خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و هنر - سينما
براي نخستين بار در تاريخ سينماي ايران ، شش فيلم از سينماي ايران در بخشهاي مختلف جشنواره فيلم برلين كه جزو سه جشنواره مهم دنياست حضور دارند، اين در حالياست كه حضور نداشتن سينماي ايران دربخشهاي اصلي جشنواره هاي درجه الف دنيا در سال 2005باعث شده بود، تا در برخي مجامع و محافل سينمايي در اروپا و آمريكا از مرگ سينماي ايران در جشنواره ها سخن به ميان آيد.
فيلمهاي «آفسايد» جعفر پناهي ، «زمستان است» رفيع پيتز در بخش مسابقه فيلمهاي بلند و فيلمهاي «صبحي ديگر» ساخته ناصررفاهي،«به آهستگي» ساخته مازيار ميري،« كارگران مشغول كارند» ساخته ماني حقيقي وفيلم كوتاه «كمي بالاتر» ساخته مهدي جعفري در بخشهاي ديگر اين جشنواره حضوردارند.
به همين مناسبت جعفر پناهي ، رفيع پيتز، ناصررفاهي، مازيار ميري، ماني حقيقي و مهدي جعفري با حضور در خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) از حضور چشمگير سينماي ايران در برلين سخن گفتند.
به گزارش خبرنگار هنري ايسنا، جعفر پناهي در ابتداي اين نشست خبري يادآور شد: هر سينمايي در دنيا يك دهه خاص خود دارد و اگر تداوم درستي ايجاد نشود و پديدههاي جديد در ميان فيلمسازان پيدا نشود ، كم كم افول ميكند. براي تداوم اين كار به جرقههايي نياز است، جرقه هاي آن ميتواند گاه يك فيلم خوب باشد و يا يك حضور پررنگ گواه بر زنده بودن آن سينما بدهد.
وي ادامه داد: بعد از دههي طلايي سينماي ايران انتظار ميرفت كه سينماي ايران كمكم فيد شده و كمتربه آن بها داده شود، اما اتفاقي كه امسال رخ داد، حضور شش فيلم ايراني در فستيوال مهمي مثل برلين است كه جزو سه فستيوال مهم دنيا محسوب ميشود. اين همان جرقه اي ست كه باعث بيشتر مطرح شدن سينماي ايران خواهد شد و اين انتظار و توقع را ايجاد ميكند كه تا در آينده فيلمهاي بهتري از سينماي ايران امكان نمايش عمومي در دنيا پيدا كند.
وي ادامه داد: حضور شش فيلم ايراني در جشنواره برلين مهمترين اتفاقي است كه در چند سال گذشته افتاده است و حالا زمان آن فرا رسيده كه به بهترين شكل از اين موفقيت درست استفاده شده و با يك تبليغات هماهنگ شاهد حضور پررنگ سينماي خود در دنيا باشيم.
پناهي در ادامه گفت: حضور در جشنوارههاي بينالمللي و معتبر يك امتياز براي فيلمهاست و باعث ميشود كه اين فيلمها ديده شده و بتوان در زمينه فروش و اكران آنها در خارج از كشور اقدام كرد. كساني كه نگاه منفي به حضور فيلمهاي ايراني در جشنوارههاي دنيا دارند از جريانهاي روز دنيا خبر ندارند و ما بايد به حضور بينالمللي سينماي ايران در جشنوارهها افتخار كنيم.
وي اين سوال را مطرح كرد كه اگر جشنواره ي كن نبود فيلمي مثل « بادكنك سفيد» چگونه ميتوانست از فروش خوبي برخوردار شود؟
پناهي تاكيد كرد: وقتي مايكل مور در جشنوارهي كن جايزه ميگيرد تبليغات عظيمي براي او در همين كشور خودمان اتفاق ميافتد، ولي وقتي براي عباس كيارستمي اين اتفاق ميافتد برخورد با او كاملا متفاوت ميشود.
او تصريح كرد: ما با بي توجهي به حضور سينماي ايران در جشنوارهها، فرصت بسياري را از دست ميدهيم. اگر در كشوري در همين منطقه خودمان،براي فيلم سازي كوچكترين موفقيت سينمايي روي دهد، كارناوال شادي در آن كشور به راه ميافتد، ولي در ايران، زمين و زمان را به هم ميبافند تا ثابت كنند دستهايي در كار بوده است كه فيلم ساز ايراني جايزه بگيرد.
وي در ادامه گفت: وقتي من در فستيوال ونيز داور بودم ،فيلمي از اتريش در آن فستيوال به نمايش گذاشته شد كه نگاه انتقادي شديدي به وضعيت كشورش داشت ولي مسوولان اين كشور بسيار اين فيلم را تشويق كردند و يكي از بزرگترين مهمانيها را براي اين فيلم ترتيب دادند ولي در ايران تا ما نگاه نقادانهاي به مسالهاي داريم و
خوش آيند برخي نيست و از سوي برخي انگ ضد ملي، خائن و وطن فروش زده ميشود، در حاليكه هيچ جاي دنيا اين گونه با فيلم سازان برخورد نميشود. به نظر من دليل اين مسئله نيز مشخص است ، چون فکر مي کنم به دليل اينکه در جشنوارههاي داخلي ايران حضور سياست پر رنگ است پس به تمام فستيوالها دنيا اينگونه نگاه ميشود .
