طرح مساله
همه از شرایط کشور آگاهیم و رنج و اضظرابی را که ایرانیان، اعم از ساکنان کشور وایرانیان خارج از آن، از سیاستهای نابخردانه خامنه‌ای و حمایت و فرمانبرداری شماری از آخوندهای حکومتی، فرماندهان جنایتکار و ناآگاه سپاه و امنیتی‌ها می‌کشند درک میکنیم. سیاستهایی که کشور را در مقابل یک کشور اتمی برخوردار از پشتیبانی آمریکا و کشورهای غربی دارای قدرت آتش، فناوری و اقتصاد برتر به خطر انداخته است. در این روزهای تاریخی طبعا هر ایرانی شرافتمندی مایل است آن چه در توان دارد برای کمک به مام وطن و تسکین آلام هموطنان به میدان آورد اما سئوال آن است که در شرایط حاضر بهترین اقدام برای حمایت از مردم ایران و خنثی کردن سیاستهای پر هزینه و ماجراجویانه خامنه‌ای و زامبی‌های فناتیک مجری دستورات او کدام است؛ آخوندها، امنیتی‌ها، سپاهیان و بسیجی هایی که با ادعای پیروی از یک ایدئولوژی انسان ستیز ولی در واقع برای برخوردار شدن از فرصت غارت یک کشور بالقوه ثروتمند اطراف او را گرفته و زنان و مردان و آزادیخواهان ایران را با زجر و شکنجه و زندان و تبعید سرکوب میکنند. متاسفانه اختلافات اپوزیسیون و فقدان یک رهبری سیاسی توانمند با پایگاه وسیع مردمی در اپوزسیون مانع اقدامات عملی موثر برای گذار ایران از این ورطه هولناک و طی مسیر آن بسوی توسعه سیاسی، اقتصادی و جتماعی شده است. با اینحال باید توجه کرد که هم اکنون وضعیتی پیش آمده که نفرت و انزجار از خامنه‌ای، روحانیون حکومتی و عمال امنیتی و فرماندهان سپاه طرفدار رژیم را، در داخل و خارج از کشور، به اوج رسانده است و به همین جهت نیز یک حرکت حساب شده سیاسی میتواند ضربات جبران ناپذیری بر ارتجاع حاکم بر کشور زده و مسیر مبارزات را برای آزادیخواهان هموارتر کند.
در اینجا یک حرکت سیاسی پیشنهاد میشود که بنظر میرسد انجام موفقیت آمیز آن میتواند تاثیر بسزایی در مبارزات آزادیخواهانه مردم ایران داشته باشد. این حرکت سیاسی عبارت است برگزاری یک رفراندم در یکی از سه مورد زیر:
- رفراندم "نه به جمهوری اسلامی"،
- رفراندم "تغییر قانون اساسی" و یا
- رفراندم "برکناری خامنه‌ای از رهبری".
این ایده‌ها سابقه داشته و به انحاء مختلف مطرح شده‌اند. کمپین نه به جمهوری اسلامی در فضای مجازی دو سال پیش با استقبال زیادی مواجه شد. فراخوان برای استعفای خامنه‌ای از رهبری از سوی زنان و مردان آزادیخواه مبارز، شجاع و فداکار در داخل کشور اعلام شد و پشتیبانی زیادی در افکار عمومی ایرانیان داخل و خارج یافت و به همین دلیل نیز اکثر امضاء کنندگان آن فراخوان دچار حبس و شکنجه شدند که محبوبیت آنها نزد مردم را صد چندان کرد. درخواست رفراندم برای تغییر قانون اساسی نیز در داخل توسط سیاسیونی مانند میرحسین موسوی مطرح و از سوی شمار زیادی از طرفداران تغییرات بنیادی در داخل کشور و آزادیخواهان ایرانی در خارج از کشور مورد تائید و حمایت قرار گرفته است. از جمله این چهره‌های سیاسی میتوان به احمد پورمندی و همفکران او اشاره کرد که این ایده را از مدتها قبل مطرح و دنبال کرده‌اند.
