 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
جلسه‌ى شوراى هماهنگى اتحاد جمهوريخواهان ايران در روزهاى شنبه و يكشنبه (۲۹ و ۳۰ ژانويه) در محلى نزديك شهر كلن آغاز به كار كرد. بيش از نيمى از اعضاى شوراى هماهنگى در اين جلسه حضور داشتند و اعضاى غايب كه در كشورهاى دوردست، مانند آمريكا و كانادا و ديگر كشورهاى اروپايى اقامت دارند، از طريق سيستم اينترنتى پالتاك بحث‌ها را پيگيرى كرده و در آن شركت داشتند. اين پالتاك اينترنتى براى عموم آزاد بوده است.
در آغاز جلسه، كوتاه پيرامون شبكه‌ى تلويزيونى هلند كه در دست سازماندهى است، گزارش داده شد. در پى آن، نشست شوراى هماهنگى موضوعات متفاوتى را مورد بررسى قرار داد. حسين علوى، عضو شوراى سياسى و عضو هيأت رئيسه‌ى اين اجلاس در اين زمينه گفت:
”از جمله موضوعات يكى تصويب كلى‌ترين مسائلى بود كه در همايش‌هاى منطقه‌اى به بحث گذارده شده بود، يعنى راستاهاى اصلى سياست اتحاد جمهوريخواهان، هم در زمينه‌ى گفتمانى، در واقع ترويج انديشه‌ى سياسى اتحاد جمهوريخواهان و هم در زمينه‌ى سياست‌هاى مشخص در دفاع از حقوق بشر، در دفاع از آزادى‌هاى سياسى، بويژه آزادى احزاب و آزادى انتخابات و همچنين كار كارشناسى روى مطالبات گروهبندى‌هاى مختلف اجتماعى، كه روى اين سياست‌ها مكث شوند و مورد تصويب قرار گيرند. دومين مسئله‌اى كه در دستور كار بود، مسئله‌ى انتخابات آينده‌ى رياست جمهورى در ايران بود كه جلسه در مجموع به اين نتيجه رسيد كه ما بايد تلاش كنيم كه از بقيه نيروهاى جمهوريخواه و آزاديخواه هم دعوت بعمل آوريم كه سياست سنجيده‌اى در اين زمينه به پيش ببريم و پيش از آنكه سياست ما واكنشى و يك تحريم منفعلانه باشد، بكوشيم كه با نيروهاى جمهوريخواه دمكرات يك برنامه سياسى مستقل و در صورت امكان يك كانديد مستقلى كه اين برنامه را در جامعه مطرح كند، معرفى كنيم. مسئله‌ى مهم ديگر هم مسئله‌ى اتحادهاى سياسى بود كه با توجه به اينكه اتحاد جمهوريخواهان يك جريان جديد در جنبش سياسى ايران است، بايد كار زيادى انجام گيرد و نوع رابطه با احزاب و سازمان‌هاى سياسى موجود مورد بحث و بررسى قرار گيرد و در عين حال از هم‌اكنون روابط دوستانه و همكارى‌هاى وسيع با بسيارى از اين نيروها را مى‌توان آغاز كرد، ولى براى اتحادهاى گسترده‌تر بين جمهوريخواهان دمكرات توجه جدى‌ترى بايد مبذول داشت.”
تصويب سند راهبرد و راهكار سياسى
سند راهبرد و راهكار سياسى كه ماه‌ها پيش مورد بحث و مشاجره بود، بالاخره در اين اجلاس مورد تصويب قرار گرفت و اين از نظر بيژن حكمت اهميت بسيار داشته است:
”فكر مى‌كنم مهم‌ترين دستاورد اين همايش، اين بود كه سند موسوم به هشت‌نفره‌اى كه در ماه اكتبر در كلن و يا در ديگر همايش‌هاى عمومى مورد گفتگو قرار گرفته بود و مخالفان زيادى داشت، بعد از اينكه شوراى سياسى بخش‌هاى زيادى از آن را ترميم و در اينجا عرضه كرد، با تفاهم بسيار بالايى مواجه شد، بطوريكه آقايان جمشيد اسدى و بابك اميرخسروى كه با اين سند مخالفت‌هاى اساسى داشتند، بعد از برخى ترميمات آن را پذيرفتند و با رأى بسيار بالايى اين سند استراتژيك به تصويب رسيد، كه در حقيقت در آن هم تغييرات قانون اساسى هست و هم گام‌هاى مشخصى كه بايد در جهت بسيج و سازماندهى برداشت، تا اينكار به نتيجه برسد.”
