دکتر محمدعلی دادخواه: نمايندگان کشورها در يونسکو گماشتگان دولت ها هستند. آن ها هم بايد توسط مردم برگزيده شوند
دکتر هرميداس باوند، دکتر شريف، دکتر زرنشان، و دکتر ناظری بر ضرورت تدوين پيشنهاد «پاسخگو کردن يونسکو در مقابل خواست و اراده ملت ها» تاکيد کردند
پيشنهاد مهندس کورش زعيم ديوان کيفر بين المللی مبنی بر اينکه «نابود سازی عمدی ميراث های تاريخی و فرهنگی به عنوان جنايت عليه بشريت شناخته شود»مورد تاييد همه حقوقدانان قرا گرفت
گزارش کنفرانس حقوق بين الملل تهران
کنفرانس حقوق بين الملل تهران در ساعت ۱۷، روز سوم تيرماه ۱۳۸۶، به ابتکار کانون انديشه و سخن، با حضور شماری ازحقوقدانان برجسته کشور ودانشجويان حقوق و علوم سياسی و صاحبنظران به منظور بررسی پيشنهادهای کورش زعيم برای اصلاحات در منشور سازمان ملل، شرايط عضويت شورای حقوق بشر واساسنامه ديوان کيفری بين المللی تشکيل شد. پيشنهادهای مذکور که در تاريخ های مذکور در ذيل برای دبيرکل سازمان ملل و رييس ديوان کيفری بين المللی فرستاده شده بوده است، عبارتند از:
۱- پيشنهاد اصلاح شرايط عضويت و حق رای در شورای امنيت (آبان ۸۴)
۲- پيشنهاد اصلاح شرايط عضويت و رای در شورای حقوق بشر (دی ۸۵)
۳- پيشنهادد متمم در قانون جنايات عليه بشريت ديوان کيفری بين المللی (خرداد ۸۶)
نخست، پيشنهاد اصلاح شرايط نمايندگی کشورها مطرح شد و پس از بحث و تبادل نظر روی متن پيشنهاد اصلی کورش زعيم، در بند ۳ پيشنهادی، "نمايندگی کشورها" با پيشنهاد دکتر محمد شريف به "هيئت نمايندگی دائمی کشورها" در سازمان ملل تغيير يافت. با پيشنهاد دکتر شهرام زرنشان، يادداشت ذيل پيشنهاد مبنی بر ضرورت اصلاح بندهای ماده ۲ منشور برای هماهنگی با پيشنهاد تغيير ساختار افزوده شد. متن نهايی پيشنهاد به شکل زير تصويب شد:
متن نهايی پيشنهاد ۱: اصلاح در شرايط گزينش هيئت های نمايندگی دائمی کشورها
پيشنهاد می کنيم که مقررات مربوط به شرايط نمايندگی دائمی کشورها در سازمان ملل اينگونه اصلاح شود که کشورها موظف باشند هيئت نمايندگی خود در سازمان ملل متحد را با رای همگانی شهروندان در يک انتخابات آزاد و سراسری برگزينند. نمايندگی يک ملت در سازمان ملل متحد بايستی يک مسئوليت بسيار مهم انگاشته شود. ازديدگاه ما، اين نمايندگی در آينده "مهمترين مسئوليت" در هرکشور تلقی خواهد شد.
بنابراين، پيشنهاد می کنيم که ماده ۹ از فصل چهار منشور سازمان ملل متحد با افزودن بندهای ۳ و ۴ ، به شرح زير اصلاح شود:
بند ۱. (بند موجود)مجمع عمومی شامل همه اعضای سازمان ملل متحد است.
بند ۲. (بند موجود) هر عضو می تواند تا حداکثر پنج نماينده در مجمع عمومی داشته باشد.
بند ۳. ] پيشنهادی[ هيئت نمايندگان دائمی هرعضو در مجمع عمومی بايستی بوسيله رای همگانی در کشور عضو به اين سمت برگزيده شده باشند. هر کشورعضو دارای تنها يک رای خواهد بود.