به دلایلی که تفصیل آن از حوصله این مختصر خارج است درخواست برای تغییر قانون اساسی احتمالا با کمترین مقاومت مواجه شده و بیشترین طرفدار را خواهد داشت؛ به این دلیل که حتی در میان طرفداران نظام نیز عده‌ای معتقد به تغییر قانون اساسی هستند و این ایده را برخی با صراحت و بعضی نیز تلویحا مطرح و ترویج میکنند. از هاشمی رفسنجانی که احتمالا یکی از دلایل نابودیش اظهار نظر به نفع تغییر قانون اساسی بود تا میر حسین موسوی که به حصر خشم و غضب ولی فقیه کینه توز و غیر قانونی دچار شده تا بسیاری از شخصیتهای سیاسی در داخل و خارج از کشور تغییر قانون اساسی را بهترین روش مسالمت آمیز برای تغییرات بنیادی در نظام سیاسی کشور میدانند. از نظر نگارنده برگزاری موفقیت آمیز یک رفراندم تغییر قانون اساسی یک قدم موثر در مسیر طولانی گذار به دموکراسی در ایران است هر چند برگزاری رفراندم "نه به جمهوری اسلامی" و یا "برکناری خامنه‌ای از رهبری" نیز ممکن است موثر باشند. طبعا رژیم با برگزاری رفراندم مخالفت کرده و نتایج آنرا نادیده خواهد گرفت اما کیست که نداند برگزاری موفقیت آمیز یک رفراندم تغییر قانون اساسی باقیمانده مشروعیت یا حقانیت حکومت ارتجاعی رژیم ولایت فقیه را بر باد داده و سکوی پرتاب مناسبی برای اقدامات بعدی اپوزیسیون فراهم میکند و بی تردید در داخل و خارج از کشور با استقبال زیادی مواجه خواهد شد.
چگونه میتوان یک رفراندم "تغییر قانوان اساسی" موفق برگزار کرد
واضح است که این رفراندم در داخل کشور و از طریق دولت یا مخالفان رژیم نمیتواند انجام شود. بنابراین این اپوزسیون خارج از کشور است که باید در موقعیت خطیر کنونی ابتکار عمل را به عهده گرفته و این قدم بزرگ را بردارد. برگزاری آنلاین یک رفراندم از ایرانیان داخل و خارج از کشور به لحاظ فنی و عملیاتی کاملا امکانپذیر است و شرکتهای فناوری ارتباطات، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی در دنیا وجود دارند که میتوانند به خوبی یک رفراندم آنلاین بدون امکان تقلب در جریان رای گیری را انجام داده و نتیجه را در اسرع وقت اعلام کنند. صحت و سلامت رفراندم نیز میتواند توسط سازمانهای حقوق بشر و نهادهای اجتماعی و دانشگاهی مستقلی که برای ارزیابی انتخابات آنلاین ایجاد شده‌اند تائید شود. باید یادآوری کرد که درخواست تغییر قانون اساسی حتی در چارچوب قوانین رژیم ارتجاعی حاکم نیز غیر قانونی نبوده و هیچ کس را نمیتوان به صرف رای مثبت برای تغییر قانون اساسی یا تبلیغ برای آن تحت تعقیب قانونی قرار داد! بنابراین مردم به جان آمده از رژیم ارتجاعی حاکم، مخالفان شناخته شده و تحول طلبان در داخل کشور که رای مثبت به تغییر قانون اساسی داده باشند هیچ اقدامی غیر قانونی انجام نداده و نمی‌توانند صرفا به این دلیل مورد تعقیب قرار گیرند. پس دلیلی برای ترس از ارایه شماره ملی یا مشخصات شناسنامه‌ای افراد برای شرکت در رفراندم آنلاین تغییر قانون اساسی وجود نخواهد داشت.
