لطيفهها سطحي شدهاند
خبرگزاري دانشجويان ايران - اهواز
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
طنز در ادبيات معاصر و بويژه در زمينه شعر به عنوان يك عضو برجسته نمايان ميشود.
علي باباچاهي - شاعر و پژوهشگر ادبي - در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خوزستان، گفت: لطيفه خنده و تفريح ايجاد ميكند و قاعدتا مقاصد اجتماعي و سياسي هم پشت سر دارد. لطيفه هم از بار هنري برخوردار است و هم از مقاصد اجتماعي ـ سياسي غافل نيست و بنابراين لطيفه مثل يك متن ادبي ميتواند ماندگار بماند.
وي با بيان اين موضوع كه لطيفه انواعي دارد، خاطرنشان كرد: لطيفههايي كه قدما به كار ميبردند، ژرفاي بيشتري داشت و از نكتههاي حكمي برخوردار بود و اگر مايه انبساط روح را فراهم ميكرد، به آن انتقادي وارد نبود و اين خنده و تفريح از ويژگيهاي لطيفهها است؛ ولي در حال حاضر لطيفهها ظاهرا شفاهي، ايميلي و سطحياند كه البته مقاصدي مثل دست انداختن بعضي از افراد را دنبال ميكنند كه اين نوع لطيفهها را بنده جك مينامم.
باباچاهي گفت: در ادبيات معاصر بويژه در ادبيات 10 سال اخير و مشخصا در زمينه شعر، طنز به عنوان يك عضو برجسته خود را نمايان ميكند و جريانهاي مختلف شعري هر يك از منظر خود و با ذهن و زبان ويژه خويش، به طنز روي ميآورند. طنزها گاه جنبه ژورناليستي و گاه جنبه عميقا هنري پيدا ميكنند. در بخشي از شعر معاصر كه به نام شعر متفاوت مطرح شده ـ و البته متفاوتنويسان با تقسيمبنديهايي همراهاند ـ تاكيد بر طنز بيشتر به چشم ميخورد و طنز همچون يك بازي زباني در پي ساختارشكنيهايي برميآيد و تا آنجا پيش ميرود كه طنز متفاوت، طنز شعر مدرن قبل از خود را هم بعضا به بازي ميگيرد؛ البته بازي در معاني بازيهاي زباني فلاسفه متاخر.
وي خاطرنشان كرد: در طرح مقولههاي فلسفي كه در سالهاي اخير مطرح شده، مقولهاي به اسم بازي زباني به چشم ميخورد كه منظور از بازي زباني گفتوگوي كلمهها با يكديگر، همنشيني واژگان با يكديگر و اصولا كاركرد نحو و ديگر مداخلهها و ملاحظههاي بين جملهها و سطرها است. اما به گمان من بازي زباني هدف متعاليتري را مد نظر دارد، مثلا به بازي گرفتن تعبير قدرت در گفتمانهاي ادبي، هنري و سياسي، بدين معنا كه اين بازي در پي تضعيف و فشار قدرتهايي است كه از جانب حاكمان نظامهاي ادبي اعمال ميشود و اين مقوله به ديدگاه ويتگنشتاين نظر دارد.
باباچاهي گفت: طنز در واقع نوعي چالش با وجه عبوس معاني مقتدر است.
به گزارش ايسنا، كتاب «عاشقانهترينها» (گزينش و تحقيقي درباره شعر عاشقانه) از باباچاهي نيز توسط نشر ثالث در 925 صفحه به چاپ رسيده كه در نمايشگاه بينالمللي كتاب توزيع خواهد شد.