جعفر پناهي در ادامه عنوان كرد: وقتي مسوولان فرهنگي نظرها و ديدگاههاي سياسي خود را در جشنوارهها اعمال ميكنند، فكر ميكنند همه جاي دنيا اينگونه است. حتي دراهدا جوايز برعكس فستيوالهاي بزرگ دنيا كه هيات داوران و يا فيلم سازان معتبر به روي صحنه ميروند و جوايز را ميدهند، در ايران براي آنكه حضور سياست را پررنگ تر كنند جوايز اصلي را مردان دولتي و سياسي ميدهند.
با آنكه تمامي جشنوارهها ي دنيا از بودجه دولتي برخوردارند، اما اين فيلم سازان و دست اندركاران سينما هستند كه مسئوليت برگزاري جشنواره را دارند و جشنواره توسط افراد غير دولتي برگزار مي شود ولي در ايران، مسوولان دولتي برگزار كننده جشنواره هستند و فكر ميكنند كه همه فيلمسازان بايد تبليغاتچي دولت باشند و اين موضوع تاثير معكوس دارد.
وي تصريح كرد: سينماي هنري و تجاري در ايران ميتواند مكمل هم باشد و به دنيا معرفي شوند ما خوشحال ميشويم كه سينماي تجاري ايران نيز با بالا بردن سطح كيفي خود بتواند در آن سوي مرزها حضور موفق داشته باشد.
رفيع پيتز نيز كه با فيلم زمستان است در بخش مسابقه جشنواره برلين حضور دارد در اين جلسه گفت: مهمترين ويژگي فيلمهاي حاضر در اين جشنواره اين است كه هر شش كارگردان ، ديدگاه و نظر خود را دارند كه اين ديدگاهها با فيلم سازان ديگر متفاوت است و وجود همين شش ديدگاه متفاوت يك انرژي با اين فيلمسازان ميدهد.
وي ادامه داد: اگر سي چهل سال پيش در زمان اوج سينماي ايتاليا، يا ديگر كشورهاي مطرح اروپايي چهار پنج اسم شاخص كه هر كدام ديدگاههاي متفاوت خود را دارند مشاهده ميكنيم سينماي ايران نيز اين قابليت را دارد كه با فيلمسازاني با ديدگاهها و نظرهاي متفاوت در جشنوارهها حضور موثري داشته باشد.
او گفت: من اين موضوع را نميفهمم كه چرا از گروه شش نفره فيلمسازان ايراني حاضر در جشنوارهي برلين هيچ حمايتي نميشود در حالي كه در دنيا و در همهي كشورها، اين حمايت صورت ميگيرد. هم اكنون از ايران، چهل تن از مسوولان فرهنگي به برلين ميروند ولي ما نميتوانيم عوامل اصلي فيلمها را همراه خود ببريم. اگر فيلمبردار و صدا برداران اين فيلمها در جشنواره برلين حضور داشته باشند ميتوانند با ديگر فيلم برداران و صدا برداران تبادل نظر داشته و از آخرين جريانات روز متعلق به رشتهي خود با خبر شوند. جشنوارهي محلي براي گفت و گو و تبادل نظر است و اين حركت بسيار زشتي است كه با عوامل فيلمهاي ايراني صورت گرفته است.
ناصر رفاهي نيز در اين نشست با اشاره به متفاوت بودن فيلمهاي ايراني حاضر در جشنوارهي برلين گفت: اين تفاوتها نه تنها در تفاوت با سينماي رايج ايران است بلكه خود فيلمها نيز با هم تفاوت دارند.
وي با اشاره به اينكه اين شش فيلم در يك چيز مشترك هستند گفت: ويژگي مشترك همهي اين فيلمها اين است كه به صورت مستقل توليد شده اند و چتر حمايتي در توليد و توزيع اين فيلمها بسيار كم است.
جالب اين است كه همين فيلمهاست كه در دنيا حرف اول را ميزند. اين فيلمها در آمارها هميشه حضور دارند ولي در حمايت ها حضور ندارند! و در زمينهي بحث توليد و توزيع يكه و تنها هستند.
وي تاكيد كرد: بر خلاف آنچه كه تصور ميشود تمامي عوامل و قصههاي اين نوع سينما از جنس سينماي حرفهاي و صاحب انديشه هستند.
رفاهي گفت: حضور شش فيلم در جشنوارهي برلين، زنگ هشدار براي كساني است كه اين سينما را باور ندارند.