بند ۴. ] پيشنهادی[ انتخاب نمايندگان کشورها در سازمان ملل بايستی منطبق با مقررات و در چارچوپ تعيين شده توسط سازمان ملل انجام شود. حق نظارت يا سرپرستی انتخاب نمايندگان برای سازمان ملل محفوظ است.
در بخش دوم کنفرانس، پيشنهاد اصلاحات در شرايط عضويت شورای حقوق بشر مطرح و مور تبادل نظر قرار گرفت. ديدگاه کلی حقوقدانان در مورد شورای حقوق بشر اين بود که ترکيب کنونی شورا به هيچوجه کارآيی ندارد و با روند جهانی شدن و نزديک شدن ملت ها بهم همساز نيست. بنابراين، پيشنهاد کورش زعيم به سازمان ملل امری ضروری بوده است. پيشنهادهايی برای تکميل و اصلاح متن اصلی پيشنهاد شد که به تصويب همگان رسيد. دکتر شهرام زرنشان با تاييد دکتر داود هرميداس باوند پيشنهاد کردند که بجای "امضای" اعلاميه حقوق بشر بگوييم "پذيرش اعلاميه ها و ميثاق های چهارگانه". دکتر باوند تذکر دادند که بند سه پيشنهاد در مورد حق عضويت در شورای امنيت بهتر است حذف شود. دکتر محمد علی دادخواه پيشنهاد کردند که شورای حقوق بشر مسئوليتی بسيار مهم دارد و اينجاست که نمايندگان کشورها در آن بايد با رای آزادی مردم انتخاب شوند. دکتر ناظری پيشنهاد کردند که اين پيشنهاد در متن اصلی گنجانده شود. پيشنهاد ايشان مورد تاييد همه حاضران قرار گرفت و مقرر شد، اين مورد به متن اصلی افزوده شود. بنابراين، متن اصلی پيشنهاد کورش زعيم درباره اصلاح شرايط عضويت شورای حقوق بشر بشرح زير نهايی شد:
متن نهايی پيشنهاد ۲: اصلاح در شرايط عضويت شورای حقوق بشر
در حاليکه همه توافق داريم که شورای حقوق بشر کنونی با شرايطی که برای عضويت وضع کرده، تفاوت چندانی با کميسيون حقوق بشر سابق ندارد، اصلاحاتی در راستای تعريف وظيفه ها و مسئوليت های شورای حقوق بشر ضروری است. ما اصلاحات زير را برای انجام تغييرات اساسی در شرايط عضويت اين شورا پيشنهاد می کنيم که اميدوارم مورد بررسی قرار بگيرد.
يک: در حاليکه سيستم موجود سهميه بندی جغرافيايی می تواند باقی بماند، هيج کشوری نبايد اجازه عضويت در شورای حقوق بشر را داشته باشد، مگر اينکه:
۱- کليه اعلاميه ها، کنوانسيون ها و ميثاق های حقوق بشر سازمان ملل را پذيرفته باشد.
۲- مفاد اعلاميه ها و ميثاق ها و کنوانسيون های جهانی حقوق بشر را در قانون اساسی خود گنجانده باشد.
۳- پيشرفت قابل توجه در اجرای مواد اعلاميه جهانی حقوق بشر توسط سيستم های نظارتی سازمان ملل گزارش شده باشد.
دو: حق رای در مجمع عمومی هر کشورعضو سازمان ملل که مرتکب نقض فاحش حقوق بشر شده باشد، تا زمانی که پيشرفت قابل ملاحظه ای در اين زمينه نکرده باشد، بصورت تعليق درآيد.
سه: نمايندگان کشورها در شورای حقوق بشر بايستی در کشور خود در يک انتخابات آزاد و با رای همگان برگزيده شده باشند. سازمان حق نظارت يا سرپرستی انتخابات را برای خود محفوظ می دارد.
