شجريان: در آينده قطعاتی با اشعار معاصر را خواهم خواند، فارس

خبرگزاری فارس: شجريان در برنامه تشريح نتايج کارگاه آواز گفت: من روی چندين شعر معاصر کار کرده‌ام که در آينده آنها را خواهم خواند.


به گزارش خبرنگار موسيقی فارس، در نشست فرهنگ و هنر که شب گذشته با حضور سينماگران، پژوهشگران و اهالی فرهنگ و انديشه در تالار آسمان فرهنگستان هنر برگزار شد شجريان در خصوص تلفيق شعر معاصر و موسيقی گفت: ما آوازمان در طول ساليان سال با غزل آميخته بوده چرا که هر بيتی در غزل معنای خودش را دارد و ۸ -۹ بيت پشت سر هم در غزل وجود دارد که آوازه خوان مجبور است برای آنکه معنای آن بهم‌نريزد همه را پشت سر هم بخواند اما در شعر معاصر چون مثل غزل نيست ديگر شرايط آوازخوان و قديمی خوانی برايش معنا ندارد.
وی با بيان اينکه در شعر نو چهچه و تحرير جايی ندارد اظهار داشت: من سه سال روی اين موضوع فکر کردم که توانستم قطعه زمستان است را بخوانم و در خواندن آن آنقدر روی شعر تمرکز کردم که در نهايت به اين نتيجه رسيدم که بايد شعر نو حالات دکلمه و آواز داشته باشد و تحرير مثل غزل در آن جايگاه خاصی ندارد.
وی افزود: من روی چندين شعر معاصر کار کرده‌ام که در آينده آنها را خواهم خواند.
شجريان در خصوص تلفيق شعر و موسيقی ادامه داد: همچنان که در سينما عرفی هست که بعضی از حرکتها نشان دهنده برخی حالات است در هنرهای ديگر هم اين عرف وجود دارد.
در آواز خواندن نيز چون آوازه خوان غزل و شعر می‌خواند اين غزل معنايی دارد که او وظيفه دارد معنای آن را به بهترين شکل به مخاطب تفهيم کند.
براين اساس برای آن بايد وزن را بشناسد و به عقيده من تاکيداتی که روی سيلابهای شعر می‌شود مهمترين بخش بيان شعر است.
در ادامه استاد مسلم آواز در خصوص ارتباط موسيقی و ادبيات گفت: در مرحله اول هر هنرمندی ابتدا بايستی جامعه‌اش را بشناسد و تا با آداب و رسوم و فرهنگ جغرافيايی آن آشنا نباشد موفقيت چشمگيری نخواهد داشت و چقدر خوب است که هر هنرمندی با هنرهای ديگر نيز آشنا باشد چرا که می‌تواند از هنرهای ديگر در رشته تخصصی خودش بهره ببرد.
وی با بيان اينکه من سالها در انجمن خوشنويسان تعليم خط گرفته‌ام بيان داشت من تا سال پنجاه در اين انجمن تعليم گرفتم و در همان سال نيز مدرک ممتاز را دريافت کردم ولی چون احساس کردم که از آواز دور مانده‌ام به دنبال آواز رفتم که البته از خط بعدها در آواز نيز تجربه‌ای بدست آوردم بطوريکه کم‌کم متوجه شدم که اين دو هنر يعنی خط و آواز وجوه اشتراکی با هم دارند.
شجريان با اشاره به وجه اشتراکهای خط و آواز ادامه داد: در کار خوشنويسی شاگرد حسين ميرخانی بوده‌ام ايشان دستی هم در کمانچه زدن داشتند که البته بعدها آن را رها کردند اما يکی از نکاتی که استاد هميشه متذکر می شد اين بود که در کتابت نوشتن در يک مصرع بيش از دو کشش زيبا نيست.
چرا که با حالت کشيده خط خلوت می‌شود به دنبال اين تعليم به اين فکر افتادم که آيا در کار خوانندگی نيز اين قضيه مصداق دارد يا خير بعدها متوجه شدم که در آواز نيز همين گونه است و بيش از دو کشش در يک مصرع نازيباست و اين خود يکی از دلايل ارتباط بين اين دو هنر است.
