از نگاه عرفیگرایان همه ی کسانی که مقدس تصور می شوند انسانهای عادی بوده و هستند. عرفیگرایان احترام ویژه ای برای مقدسان دینداران قائل نیستند و همه ی انسان ها را به تساوی عادی می انگارند. افراد مقدس نیز قابل احترام اند نه به اعتبار قدسی پنداشتنشان توسط دینداران بلکه به عنوان انسان بودن، همانند ۸ میلیارد انسانی که امروز بر روی کره ی زمین زندگی می کنند و میلیاردها انسانی که پیش از این زندگی کرده اند. البته مهملات و مزخرفات را نمی توان تحت عنوان احترام نادیده گرفت.

داستان غار حرا

گزارش اسطوره ای: روایت مسلمانان از غار حرا این است که پیامبر اسلام در ایامی از سال برای روزه داری و ریاضت به این غار پناه می آورده است. بنا به این گزارش اسطوره ای در همین غار نیز بدو وحی شد و بدین ترتیب بعثت وی به پیامبری انجام شد. مسلمانان بر این باورند که به علت حضور پيامبر اسلام و جبرئيل در اين مكان، از انتهای غار و ديواره ها بوی بسيار خوشی به مشام می رسد. این بوی خوش را به دیگر نقاطی که پیامبر اسلام در آنها بوده نیز نسبت می دهند.

گزارش عرفی: هر کس که با شکم گرسنه چند روز در محلی تاریک خود را قرار دهد به سرعت دچار أوهام و خیالات می شود چون اگر انسان با محیط اطرافش درگیر نباشد و غذای کافی دریافت نکند به توهم سازی می رسد. ذهن انسان قابل تعطیل شدن نیست: بدون در گیری با واقعیت أوهام فرا می رسند. این أوهام بعضا در شنیده های قبلی ریشه دارند. در این مورد به فیلم در جستجوی طلای چارلی چاپلین نگاه کنید که از گرسنگی کفشش را مرغ یا بوقلمون تصور می کند و آن را می پزد و تلاش می کند شکم خود را سیر کند. تصور وحی شدن به کسی در این حالت چیز غریبی نیست. همچنین تصور دیگر موجودات نیز در این حالت غریب نیست. دیدار با جبرئیل از موضوعاتی است که در این شرایط می توانسته در ذهن پیامبر اسلام ساخته و پرداخته شده باشد. احتمالا پیامبر اسلام در دوره هایی در درون غار تب داشته و دچار هذیان گویی شده است که امری طبیعی است. احتمالات دیگری نیز در این مورد قابل طرح است.

پس از آن پیامبر اسلام با خلط واقعیت و توهم همه خواسته های خود را به دلیل پذیرش بی چون و چرای عمومی وحی معرفی می کرده است. از این گونه پیامبران هر روز در خیابان های امریکا دیده می شوند اما کسی دنبال سر آنها راه نمی افتد و کسی نیز آنها را ملامت نمی کند یا ازار نمی دهد.

دلیل بوی خوش غار نیز به سادگی وجود املاح معدنی و وزش باد مرطوب درون غار است و به تمسک به حضور پیامبر در ۱۴۰۰ سال پیش یا فرشته ی الهی نیازی نیست. بسیاری از أمور توضیحات بسیار روشن تر، قابل فهم تر و ساده تری دارند.

داستان کربلا

داستان اسطوره ای: یک چهره ی افسانه ای چون خلافت را از آن خود می داند برای کسب این مقام از مدینه به سمت کوفه حرکت می کند. سپاه باطل وی و همراهانش را که عمدتا اعضای خانواده اش هستند متوقف کرده و آب را بر آنها می بندند. فرشتگانی که وی را محافظت می کنند به خواست الهی دست از محافظت وی بر می دارند. در روز عاشورا لشکر شیطانی فرشته های لشکر حسین را یکی یکی به شهادت می رسانند در حالی که حسین یک تنه آن قدر از طرف مقابل به قتل می رساند که در زمین خشک خون تا پای اسبان بالا می آید. حسینیان حق تمام و یزیدیان باطل تمام هستند.

