند کلمه و دو جمله نسخه بسیاری از فیلمهای مهم اخیر سینمای ایران را میپیچید و در اکثر موارد هم منفی میگفت، ولی ساحت نقد فیلم بسیار وسیعتر، عمیقتر و پیچیدهتر از این مدل نقد است که فراستی در تلویزیون با چهار جمله تکلیف یک فیلم را روشن کند و اساسا مقوله نقد فیلم، تاریخی همپای تاریخ سینما دارد که جدای از رسانههای دیداری و شنیداری در رسانههای مکتوب تجلی یافته است.
مثلا دفاع او ازفیلم اخراجیها (1) مسعود ده نمکی فقط برای خاطر یک پلان را کسی از یادش نمیرود. او ادعا میکرد در سینمای ایران برهوت فیلم خوب است ولی فیلم اخراجیها به دلیل یک پلان خوب فیلم خوبی است!
یا اینکه هر فرصتی گیر آورده باشد به اصغر فرهادی حمله کرده است و درباره آخرین فیلم او یعنی قهرمان گفت: «قهرمان فیلم بدی نیست، فیلم بیچاره و مفلوکی است، بدتر از «فروشنده»! آنقدر مفلوک که جایزه را گدایی میکند و بی همه چیز است. متأسفم برای کسانی که فریبش را خوردند.«قهرمان» به نظرم یک تلهفیلم بسیار ضعیف و عقبمانده است.»
فراستی با وجود ادعای ضرورت وجود نقد اگر خودش مورد انتقاد قرار بگیرد چندان نقد پذیر هم نیست مثلا در (31 خرداد 1398) در برنامه هفت، به توئیت ابراهیم داروغه زاده - مدیر نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی آن زمان - عکس العملی تند نشان داد. داستان از این قرار بود که داروغه زاده همزمان با شروع برنامه هفت توئیتی زده بود که : «اين بلايی كه برنامه های سينمايي "نقدسينما" و "هفت" با نقدهاشون سرِ فيلمهای سينماي ايران ميارن صد برابر بدتر از توقيف فيلم ها توسط دادستانيه.» فراستی هم در برنامه نشست و تا توانست از شرمندگی داروغه زاده درآمد.
چه بخواهيم و چه نخواهيم مسعود فراستي معروفترين منتقد سينماي ايران است البته با ذکر يک توضيح: معروفيتي از جنس معروفيت سلبریتیهای دنیای مجازی که تنها فقط فرقش با آنها این است که فراستی از تلویزیون معروف شده و آنها از دنیای مجازی و ...
خود فراستی هم به این حضور و تاثیر آن در موقعیت و جایگاهی که پیدا کرده است آگاه است، شاید به همین دلیل چنین ویدئویی را هم منتشر کرده است.
حالا واقعا معلوم نیست که این ویدئو اخیر فراستی واقعا یک اعلام برای مخاطبان صفحه اینستاگرامش است یا اینکه یک تحریک برای مطالبه حضور دوباره او در برنامه تلویزیونی هفت از طریق فشار و درخواست موافقانش.
شاید هم واقعا این حذف یا خداحافظی مسعود فراستی یک پیام جدید از موقعیت امروز تلویزیون باشد که حتی افرادی مانند مسعود فراستی هم در آن جای ندارند. البته این هجرت او از صداوسیما به یوتیوب (فیلتر شده) هم جالب توجه است. بهر حال به زودی روشن خواهد شد.