وی افزود: يکی ديگر از ارتباطات خط و آواز انعطاف بين نت‌ها است که ما در خط نستعليق که يکی از سخت‌ترين هنرهاست همه حروف را نيم‌دايره می‌بينيم البته اين انحاء و نيم‌دايره در همه هنرها وجود دارد همانطور که در آواز هم يک کشش صاف و بدون حالت نداريم
يکی ديگر از وجوه اشتراک اين دو هنر قرينه سازی است چرا که در تذهيب و آواز و کار موسيقی قرينه سازی وجود دارد و اينها همه نکاتی است که در هنرهای مختلف مشترک است و اگر با آنها آشنا باشيم می‌توانيم در هنر خودمان نيز از آنها استفاده نماييم.
شجريان در ادامه به تشريح چگونگی برگزاری کارگاه آوازش پرداخت و ضمن تشکر از مجيد درخشانی نوازنده تار که در اين جلسات او را همراهی کرده بود تشکر کرد و گفت: در جلساتی که با مهندس حيدريان و گودرزی داشتيم بارها و بارها به اين نتيجه رسيديم که به تخصصهای ميان رشته‌ای بايد توجه شود من نيز که سالها در جامعه موسيقی کار کرده‌ام اين نياز را حس کردم و در نهايت به اين نتيجه رسيديم که جلسات گردهمايی را روزهای چهارشنبه و يکشنبه داشته باشيم.
وی افزود: يک روز حيدريان پيشنهاد راه‌اندازی کارگاه آواز را داد من نيز مشتاقانه پذيرفتم و به دنبال آن هيات انتخاب از هنرجويانی که برای حضور در اين کارگاه اعلام آمادگی کرده بودند آزمونی گرفتند و در نهايت ۳۰۰ نفر از بين متاقضيان آقا و خانم انتخاب نمودند.
در ابتدا قرار بود کارگاه تنها يک جلسه برگزار شود اما بعدها ادامه يافت و تبديل به تست گرفتن از هنرجويان گرديد.
استاد اواز ادامه داد: بعد از ۸ جلسه آزمون که ۳-۴ جلسه نيز برای خانمها در خانه موسيقی برگزار شد همگی امتحان دادند و نتيجه مشخص شد اما من وقتی يکبار ديگر فيلم‌های گرفته شده از کارگاه را در منزل بازبينی کردم نتيجه ديگری از آن دريافت نمودم که بايد روی صداها و تکنيکها توجه جدی داشته باشيم بدين‌ترتيب نمره‌ها تغيير کرد و افراد انتخاب شده نمرانی بين ۱ تا ۶ را که ۱ بيشترين نمره بود گرفتند.
وی افزود: بعد از انتخاب افرادی که نمره ۴ به بالا را داشتند دوباره مورد امتحان قرار گرفتند که اين آزمون بدون ساز برگزار شد افرادی نيز از ميان انتخاب شدند که همه هنرجويان انتخابی در کارگاهی که آذرماه برگزار خواهد شد حضور می‌يابند که البته افراد مورد قبول واقع نشده نيز می‌توانند با حضور در جلسات برنامه تدريس را ببييند.

در ادامه مجيد درخشانی نوازنده تار نيز در خصوص اين کلاسها گفت: اين جلسات برای من کلاس درس بود و از استاد ياد گرفتم که بايد مثل ايشان بردباری داشته باشم.
وی افزود: ۱۶-۱۵ سال پيش استاد وقتی لطف کردند و يکی از آثار من را با صدای آسمانيشان خواندند مردم با صدای ايشان با کار من آشنا شدند.
در ادامه اين مراسم برگزار کنندگان از درخشانی خواستند قطعه‌ای را بصورت بداهه اجرا نمايد.
درخشانی نيز با وجود اينکه بايد خود را برای ساعت ۹ به تالار وحدت برای اجرای با گروه خورشيد می‌رساند درخواست آنها را رد نکرد و با عجله و شتاب شروع به ساز زدن کرد عجله درخشانی آنقدر بود که حتی فرصت دريافت کردن لوح تقديرش را نکرد بطوريکه مسئولين برگزاری لوح تقدير را به پشت سن برای او بردند.