کنفرانس جهانی سازمان ملل «کاپ ۲۸» در مورد گرمایش زمین با شرکت ۲۰۰ کشور در امارات متحده عربی از ۳۰ نوامبر تا ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳، برگزار میگردد. این کنفرانس سازمان ملل متحد قرار است کشورها را به تعهد عملی برای کاهش مصرف انرژی فسیلی و سرعت بخشیدن به سوی گذار به انرژی پاک سوق دهد زیرا جهان ما در خطر است.
برای شرکت در این کنفرانس به بیش از ۹۷۰۰۰ نفر (هیئتها، رسانهها و نهادها) اعتبار اعطا شده است. به گفته برگزارکنندگان این کنفرانس، انتظار میرود حدود ۱۸۰ رئیس دولت و شخصیت سیاسی تا پایان کنفرانس، در آن شرکت کنند و نیز شما بسیاری از روزنامه نگاران جهان حاضر هستند تا تصمیمها را بازتاب دهند.
کنفرانس تاریخی پاریس در سال ۲۰۱۵ برگزار کنند، و کشورها متعهد شدند تا گرمایش آب و هوا به کمتر از دو درجه در مقایسه با سطح گرمایش پیش از انقلاب صنعتی را محدود کنند. پرسش اینجاست آیا تعهداتی که توسط کشورها در پاریس در سال ۲۰۱۵ در کنفرانس کاپ ۲۱ اعلام شد رعایت گشتند یانه؟
سایمون استیل، دبیر اجرایی کنوانسیون سازمان ملل، در مورد تغییرات آب و هوایی میگوید: «این مهمترین کاپ از زمان کنفرانس پاریس است.» او میافزاید: «ما امروز گامهای کوچکی برمیداریم در حالی امیدوارم در آینده گامهای بزرگتری در این راستا برداشته شود.». واقعیت اینستکه بحران کنونی یک رویا و یا فیلم تخیلی نیست. افراد بدگمانی که بحران را باور نداشتند کاهش یافتهاند و دیدگاههای مارکسیستی و لیبرالی و پوپولیستی که بحران اقلیمی را نمیدیدند امروز دیگر در ایده خود تردید دارند. درک عمیق بحران جهانی شده است. بله، جهان در خطر گرمایش است. بحران زیست محیطی بزرگ کنونی به همه قارهها زیان میرساند و هزینههای سنگینی پدید میآورد و تعادل جهان را بهم میریزد.
اما کدام کشورها مسئول وخیم اقلیم جهانی هستند؟ چین، امریکا، روسیه، کانادا، هند، ژاپن، آلمان، انگلستان، کره جنوبی و ایران جزو ده کشور جهان هستند که بیشترین گازهای گلخانه منتشر میکنند. جان کری، نماینده آمریکا در امور اقلیم در مورد کنفرانس میگوید: «بدون اقدام چین و آمریکا برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای، پیروز نخواهیم شد.» جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا و شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، که کشورهایشان عامل ۴۰٪ انتشار گازهای گلخانهای هستند، در این کنفرانس شرکت ندارند.
نابسامانیهای زیست محیطی فراوانند و ما شاهد آتشسوزی، سیل و گرمایش تند هوا در سراسر جهان بودیم و تأثیر این پدیدهها ویرانگریهای بیشمار است. آمار و دادههای تا پایان اکتبر ۲۰۲۳ نشان میدهد که گرمای زمین در سال ۲۰۲۳ حدود ۱,۴درجه سانتیگراد بالاتر از دوران پیش از صنعتی شدن بوده است. این افزایش گرمایش ناشی از انتشار کربن از سوختهای فسیلی است. آهنگ این افزایش به دلیل مصرف روزافزون انرژی فسیلی درجهان در سال ۲۱۰۰ به ۲,۹ درجه خواهد رسید. این میزان رشد جهان را در وضع هولناک و بازگشت ناپذیر قرار میدهد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در سخنرانی افتتاحیه خود در کاپ ۲۸ در دبی چنین گفت: ما در زمان فروپاشی آب و هوایی زندگی میکنیم. او افزود: سال ۲۰۲۳ گرم ترین سال ثبت شده تا کنون خواهد بود. او خواستار حذف کامل سوختهای فسیلی شد؛ و گفت: بدیهی است که من به شدت طرفدار حذف تدریجی سوختهای فسیلی با یک چارچوب زمانی معقول هستم. ما پتانسیل، فنآوریها و ظرفیت و سرمایه را داریم، مسئله این است که مطمئن شویم در مسیر درستی حرکت میکنیم. تنها چیزی که هنوز کم است، ارادهی سیاسی است.