شركت در انتخابات رياست جمهورى
پس از بحث‌هاى بسيار پيرامون سياست اتحادها و تماس با ديگر نيروهاى سياسى، بويژه در امر انتخابات رياست جمهورى و اهميت ارائه‌ى يك سياست و برنامه مستقل آقاى حسن شريعتمدارى چنين اظهار داشت:
”ما در اين نشست تصميم گرفتيم كه كميسيونى براى پيشبرد امر مربوط به انتخابات رياست جمهورى قريب‌الوقوع تشكيل شود و امر انتخابات را در جهت معرفى يك كانديد مستقل، با برنامه مستقل به پيش ببرد و به اين منظور با سازمان‌ها، شخصيت‌هاى و نيروهاى دمكرات و جمهوريخواه نزديكى‌ها و مذاكرات لازم را انجام بدهد، تا بلكه بتوان كانديداى مستقلى را معرفى كرد كه در فضاى انتخاباتى اثر لازم را بگذارد و بين دو گزينه‌ى كم‌اثر تحريم و منفعل شدن يا براى تغيير فضاى سياسى تسليم آرزوى دخالت نيروهاى خارجى در ايران شدن، به گزينش شركت فعال و فراهم كردن پيش‌شرط‌هاى يك انتخابات آزاد از طريق دامن زدن به گفتمان چنين شرايطى در ايران روى آورد و در اين جهت اقدام كرد.”
بسيارى از اعضاى شوراى هماهنگى در بحث انتخابات رياست جمهورى شركت جستند:
مهدى فتاپور، عضو هيأت رئيسه‌ى اين اجلاس اظهار داشت كه گرچه دايره‌ى امكانات نيروهاى شركت‌كننده در اين انتخابات تنگ‌تر شده و حتا ممكن است كه مصطفى معين نيز سلب صلاحيت شود، ولى در عين حال ممكن است محافظه‌كاران براى ايجاد يك بالانس صلاحيت او را نيز تأييد كنند تا احتمالا رفسنجانى تضعيف گردد. از نظر فتاپور، بخشى از نيروهاى اجتماعى كه پس از دوم خرداد وارد صحنه شدند و در واقع نيروهاى جمهوريخواه بودند (از قشر تحصيلكرده و كارمندان و مديران) در اين انتخابات به صحنه خواهند آمد و اين بار جانب رفسنجانى را خواهند گرفت. در خارج از كشور برخى از نيروهاى اپوزيسيون قدرت‌گرفتن مجدد رفسنجانى را خطرناك مى‌دانند، در حاليكه بخشى ديگر از همين اپوزيسيون با آمدن رفسنجانى موافق‌اند.
فرهاد روحى اظهار داشت كه آيا آمدن رفسنجانى بهتر از كانديد آبادگران نيست؟ وى پيشنهاد داد كه شوراى هماهنگى سمت كلى سياست انتخاباتى را معين سازد و مابقى را به يك ستاد انتخاباتى محول كند.
حضور اتحاد جمهوريخواهان ايران در صحنه كارزار انتخاباتى و ارائه‌ى يك برنامه‌ى مستقل از نظر مهران براتى از اهميت بسيار برخوردار است. وى افزود كه سياست اصلاحات از بالا به بن‌بست رسيده و مركز ثقل اصلاحات به درون جامعه و نهادهاى مدنى انتقال يافته است. بدين جهت اتحاد جمهوريخواهان بايد كانديد مستقل خود را معرفى كند و از آنجا كه در بيانيه‌هاى اخير جبهه‌ى ملى ايران و نوشته‌ى آقاى اميرانتظام نكات قابل تأمل و درستى را مى‌توان يافت و با سياست اتحاد جمهوريخواهان انطباق دارند، بنابراين مى‌توان در يك ائتلاف با ديگر نيروها يك كانديد مشترك معرفى كرد.