در بخش سوم کنفرانس، پيشنهاد کورش زعيم برای افزودن يک متمم به اساسنامه ديوان کيفری بين المللی برای شناختن عمل نابودسازی عمدی ميراث های تاريخی و فرهنگی به عنوان جنايت عليه بشريت، مطرح شد. اين پيشنهاد بيش از همه مورد تاييد و حمايت همه حقوقدانان قرار گرفت. دکتر باوند آن را يک ابتکار بی نظير اعلام کرد. دکتر شريف با توجه دادن به کنوانسيون های ۱۹۴۹ و ۱۹۷۷ ژنو، اظهار کردند که مفاد آن کنوانسيون ها با وجود اينکه به ضرورت حفظ ميراث فرهنگی اشاره می کنند، ولی چارچوب و ضمانت اجرايی برای آنها تعيين نمی شود. آقای پيمان عارف يادآوری کردند که اين کنوانسيون ها کوشش برای حفظ ميراث فرهنگی در زمان جنگ را مطرح می کند، و مربوط به زمان صلح نمی شود. دکتر باوند ضرورت درگير کردن يونسکو را خاطرنشان کردند. بنابراين، پيشنهاد کورش زعيم بدون هيچ تغييری به شکل زير تصويب شد.
پيشنهاد ۳: افزايش متمم به اساسنامه رم ديوان کيفری بين المللی
فصل ۵. جنايات در صلاحيت دادگاه
افزوده شود: (e) نابود سازی ميراث فرهنگی
فصل ۷. جنايات عليه بشريت
افزوده شود: (l) نابودسازی عمدی ميراث فرهنگی جهانی
افزوده شود: (j) هدف پاراگراف l : "نابودسازی عمدی ميراث فرهنگی جهانی" يعنی نابودسازی برنامه ريخته شده و عمدی سازه ها، ابزار، جايگاه ها، و آثار هنری تاريخی که ميراث فرهنگی به شمار می آيند و در سازمان يونسکو ثبت شده اند، و/يا روندی از رفتار که شامل دستورهای متعدد يا سيستماتيک برای نابودسازی آثار تاريخی و ميراث فرهنگی ملی باشد.
در اين زمان، نامه بانو شکوه ميرزادگی به نمايندگی از سوی کميته نجات پاسارگاد خوانده شد و مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. پيشنهاد کميته نجات افزودن پاراگراف زير به اساسنامه سازمان جهانی يونسکو افزوده شود:
«ضروری است که قبل از توجه و تصميم گيری در مورد گزارش دولت ها در مورد ميراث های فرهنگی کشورهاشان، نظر کارشناسان و نمايندگان فرهنگی مردم اين کشورها، پيرامون به خطر افتادن ميراث های فرهنگی و آثار باستانی، مورد توجه دقيق قرار گرفته و در تصميم گيری ها جانب خواست و اراده ی ملت ها نيز گرفته شود».
دکتر باوند يادآوری کردند در حالی که انجام گرفتن پيشنهاد اصلاحی به ديوان کيفری بين المللی ممکن است فرايندی بسيار طولانی داشته باشد، تدوين يک پيشنهاد بر پايه پيشنهاد خانم ميرزادگی عملی تر است و ممکن است زودتر به نتيجه برسد. دکتر دادخواه اشاره کردند که نمايندگان کشورها در يونسکو گماشتگان دولتها هستند، آنها هم بايد توسط مردم برگزيده شوند. دکترشريف، دکتر زرنشان و دکتر ناظری هم ضرورت تدوين پيشنهادی برای بيشتر پاسخگوکردن بيشتر يونسکو را تاکيد کردند. پيشنهاد کميته نجات پاسارگاد بطور کل تاييد ومقرر شد که متن پيشنهاد اصلاحی به يونسکو، با رعايت رهنمودهای کنفرانس، توسط کورش زعيم تدوين و پس از تاييد بانو ميرزادگی برای يونسکو فرستاده شود.
کنفرانس در ساعت هشت و نيم بعد از ظهر پايان يافت.