وي ادامه داد: حضور اين تعداد فيلم در جشنواره برلين ميتواند، سينماي ايران را به سمت توليدات بهتر و فيلمهاي نوتر و سينماي بينالمللي و گسترده سوق دهد. جشنوارهي برلين، بازار و ماركت بزرگي است كه همه ميدانند در اين بازار چه نوع از فيلمهايي وجود دارد.
رفاهي تاكيد كرد: حضور اين تعداد فيلم ايراني در برلين برآيند فيلم سازان قبلي در جشنوارههاي گذشته بود است. سينما هم اكنون به يك زبان بينالمللي شناخته شده تبديل شده است و ما به عنوان فيلمسازاني كه يك نسل از فيلم سازان مطرح ايراني عقبتر هستيم آشنايي با اين زبان باعث شده تا فيلمهايمان در جشنوارهي برلين حضوري موفق داشته باشد.
او تصريح كرد: فيلمسازان سينماي مستقل به حمايت فرهنگي نياز دارند و احتياجي به كمكهاي دولتي ندارند ولي هم اكنون حمايتهاي فرهنگي در ايران، دولتي شده است
ماني حقيقي نيز در اين نشست گفت: ما عادت كرهايم در تقسيم بنديها، سينماي ايران را به دسته فيلمهاي عامه پسند ملي و سينماي جشنوارهاي تقسيم كنيم، ولي با نگاهي به شش فيلم حاضر در جشنواره برلين مي توان گفت نميتوان آنها را به سادگي به دو دسته عامه پسند يا جشنوارهاي تقسيم كرد.
وي ادامه داد: اگرفيلمي فيلم خوب و پيچيدهاي باشد و نوآورانه و درست ساخته شده باشد ،در هيچ كدام از اين تقسيم بنديهاي ساده نميتواند بگنجد.
حقيقي تاكيدكرد : استقبال مردم از فيلمهايي چون آفسايد و كارگران مشغول كارند، در جشنواره فيلم فجر نشان داد كه نميتوان به اين فيلم ها انگ جشنوارهاي زد.
حقيقي تصريح كرد: جشنواره برلين امسال به خاطر حضور پررنگ سينماي ايران در اين جشنواره جايگاه خاص و ويژهاي تهيه كرده كه اين حضور پررنگ را رونق ميدهد. متاسفانه پاويوني كه در اختيار سينماي ايران قرار داده شده كه نمايندهاي از طرف هيچ كدام از ما در آن حضور ندارد و قرار است كساني در اين پاويون حضور داشته باشند كه هيچ ربطي به فيلمهاي ايراني حاضر در جشنواره ندارند ! اين بسيار تلخ است و ما خواستار توضيح جدي و رسمي مسئولان در اين زمينه هستيم.
ماني حقيقي تاكيد كرد: روند حضور موفقيت آميز سينماي ايران در مجامع بينالمللي و جشنوارههاي با افت و خيزهاي فراواني مواجه بوده و به نظر من آنچه كه باعث ميشود موفقيت سينماي ايران در جشنواره ها تداوم يابد، حفظ روحيه مستقل خود ماست، ما آنچه كه از دولت طلب مي كنيم حمايت مالي نيست بلكه حمايت فرهنگي است.
مهدي جعفري با فليم كوتاه "كمي بالاتر" در جشنوارهي برلين حضور دارد نيز معتقد است: حضور فيلمي از ايران در بخش مسابقهي فيلمهاي كوتاه جشنوارهي برلين اولين حضور سينماي ايران در اين بخش است . من اين فيلم را با سختي تمام و با مشاركت همسرم ساختم و تا اين لحظه هيچ كمكي به من نشد. البته من خوشحالم كه اين فيلم به شكل ابرومندانه و حرفهاي ساخته شده است.
مازيار ميري كارگرداني فيلم به آهستگي در اين نشست به ايسنا گفت: ما چه بخواهيم و چه نخواهيم و چه اين فيلمها را دوست داشته باشيم يا نداشته باشيم حضور سينماي ايران در جشنوراهي برلين در سال 84 يك حضور تاريخي بوده است و بهمن سال 84 در ياد سينماي ايران خواهد ماند.
وي ادامه داد: اگر تيم ملي واترپلو در مسابقهاي دهم شود همه به آن تبريك ميگويند ولي ما براي اين حضور بي نظير در جشنوارهي برلين فقط خودمان به خودمان تبريك گفتيم.
ميري گفت: با اين توجه به ورزش و برخوردي عکس آن به هنرمندان بعضي مواقع فكر ميكنم خداي ناكرده سرزمين ما سرزمين زور بازو است و نه فرهنگ. وقتي يكي از داوران به ما ميگويد كه به شما جايزه نميدهيم و شما جايزهتان را از برلين بگيريد، وضعيت به گونهاي ميشود كه مجبور ميشويم بگوييم ببخشيد كه فيلم ما در جشنوارهي برلين انتخاب كردند!
گزارش از خبرنگار ايسنا : محمد تاجيک