بنابراین عامل موثر برای برگزاری یک رفراندم قانون اساسی توسط اپوزسیون خارج از کشور نه فنی و عملیاتی بلکه صرفا سیاسی است. به عبارت دیگر در واقع هماهنگی و همکاری رهبران سیاسی و شخصیتهای سیاسی و اجتماعی شناخته شده اپوزسیون در داخل و خارج از کشور است که میتواند این اتفاق را رقم بزند. توجه شود که همکاری برای یک چنین اقدامی را نمیتوان اتحاد سیاسی و نه حتی ائتلاف سیاسی، که ممکن است از نظر تشکل‌ها و شخصیتهای سیاسی واجد مشکلاتی باشد، دانست. این اقدام صرفا همکاری برای یک اکسیون مشخص سیاسی است که برگزاری موفقیت آمیز آن نفع همه اپوزسیون واقعی و مردم ایران را در بر دارد و مخالفت با آن تنها میتواند از سوی طرفداران رژیم و اشخاص و تشکل هایی که در واقع مدافع رژیم بوده اما در ظاهر ممکن است خود را مخالف جا بزنند صورت گیرد. توجه شود که این اقدام برای آشکار کردن این واقعیت، البته در سطح جهانی، است که رژیم از کمترین حمایت مردم ایران برخوردار نیست و بنابراین حمایت و پشتیبانی از مبارزات مسالمت آمیز اپوزسیون برای انحلال ج. ا. و استقرار یک رژیم سیاسی سکولار-دموکرات که دنبال توسعه ایران، صلح و دوستی با کشورهای منطقه و در سطح جهان بوده و مورد حمایت اکثریت مردم ایران باشد اقدامی منطقی و از نظر سیاسی یک سرمایه گذاری پر بازده است. سئوال مشخص رفراندم و توضیحاتی که به ضرورت شرکت مردم در این رفراندم کمک میکند میتواند پس از موافقت بر سر برگزاری رفراندم و تشکیل کمیته برگزار کننده رفراندم توسط رهبران سیاسی، حقوقدانان و صاحبنظران علوم سیاسی و اجتماعی از طریق رسانه‌های جمعی بین المللی فارسی زبان و شبکه‌های اجتماعی به آگاهی ایرانیان داخل و خارج از کشور برسد.
با فرض اتفاق نظر بر سر برگزاری چنین رفراندمی تشکیل کمیته‌ای از نمایندگان احزاب و تشکل‌های سیاسی شناخته شده اپوزسیون به عنوان کارگروه (Task Force) برگزارکننده رفراندم ضروری خواهد بود. فراخوان شخصیتهای فراجناحی مانند شاهزاده رضا پهلوی و سرکار خانم شیرین عبادی در خارج از کشور و سرکار خانم نرگس محمدی و سرکار خانم نسرین ستوده در داخل کشور که شهرت و شناسایی بین المللی داشته و مورد احترام و حمایت بخش بزرگی از مردم ایران هستند میتواند کمک موثری در تشکیل چنین کمیته‌ای بکند. سخن پایانی آن است که این اقدامی کاملا مشخص و با تبعات مثبت برای مبارزات آزادیخواهانه مردم ایران است. حال باید دید آیا اپوزسیون قادر خواهد بود چنان اقدام مشخص و عملی را به سر انجام برساند؟ اقدامی که میتواند اپوزسیون را به نیروی سیاسی واقعی در چشم مردم ایران و مراکز سیاسی جهان تبدیل کرده مبارزات آزادیخواهانه مردم ایران در گذار به دموکراسی را در مسیر صحیح خود قرار دهد. نگارنده امیدوار است نویسندگان و فعالان سیاسی که این اقدام را برای آزادی مردم ایران مفید میدانند ایده را پرورش داده و از برگزاری رفراندم تغییر قانون اساسی حمایت کنند. شاید رهبران سیاسی اپوزسیون به خود آمده تلاشی برای یک حرکت مشترک انجام دهند.
خسرو خدیوی تهرانی
