یورونیوز - خبرگزاری رویترز به نقل از سه منبع گزارش داده که ایران پیش از وقوع کشتار در سالن کنسرت نزدیک مسکو در ماه گذشته میلادی درباره احتمال وقوع یک «عملیات تروریستی» بزرگ در خاک در روسیه به این کشور هشدار داده بود.
در مرگبارترین حمله در داخل روسیه در ۲۰ سال گذشته، افراد مسلح روز ۲۲ مارس با سلاحهای خودکار به یک کنسرت در شهر کروکوس حمله و در آنجا با تیراندازی به سمت جمعیت دست کم ۱۴۴ نفر را به قتل رساندند. گروه داعش مسئولیت این حمله برعهده گرفته است.
خبرگزاری رویترز گزارش داده که ایران پیشتر در خصوص انجام چنین عملیاتی به مسکو هشدار داده بود. یکی از منابع که نخواست نامش فاش شود در این خصوص میگوید: «ایران چند روز قبل از حمله در روسیه، اطلاعاتی را با مسکو در مورد یک حمله تروریستی بزرگ احتمالی در داخل روسیه به اشتراک گذاشت که در جریان بازجویی از دستگیرشدگان مرتبط با بمبگذاریهای مرگبار در ایران به دست آمده بود.»
وزارت اطلاعات ایران در ماه ژانویه اعلام کرد که ۳۵ نفر را در ارتباط با دو بمبگذاری روز ۳ ژانویه در کرمان که منجر به کشته شدن نزدیک به ۱۰۰ نفر شد، دستگیر کرده است. این وزارتخانه در ۱۹ ژانویه اعلام کرد که یکی از فرماندهان داعش خراسان را دستگیر کرده است.
داعش مسئولیت انفجارهای ایران را که در مراسم سالگرد قاسم سلیمانی رخ داده بود برعهده گرفت. منابع اطلاعاتی آمریکا نیز تایید کردهاند که داعش هر دو حمله ۳ ژانویه در ایران و تیراندازیهای ۲۲ مارس در مسکو را انجام داده است.
منبع دوم که او هم به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، به خبرگزاری رویترز گفت اطلاعاتی که تهران درباره حمله قریبالوقوع در اختیار مسکو قرار داده است، فاقد جزئیات دقیق در مورد زمانبندی و هدف دقیق بوده است.
این منبع دوم در ادامه میافزاید: «به آنها (اعضای داعش خراسان) دستور داده شده بود که برای یک عملیات قابل توجه در روسیه آماده شوند. یکی از تروریستهای دستگیر شده در ایران گفت که برخی از اعضای گروه از قبل به روسیه سفر کردهاند.»
منبع سوم، یک مقام ارشد امنیتی ایرانی بوده که او هم بدون ذکر نام به خبرگزاری رویترز گفته است: «از آنجایی که ایران سالهاست قربانی حملات تروریستی است، مقامات ایرانی بر اساس اطلاعات به دست آمده از این تروریستهای دستگیر شده، به تعهد خود برای هشدار به مسکو عمل کردند.»
وزارت امور خارجه ایران و کرملین به درخواست خبرگزاری رویترز برای اظهارنظر در مورد این گزارش پاسخی ندادهاند. کاخ سفید هم در این مورد اظهارنظری نکرده است.
با این حال یک منبع آگاه اطلاعاتی آمریکا در مورد حمله قریب الوقوع در روسیه گفت که این اطلاعات بر اساس رهگیری «ارتباطات» بین شبهنظامیان داعش خراسان حاصل شده بود.
اما روسیه با به چالش کشیدن ادعاهای آمریکا، مدعی شده که این حمله با مقامهای اوکراینی مرتبط بوده است. ادعایی که به شدت از سوی کییف رد شده است.
اما رد کردن اطلاعات ایران، متحد دیپلماتیک، درباره این حمله برای روسیه دشوارتر است، حملهای که سوالاتی را در مورد اثربخشی نیروهای امنیتی روسیه ایجاد کرد. مسکو و تهران که هر دو تحت تحریمهای غرب هستند از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ همکاریهای نظامی، اطلاعاتی و امنیتی میان خود را تعمیق بخشیدهاند.
اتباع تاجیک
هر دو حمله کرمان و مسکو با مشارکت شهروندان تاجیک انجام شده است. کارشناسان امنیتی میگویند داعش خراسان به طور گسترده از جمهوری فقیرنشین تاجیکستان که از استانهای اتحاد سابق جماهیر شوروی سابق بوده نیرو جذب کرده است.
منابع رویترز در این گزارش تاکید کردهاند که تهران نگرانیهای امنیتی خود را با تاجیکستان در میان گذاشته است. یک منبع دیپلماتیک در تاجیکستان هم این مساله را تایید و اضافه کرده که تهران اخیرا با دوشنبه در مورد افزایش حضور تاجیکها در فعالیتهای شبهنظامیان بحث کرده است.
داعش شیعیان را مرتند میداند. این گروه در مرداد ۱۴۰۲ یک حمله در حرم شاهچراغ شیراز نیز انجام داد. مقامهای تهران هویت این فرد را یک تبعه تاجیک معرفی کردند. این گروه همچنین پیش از این بمبگذاریها و حملاتی را در مجلس شورای اسلامی و مقبره روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی نیز انجام داده است.