Wednesday, Oct 9, 2024

صفحه نخست » فیلسوف هایی که تاریخ را تغییر دادند... مقدمه (۱)؛ ف. م. سخن

IMG_5439.pngمی دانم که نوشتن این مطلب در این زمان کمی بی ربط به نظر می رسد!
در حالی که چشم و گوش هموطنان به رسانه ها دوخته شده است و با هر صدای بلند و نامانوس در محل زندگی شان گمان می کنند که اسراییل به جمهوری نکبت اسلامی حمله کرده است، در زمانی که همه در انتظار وقوع حادثه ای هستند، بلکه ایران از حالت سکون و جمود خارج شود و تغییری در حکومت وحشی و آدمخوار اسلامی بعد از ۴۶ سال رنج و عذاب مداوم به وجود بیاید، نوشتن در باره ی فلسفه و فیلسوفان چندان عاقلانه به نظر نمی رسد هر چند بحثی که می خواهیم امروز آغاز کنیم، بحث در مورد کسانی ست که از دوران باستان تا کنون توانسته اند روزگار خود و تاریخ بشر را با اندیشه های شان تغییر دهند.

سال ۱۳۶۲ بود و ما در خوزستان، در منطقه ی جنگی، از طلاییه به سمت پاسگاه زید عراق با تانک هایمان در حال جا به جا شدن بودیم. معمولا جابه جایی ها، در چند مرحله صورت می گرفت و گاه در میانه ی راه در موضعی، از سه چهار روز تا دو سه هفته مستقر می شدیم و هرگز هم گفته نمی شد که این نقطه، موضع نهایی برای استقرار ماست یا این که باید مجددا از این نقطه نقل مکان کنیم.

برای ثبت در تاریخ عرض می شود که در بار اول این جا به جایی ها بعد از رسیدن به نقطه ی توقف، ما به دلیل بی تجربه بودن شروع کردیم به کندن زمین برای ساختن سنگر و خاک سفت و محکم بیابان های خوزستان را به سختی، واقعا سانتی متر به سانتی متر نه که بتوانیم بکنیم، بلکه تراشیدیم، طوری که دست هایمان همگی تاول زد و خلاصه با بدبختی سنگری به ارتفاع یک نیمتنه که در آن باید می خزیدیم و مساحتی که چهار نفرمان در آن جا شویم ساختیم و همین که در آن جا مستقر شدیم به ما دستور جا به جایی دادند! :)

بعد از آن یاد گرفتیم که در روزهای اول مستقر شدن در داخل تانک زندگی کنیم!

باری هنگام تغییر موضع، به پاسگاه زید عراق و ۴ کیلومتر داخل خاک عراق، در بین راه خوشبختانه سنگرهای پیش ساخته بتونی به شکل منحنی وجود داشت که در آن ها به طور موقت مستقر شدیم.

اما ربط این روده درازی به موضوع فلسفه!:
من از تهران با خودم چند کتاب آورده بودم که یکی از آن ها «تاریخ فلسفه»ی ویل دورانت با ترجمه ی زنده یاد عباس زریاب خویی بود که آن قدر آن را خوانده بودم که تمام ورق هایش از عطف جدا شده بود. عزیزان همسنگر به من می خندیدند که وسط زمین و هوا، موقع انفجارِ گلوله های خمپاره و توپ و بارش گلوله های مسلسل، «سخن» این کتاب قطور در باره ی فلسفه را دست اش گرفته با خواندن آن در بیخ گوش مرگ می خواهد ماها را حرص بدهد!

خواندن چنین کتابی در چنان موقعیتی کاری واقعا خنده دار و ملانصرالدینی بود ولی من این کار را می کردم و به خنده ی عزیزان همسنگرم اهمیتی نمی دادم و با لبخند ملیح از کنار آن می گذشتم.

فلسفه اتفاقا برای همین جور مواقع است. دوستان جوان من به بحث های عجیب غریب و بی فایده ی فلسفی و منطق و بازی های کلامی و فکری کاری نداشته باشند و از من بپذیرند که فلسفه فقط این حرف های صد تا یک قاز و سر درد آور نیست بلکه فلسفه ای که به زندگی امروز ما ربط نداشته باشد، به قول خمینی ملعون فلسفه نیست.

من بد ندیدم در این موقعیت حساس که همه دارند به فردای شان فکر می کنند این سری مقالات را آغاز کنم و بر خلاف «آدم»، (چون کار م اغلب همین بر خلاف آدم بودن است :)) داستان فیلسوفانی را که تاریخ را تغییر داده اند از ته به سر در حداکثر پانصد کلمه بنویسم که حوصله ی خواننده سر نرود و چیزی دستگیرش شود.

اساس کار را کتاب «فیلسوفانی که تاریخ را تغییر داده اند» با پیش گفتار سیمون بلک برن که ۵ سال پیش در انگلستان منتشر شده است در نظر گرفته ام که زندگی بیش از صد متفکر را در بر می گیرد ولی من قصد ندارم ترجمه ی این کتاب را ارائه بدهم بلکه چیزهایی را که طی سال ها از این فلاسفه فهمیده ام و یاد گرفته ام با شما در میان می گذارم شاید شما هم مثل من از اندیشه های این متفکران لذت ببرید و تنوع فکر در جهان ما باعث شود از تعصب و ایمان به یک چیز و یک اندیشه دور بمانید.

اصل تمام حرف ها و کل زندگی خود من بر این جمله ی سقراط استوار است که می گوید «تنها یک چیز می دانم و آن این که هیچ چیز نمی دانم». لذا، به قول ویل دورانت و عباس زریاب، لذتی که از فلسفه می برم برای دانستن و به کار گرفتن دانسته هایم در زندگی ست که امیدوارم شما هم از این لذت بی نصیب نمانید.

در نوشته ی بعد، اولین متفکری که از او سخن خواهم گفت آخرین نفری ست که در این کتاب از او سخن گفته شده و او جودیت باتلر امریکایی است که در دوره ی ما موضوع جنسیت و فمینیسم و ال جی بی تی کیو + را به شکلی رادیکال مورد بحث قرار داده است. از او شروع می کنیم و به لائوتسه می رسیم تا ببینیم این جماعت چه ها گفتند که توانست تاریخ بشر را تغییر دهد.



Copyright© 1998 - 2024 Gooya.com - سردبیر خبرنامه: [email protected] تبلیغات: [email protected] Cookie Policy