نام «حسن کاظمی قمی» با سخنانش درباره نامه «دونالد ترامپ» مطرحشده است. او در یک برنامه تلویزیونی گفته که مساله آمریکا «فقط توقف برنامه هستهای نیست» و آن کشور خواستار «خلع سلاح مقاومت نیابتی» و انحلال همه نهادهای تاسیس شده در جمهوری اسلامی و در راس آن ولایتفقیه است
احسان مهرابی - ایران وایر
حسن کاظمی قمی را میتوان سفیر سپاه قدس در منطقه دانست و اولین فردی است که در جمهوری اسلامی در دهه ۸۰ بهصورت علنی با مقامات آمریکا مذاکره کرد.او همچنین سفیر ایران در دو کشور کلیدی عراق و افغانستان بوده است.
کاظمی قمی همچنین در حوزههای اقتصادی نیز فعال بوده و در دوره سفارت در عراق درگیر همکاری با تاجران نفتی بوده و حتی برای برخی از آنان اسناد تابعیت عراقی فراهم کرده است.
اولین مذاکره با آمریکاییها
در سال ۱۳۸۶ حسن کاظمی قمی و «رایان کراکر»، سفرای ایران و آمریکا در عراق، با یکدیگر بهصورت مستقیم مذاکره کردند. هرچند که پیشاز آن نیز طرفین مذاکرات مخفی داشتند، اما این دیدار نخستین تماس مستقیم رسمی میان ایران و آمریکا پس از بیش از ۲۷ سال بود. سپس «حسین امیر عبداللهیان»، رییس ستاد ویژه عراق در وزارت امور خارجه ریاست مذاکرات را بر عهده گرفت.
پسازاین دیدار، باب مذاکره علنی ایران و آمریکا باز شد و در مهر۱۳۸۸ نیز «ویلیام برنز»، نماینده آمریکا در مذاکرات ژنو، با «سعید جلیلی»، دبیر شورایعالی امنیت ایران، در حاشیه مذاکرات گروه ۱+۵ ایران دیدار کردند.
کاظمی سال ۱۳۸۵ و یک سال پیش از مذاکره با رایان کراکر به سمت سفیر جمهوری اسلامی در بغداد معرفیشده بود. در آن زمان اعلام شد که ایران برای نخستین بار در ۲۵ سال گذشته رسما دارای سفیر در عراق است.
او پیش از سمت سفیر یعنی در سال ۱۳۸۳ و پس از سقوط «صدام حسین»، بهعنوان کاردار جدید جمهوری اسلامی ایران در بغداد منصوب شد و پیشاز آن نیز سرکنسول جمهوری اسلامی در هرات بود. در دوره سفارت او در عراق، موارد متعددی از درگیری بین جمهوری اسلامی و آمریکا رخ داد و چند بار نیروهای ایرانی توسط نیروهای آمریکا بازداشت شدند.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
پایههای قدرت جمهوری اسلامی در عراق نیز در این دوره گذاشته شد. همچنین حضور ایرانیان در مراسم اربعین در این دوره آغاز شد و در دوره حسن داناییفر تبدیل به پیادهروی اربعین شد. کاظمی قمی همچنین نماینده «ابراهیم رئیسی» در افغانستان و سفیر ایران در این کشور بود. در دوره «مسعود پزشکیان» اما سمت نماینده ویژه رییسجمهور برای افغانستان حذف و «علیرضا بیگدلی» بهعنوان سفیر منصوب شد.
مهاجرت گسترده شهروندان افغانستان به ایران در دوره کاظمی قمی رخ داد.
کاظمی قمی چه گفت؟
حسن کاظمی قمی در یک برنامه تلویزیونی گفته که مساله آمریکا «فقط توقف برنامه هستهای نیست» و خواستار «خلع سلاح مقاومت نیابتی» و انحلال همه نهادهای تاسیس شده در جمهوری اسلامی و در راس آن ولایتفقیه است.
او گفت: «آمریکا میخواهد ایران در مسائل منطقه دخالت نکند. در حوزه دفاعی و موشکی برد [موشکها] به ۲۰۰ کیلومتر کاهش یابد. گروههای مقاومت نیابتی باید همه از بین برود و خلع سلاح شود.» او نامی از سپاه نبرد اما گفت که آمریکا خواستار داشتن «یک» نیروی نظامی برای ایران است.
در دیگر گزارشها نیز ذکرشده که برنامه هستهای، قابلیتهای موشکی و دفاعی، روابط تهران با گروههای شبهنظامی منطقهای، محورهای نامه ترامپ بوده است. در این میان اعلامشد که جمهوری اسلامی برای مذاکره درباره برنامه اتمی اعلام آمادگی کرده اما موضوعهای دیگر را رد کرده یا در ابهام گذاشته است.
«محمد باقری»، رییس «ستاد کل نیروهای مسلح» نیز گفت که «علی خامنهای» در پاسخ به ترامپ اعلام کرده «مذاکره مستقیم نخواهیم کرد، اما مذاکره غیرمستقیم ایرادی ندارد.» ترامپ نیز حاضر نشد جزییات پاسخ ایران را برای خبرنگارها فاش کند و فقط گفت: «نامهها را فراموش کنید. فکر میکنم مذاکره مستقیم میخواهند.»
در این میان هرچند جمهوری اسلامی به نامه ترامپ پاسخ داده، اما هنوز درباره نحوه مواجهه سردرگمی وجود دارد.
مقامات جمهوری اسلامی میدانند وضعیت این بار تفاوت دارد و نمیتوانند ماجرا را کش دهند تا دوره ریاستجمهوری ترامپ تمام شود. از سوی دیگر، آنان هنوز قدرت تصمیمگیری جدی ندارند. از سوی دیگر جمهوری اسلامی نیز دیگر اهرم نیروهای نیابتی را هم در اختیار ندارد و ازاینرو چانهزنی سخت شده است. تنها اهرم همچنان برنامه اتمی است و تهدید به این موضوع که در صورت ادامه فشارها به این سمت خواهد رفت.
جمهوری اسلامی پیشنهاد مذاکرات غیرمستقیم را مطرح کرده، اما در این میان «عباس عراقچی» گفته که هنوز مذاکراتی در جریان نیست. برخی رسانهها نیز نوشته بودند که «علی لاریجانی»، «محمد فروزنده» و «محمدجواد ظریف»، بهعنوان نمایندگان منتخب برای مذاکره معرفی شدهاند؛ گرچه نزدیکان ظریف این موضوع را تکذیب کردند.
از سوی دیگر همه چشمها به سفر «بنیامین نتانیاهو» به آمریکا در روز دوشنبه دوخته شده و در جمهوری اسلامی نیز این نگرانی وجود دارد که نتانیاهو، ترامپ را برای ورود به درگیری جدی با جمهوری اسلامی تشویق کند.