بی بی سی: رسانههای اسرائیلی "جنگ غزه" را "به صورت گزینشی" پوشش میدهند!
*همراه با نمونه هایی از "پوشش گزینشی بیبیسی" برای "جنگ اسرائيل با حماس" (که خبرنامه گویا به تحلیل بی بی سی اضافه کرده است)
بی بی سی - در یکی از بخشهای پیشبینی وضع آب و هوا که در ماههای اخیر در یکی از شبکههای تلویزیون دولتی اسرائیل پخش شد، برای اطلاع و استفاده نیروهای اسرائیلی مستقر در نوار غزه، گفته شد که انتظار میرود در آنجا باران ببارد و این بارش ممکن است برای آنها وضعیت نامساعدی ایجاد کند.
در این پیشبینی غیرعادی آب و هوای غزه، مثل گزارشهای خبری که قبل از آن پخش شد، اشارهای بر تاثیر وضعیت آب و هوا بر زندگی صدها هزار فلسطینی نکرد که در مناطق ویرانشده ساحلی آواره شدهاند و بسیاری از آنها در اردوگاههایی با چادرهای موقت در شرایطی زندگی میکنند که بارشهای شدید زمستانی مصائب و مشکلات آنها را دوچندان کرده است.
این پیشبینی جوی و سبک روایتهای خبری، بازتابی از نگاه غالب رسانهای در اسرائیل به جنگ غزه است که عمدتا به عنوان موضوعی اسرائیلی درباره آن گزارش میشود و فلسطینیها به ندرت در آن دیده میشوند.
BBC journalists behind a damning report which accused Israeli soldiers of beating and humiliating medics at a Gaza hospital have 'liked' videos celebrating Hamas terror attacks and anti-Israel posts online. My latest with @marycoconnor
-- Natalie Lisbona (@NatalieLisbona) March 17, 2024
https://t.co/fjh4OZjaj7
این پوشش رسانهای جهتدار، که ویژگی جوامع در حال جنگ است، بازتابی معکوس در آینه رسانههای فلسطینی دارد که در آن به رنج غیرنظامیان در غزه پرداخته میشود و اسرائیل از این نظر موضوعیتی ندارد.
گزارشهای خبری در طرف فلسطینیها مملو از تصاویر و روایات مرگ و ویرانی در نتیجه بمبارانهای اسرائیل در نوار غزه است و توجهی به تاثیر قابل توجه حمله حماس در آغاز کردن جنگ، بر زندگی شهروندان اسرائیلی ندارد.
اما در حالی که رسانههای اصلی در کرانه غربی و نوار غزه تا حد زیادی در کنترل مقامهای فلسطینی در این مناطق هستند، رسانههای اسرائیلی از استقلال بیشتری برخوردارند و همین مسئله تغییر ماهیت و دگرگونی رویکرد آنها در زمان جنگ را بیشتر در مرکز توجه قرار میدهد.
BBC just apologized:
-- Dr. Eli David (@DrEliDavid) November 15, 2023
"We said that medical teams and Arab speakers were being targeted. This was incorrect. We should have said IDF forces included medical teams and Arabic for this operation. We apologise for this error." pic.twitter.com/Z4OIfEljBu
در شرایطی که اسرائیلیها همچنان در بهت حملات ۷ اکتبر به سر میبرند، رسانهها به عنوان یک گروه حمایت ملی برای کمک به عموم مردم در کنار آمدن با این ضربه روحی روانی عمل میکنند. آنها با بازماندگان قربانیان و بستگان گروگانهای حمله مصاحبه میکنند و داستان شجاعت و فداکاری سربازان و غیرنظامیان زیر آتش را روایت میکنند.
از صبح روز حمله غافلگیرکننده حماس، رسانههای اسرائیلی در حال روایت و تکرار روایت وقایع آن روز هستند.
چشمانداز محدود
در جنگ غزه، پوشش تلویزیونی وقایع عمدتا در اختیار خبرنگاران دفاعی و نظامی اسرائیل است که روایت ارتش از عملیات و کشتهها را گزارش میکنند و آنها را با تصاویری همراه میکنند که که ارتش اسرائیل از جنگ منتشر میکند.