داستان عرفی: یکی از چهره های شاخص قبیله های عرب در مکه برای ربودن قدرت از یزید به سمت کوفه حرکت کرده و با خطای راهبردی و تصور حمایت عمومی خانواده اش را نیز به جنگ می برد. نیروهای جنگجوی خلیفه ی حاکم وی را متوقف کرده و مردان جنگجوی مقابل را از دم تیغ می گذرانند. جنگ بر سر قدرت است و یکی بر دیگری پیروز می شود. لشکر یزید بر خلاف لشکر خامنه ای به خانواده ی کشته شده ها کاری ندارند. در آن منطقه به علت نزدیکی به رود فرات با کندن یک متر می توان به آب رسید. خون یا هر مایع دیگری در این صحرا که گفته می شود خشک بوده به سرعت جذب زمین می شود. در جامعه ای که علم در مدارس به درستی آموخته نشود افراد هر گونه داستانی را باور می کنند.

داستان فاطمه

گزارش اسطوره ای: فاطمه یکی از چهارده معصوم مورد باور شیعه ی ۱۲ امامی است که به همه ی عالم علم کامل داشته و حتی خطا و سهوی از وی صادر نشده است. او با بزرگ کردن چند فرزند و چند شکایت بر سر یک ملک و حکمرانی شوهرش الگوی همه ی زنان برای کل تاریخ است. باغ فدک میراث پدری وی بوده که حق الهی اش به شمار می آمده است و به زور از وی گرفته شده است و زور مشروعیت ندارد. او فردی زاهد بوده است. مرگ وی به دلیل خوردن در به کمرش توسط خلیفه ی غاصب حکمرانی از علی بوده است.

گزارش عرفی: فاطمه یک دختر معمولی و بدون سواد در یک قبیله ی بدوی است که در سن بسیار پایین شوهر داده می شود و در مدت ۹ سالی که بنا به اکثر تواریخ در خانه ی علی است ۴ فرزند به دنیا می آورد (و دو فرزند مرده) و فرزند آخر را حامله است که از دنیا می رود. علت مرگ وی نیز به گفته ی اکثر تواریخ بیماری بوده است. زنی در آن سن و این همه بارداری و مواظبت کردن از فرزندان و شوهر داری با امکانات آن دوره وقت دیگری نداشته تا کار دیگری انجام دهد. او یک فرد معمولی در یک قبیله ی بدوی معمولی بوده است.

ادعای فدک و سخنان وی در این باره نیز باغ خواهی فردی معمولی است به دلیل دختر رئیس قبیله بودن وی. دفاع وی از خلافت علی مثل دفاع همه ی زنان از شوهرانشان برای کسب قدرت بوده است. کدام زنی نمی خواهد شوهرش به مقام ریاست برسد؟ اینها اموری عادی در عالم هستند و کسی نمی تواند از آنها خرده بگیرد اما جایزه ی خاصی هم بدان تعلق نمی گیرد و زهد را نمی توان از انها نتیجه گرفت.

حتی ذکر وی در برخی سوره های قران (البته به ادعای تفسیر مفسران شیعی) امری عادی است: پدری به علت علاقه به دخترش از وی یاد می کند. علاقه ی پدر به دختر برای دختر مقام معنوی و الهی ایجاد نمی کند. اگر نویسنده ی این مطلب هم دختری داشت در رسایش هزاران شعر می سرود. زندگی زاهدانه قبیله ای در حجاز در آن دوره نه یک انتخاب بلکه اقتضای زندگی بوده است. بقیه در ویلاهای جزایر مصنوعی امارات زندگی نمی کردند.

داستان امام زمان

گزارش اسطوره ای: کسی که هزار سال است میان انسانها زندگی می کند، پیر نمی شود، یک تنه قرار است با ۳۱۳ نفر که او را نمی شناسند و نباید ادعای وی را باور کنند علیه ظلم در دنیا برپا خیزد و دنیا را پر از عدالت کند و همه ی ظالمان را از دم تیغ بگذراند. هر کس ادعا کند که امام زمان است دروغگوست و مهدی که بیاید همه خواهند فهمید.

گزارش عرفی: هیچ دلیل تاریخی بر وجود وی وجود ندارد. حسن عسگری فرزندی به نام محمد نداشته و کسی وی را ندیده و همه شهادت ها بر وجود وی غیر قابل راستی آزمایی است.

در جامعه ای با حکومت سکولار و آزادی بیان هر دو گزارش در برنامه های اموزشی جای داده می شوند: یکی به عنوان تاریخ و دیگری به عنوان داستان سازی ملاهای شیعه. اکنون که اکثریت مردم ایران از خواب دیدن عکس یک ملای بیسواد و شارلاتان بیدار شده اند زمان عمومی سازی گزارش های عرفی از تاریخ اسلام فرا رسیده است.