خانم شهلا عبقرى معتقد بود كه خواست يك انتخابات آزاد از سوى اتحاد جمهوريخواهان تنها در جهت تشكيل يك مجلس موسسان مىتواند معنا پيدا كند، زيرا كه زمينه‌هاى يك انتخابات آزاد در ايران فراهم نيست و وجود ندارد. وى افزود، كسانى كه موافق شركت در انتخابات هستند، بايد مشخص كنند كه اصلاحات را در چارچوب نظام جمهورى اسلامى مى‌خواهند يا خارج از آن.
از نظر رضا چرندابى نيروهاى سكولارى چون اتحاد جمهوريخواهان در اين انتخابات با يك پارادوكس روبرو هستند. در حاليكه اقتدارگرايان تمامى امكانات را در اختيار گرفته‌اند و اصلاح‌طلبان حكومتى قصد دارند در چارچوب امكانات محدود حركت كنند، اتحاد جمهوريخواهان و ديگر نيروهاى سكولار كه خواستار تغيير ساختارى مى‌باشند، بايد كانديد مستقل خود را معرفى كنند، هر چند كه مى‌دانيم كه موفقيت چندانى نخواهند داشت، ولى اين سياست در جامعه تأثيرگذار خواهد بود، در حاليكه سياست تحريم مشكل‌گشا نيست.
بهروز خليق معتقد بود كه با توجه به عوامل درونى و معادلات بين‌المللى، چهار سال آتى، سال‌هايى بسيار حساس در حيات جمهورى اسلامى خواهند بود. اگر تا ديروز نمى‌شد تفاوتى ميان مثلا لاريجانى و رفسنجانى قائل شد، در اين مرحله ديگر اين تمايز براى ما نمىتواند بى‌اهميت باشد. ما بايد با شركت فعال خود بر روى بديل و آلترناتيو جمهوريخواهى نيرو بگذاريم. ممكن است كه بخشى از اپوزيسيون راه تحريم را در پيش گيرد، ولى سياست تحريم ديگر كارساز نيست.
از نظر فرهاد فرجاد در همه‌ى شرايط اصل بر شركت فعال در انتخابات است و سياست تحريم، آنهم يك تحريم فعال، همواره يك استثناء بوده است. از نظر فرهاد فرجاد شركت در انتخابات به دو نتيجه مىتواند بيانجامد: نخست طرح مواضع نيروهاى سكولار و دمكرات جمهوريخواه و سازماندهى مردم حول برنامه مستقل آنها و دوم، نتايج اين مشاركت در انتخابات و تأثيرگذارى در افكار عمومى. از نظر وى، نيروهاى چپ تصور مى‌كنند كه مردم واقعا قصد انتخاب ايشان را دارند و حكومت مانع آن است و بنابراين راه تحريم را در پيش مى‌گيرند.
خانم ويكتوريا آزاد با اشاره به دو رويكرد در قبال انتخابات رياست جمهورى گفت: رويكرد اول خواستار تحولى تدريجى در چارچوب همين نظام با كمك نيروهاى دمكراسى‌خواه جامعه است و رويكرد دوم، خواستار تغييرات ساختارى است و ظرفيت تحول‌گرايى در ايران را نمى‌بيند. وى كه خود را معتقد به رويكرد دوم مى‌دانست، افزود كه اگر اين رويكرد را پيشه كنيم، بنابراين ديگر جايى براى شركت در انتخابات نخواهد ماند.
آقاى حسن شريعتمدارى اظهار داشت، آنچه كه آقاى اميرانتظام در نوشته‌ى خود مطرح كرده است، مىتواند طرحى كارساز باشد و نيروها را حول يك محور مشترك متحد كند. وى افزود كه گزينه‌ى تحريم ديگر گزينه‌اى قديمى است.
آقاى بابك اميرخسروى در بحث رياست جمهورى اشاره كرد كه اگر نگاهى سطحى به جامعه بياندازيم، آنگاه بايد بگوييم كه بايد بسوى عدم شركت و تحريم برويم، ولى اين نمىتواند مبناى سياستگزارى باشد. اين انتخابات فرصتى است كه ما برنامه و فكر خودمان را مطرح كنيم و وارد ائتلاف‌هاى سياسى شويم. بايد از اصل انتخابات آزاد و تأمين پيش‌شرط‌هاى آن دفاع كنيم.