بخشهای خبری تلویزیونی و برنامههای رادیویی اسرائیل، گزارشها و تصاویر مربوط به تلفات سنگین غیرنظامیان در غزه، وضعیت هولناک بیمارستانهای محلی و بحران وخیم انسانی را حذف میکنند و نمایی بسته و محدود از پیامدهای حمله نظامی اسرائیل بر مردم عادی فلسطینی ارائه میدهند.
رسانههای اسرائيلی ویدیوهای حماس از هدف گرفتن نیروهای اسرائیلی در میدان جنگ یا ویدیوهای حماس از گروگانها را -که در بعضی از آنها به گروگانهایی که در بمباران اسرائیل کشته شدهاند، اشاره میشود- پخش نمیکنند. آنها به بینندگان و خوانندگان خود میگویند پخش و انتشار چنین تصاویری در جهت جنگ روانی مورد نظر حماس خواهد بود.
بسیاری از اسرائیلیها که با پوشش رسانهای محدودی درباره شدت بحران انسانی جنگ غزه روبرو هستند، از وسعت و فراگیری تجمعها در حمایت از فلسطینیان در کشورهای دیگر شگفتزده میشوند. این اعتراضها بیش از هر چیز با پخش تصاویر کشتهها و زخمیهای جنگ تشدید میشود؛ همان تصاویری که در رسانههای اسرائیلی غایب است.
پوشش پالایششده رسانهها در اسرائیل، بازتابدهنده و همسو با دیدگاه بسیاری از اسرائیلیها است که علاقهای به دیدن و شنیدن اخبار و تصاویر وضعیت ساکنان غزه ندارند. برای این افراد بهت و اندوه کشته شدن اسرائیلیها در حمله حماس و ادامه بحران گروگانگیری فضای احساسی اندکی برای توجه به کشتههای غیرنظامی در سوی دیگر جبهه باقی میگذارد. این واکنش با اظهار تاسف گروهی از ناظران اسرائیلی روبرو شده که از عملکرد همکاران رسانهای خود در دوره جنگ انتقاد دارند.
رازی بارکای، مجری بازنشسته رادیو، در مصاحبهای به کانال ۱۳ اسرائیل گفت: «چیزی که مرا آزار میدهد این است که رسانهها بسیج شدهاند تا آنچه را که در داخل غزه و بر غیرنظامیان غزه میگذرد، نشان ندهند. در این موضوع ما خطاکاریم و به این خطاکاری ادامه میدهیم.»
«ما جهتگیری میکنیم»
طی ماهها پوشش فشرده جنگ غزه، شبکههای اصلی اسرائیلی جهتگیری نکردن و ابراز تردید حرفهای را در کار خود کنار گذاشتهاند، روی آنتن از جنگ حمایت میکنند و بعضی خبرنگاران به گونهای از جبهههای جنگ گزارش میدهند که مرز بین گزارشگری جنگ و همراهی با آن محو شده است.
آکیوا نوویک، مجری خبر تلویزیون و ستوننویس متمایل به راست در روزنامه لیبرال هاآرتص، میگوید: «ما ناظرانی نیستیم که تنها قرار است یک جنگ را بین دو طرف دعوا گزارش کنیم. ما هیات سازمان ملل نیستیم، ما خیلی ساده و سرراست جهتگیری میکنیم، و طرف خودمان میایستیم.»
بن کاسپیت، ستوننویس برجسته و منتقد سرسخت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل به اظهار نظرها در شبکههای اجتماعی، درباره این که نباید به صحنههای تلفات غیرنظامی در غزه پشت کرد، به تندی واکنش نشان داده است.
او مینویسد: «آنها خودشان این جهنم را درست کردهاند، و من یک میلیگرم هم با آنها احساس همدلی نمیکنم.»
پوشش گزینشی جنگ غزه در واقع ادامه الگویی است که رسانههای داخلی اسرائیلی مدتهاست که در قبال اشغال مناطق فلسطینی به دست اسرائیل در پیش گرفتهاند و در آن علاقه چندانی به وضعیت مردم و ساکنان این مناطق نشان نمیدهند.
اما بعد از دورهای طولانی که در آن مساله نزاع با فلسطینیها از صحنه مباحث عمومی در اسرائیل حذف شده بود، اکنون بار دیگر این موضوع بر وجدان ملی اسرائیل سنگینی میکند و باعث میشود نقش رسانهها در آگاه کردن اسرائیلیها از پیامدها و مخاطرات ادامه این بنبست، حیاتیتر از همیشه باشد.