بسیاری از رهیران جهان بیدار نیستند و یا مشغول خرابکاریهای همیشگی هستند و ما میدانیم کره زمین ما در حال نابودی است. در کنفرانس آب و هوای کاپ ۲۸، نهادها و رهبران سیاسی باید دست به کار شوند و تصمیمهای جدی بگیرند. قول و قرارهای کاپ ۲۱ رعایت نشدند و سازمان ملل فاقد قدرت اجرایی است.
هشت سال پس از امضای توافقنامه آب و هوای پاریس، کنفرانس COP28 باید کار اولین ارزیابی جهانی تعهدات دولتها را تکمیل کند. هدف این است که از سیاست کشورها ارزیابی صورت گیرد و برنامه ریزی در زمینه اقلیمی جهانی در نظر گرفته شود تا گرمایش از ۱,۵ درجه سانتیگراد نسبت به سطح گرمایش پیش از دوران صنعتی، افزایش پیدا نکند.
همچنین انتظار میرود که در کنفرانس کاپ ۲۸ به طرحهای زیر پرداخته شود:
انتقال انرژی: سرعت بخشیدن به خروج از سوختهای فسیلی و اتخاذ اهداف جهانی برای استقرار انرژیهای غیرفسیلی و بهره وری از انرژی تجدیدپذیر. کشورهای صنعتی و کشورهایی که بیشترین گاز گلخانهای را در جهان پخش میکنند باید توسط سازمان ملل زیر کنترل اجباری قرار گیرند.
شناسایی اثر تغییرات آب و هوایی: بررسی عوامل تخریب کنونی جهانی و اقدام سریع برای پاسخ به افزایش خطرات شدید آب و هوایی در کشورهای جهان.
تامین مالی اقلیمی: افزایش حمایت مالی از کشورهای در حال توسعه و ایجاد نظامهای مدیریتی در زمینه مالی و اعتماد سازی. کشورهای ثروتمند باید کمک کنند و کشورهای دریافت کننده پول باید تضمن قطعی و شفاف بدهند.
ارزیابی هزینه مالی: توافق در مورد کشورهای آسیب پذیر که به شدت تحت تاثیر ویرانی آب و هوایی قرار گرفتهاند. نبود قدرت مالی و همکاری جهانی عامل منفی و کندکننده است. البته کشورهایی مانند ایران گرفتار رژیمی است که فاسد و مستبد بوده و با هدر دادن ثروتها، اقلیم جهان را نیز تخریب میکند.
جلال ایجادی
جامعه شناس، دانشگاه فرانسه
-----------------------------------------------------
جلال ایجادی در کتابهای گوناگون در باره جنبشهای اجتماعی در جهان و انقلابهای ایران نوشته است. آخرین کتاب او «انقلاب برای گسست، جامعه شناسی انقلاب زن زندگی آزادی»، ۳۳۰صفحه انتشارات فروغ. این نویسنده تا کنون کتاب «نواندیشان دینی، روشنگری یا تاریک اندیشی»، ۳۱۰ صفحه، نشر مهری، کتاب «جامعه شناسی آسیبها و دگرگونیهای جامعه ایران»، ۴۰۰ صفحه، انتشارات نشرمهری، کتاب «بررسی تاریخی، هرمنوتیک و جامعه شناسی قرآن»، ۳۸۰ صفحه، و کتاب «اندیشه ورزیها در باره جامعه شناسی، فلسفه، زیستبومگرایی، اقتصاد، فرهنگ، دین، سیاست»، ۷۲۰ صفحه، چاپ نشر مهری، منتشر شده است. جلال ایجادی هر هفته پنج برنامه تلویزیونی در زمینه انقلاب، لائیسیته، دمکراسی، فلسفه، جامعه شناسی و نقد قرآن و اسلام، تهیه و پخش میکند. این برنامهها را در یوتوب میتوانید مشاهده کنید. ایجادی آخرین اثر خود را بنام «بحران بزرگ زیستبوم جهان و ایران» در ۴۸۰ برگ، انتشارات فروغ، منتشر نمود.
راز سر به مُهر هانی، سپیده حجامی