جمشيد اسدى ضمن تأكيد بر پرهيختن از حالت انفعالى، آنهم به هر دليلى، اظهار داشت كه با رجوع به مراجع بين‌المللى خواست خود مبنى بر شركت در يك انتخابات آزاد را مطرح كنيم تا حكومت ايران را تحت فشار قرار دهند. اگر رژيم ايران اين خواست را نپذيرد، خود را افشا ساخته است و اگر حتا بخشى از خواست ما را بپذيرد، باز هم موفقيتى براى ما خواهد بود.
از نظر فرخ نگهدار اتحاد جمهوريخواهان داراى ارزش‌هايى است كه در خدمت سياست اين سازمان است، ولى سياست اتحاد جمهوريخواهان نيست. سياست زنده آن است كه ببينيم، حمايت ما از يك نيرو و يا مخالفت با كانديد ديگر ما را به چه نيرويى نزديك كرده و يا از چه نيرويى دور مى‌كند. مثلا اگر رفسنجانى آمد، چه بايد كرد، واگر نيامد، چه بايد كرد. ما نمى‌توانيم روى يك اصل بمانيم و نرمش از خود بخرج ندهيم. بدين جهت نيازمند يك ستاد رهبرى در سياست انتخاباتى هستيم.
مصطفى مدنى معتقد است كه انتخابات به پاشنه‌ى آشيل حكومت بدل شده است، زيرا كه در اينجا مردم هستند كه حرف خود را مى‌زنند و اين مىتواند به تضعيف حكومت بيانجامد. اگر نيروهاى جمهوريخواه با شركت در اين انتخابات موفق هم نشوند، دستكم تأثير خود را در جامعه گذارده‌اند و در انتخابات‌هاى بعدى مى‌توان گام به گام موفقيت‌هايى كسب كرد.
از نظر مسعود فتحى، هر آنجا كه ميليون‌ها نفر از مردم حضور دارند، صحنه‌ى پراهميتى است و انتخابات يكى از همين كارزارهاست و از اين حضور اتحاد جمهوريخواهان از اهميت بسيارى برخوردار است.
على پورنقوى به اين تناقض اشاره كرده كه اگر اتحاد جمهوريخواهان بگويد كه با شرط تأمين پيش‌شرط‌هاى يك انتخابات آزاد در اين انتخابات شركت خواهد كرد، خب، اگر اين پيش‌شرط تأمين نشود، باز هم شركت خواهد كرد؟ اگر آرى، پس اين يك تناقض خواهد بود.
مسائل تشكيلاتى
در بحث تشكيلاتى سخنرانان اين نشست به ضعف‌هاى تشكيلاتى اتحاد جمهوريخواهان ايران اشاره كردند. به اين معضل كه بدليل پراكندگى‌ها اتحاد جمهوريخواهان تاكنون نتوانسته از توانايى‌هاى اعضاى فعال جمهوريخواهان به نحو احسن بهره گيرد. اينكه اتحاد جمهوريخواهان براى پيشبرد مصوبات خود نيازمند كادرهاى حرفه‌اى است. از نظر سخنرانان از آنجا كه بسيارى از اعضاى شوراى هماهنگى طى يكسال گذشته در تصميم‌گيرى‌هاى خود بدنبال اجماع نظر بوده‌اند، اين امر در روند تصميم‌گيرى‌ها ايجاد كندى كرده است. در نتيجه با تغيير در شيوه‌ى كار تشكيلاتى بايد بتوان در موضوعاتى مانند رفراندوم و يا رياست جمهورى و يا هر موضوع عاجل ديگر با رأى‌گيرى و تعيين آراى اكثريت و اقليت تصميمات عاجل را اتخاذ كرد. در اين زمينه به شرايط جديد حاكم بر كشور و نيز فعال‌شدن نيروهاى سلطنت‌طلب اشاره شد، از جمله در مورد مسئله‌ى رفراندوم، و اينكه نمى‌توان بدنبال اجماع‌نظر بود و بايد با يك رأى‌گيرى بر اساس موازين دمكراتيك تصميم گرفت. قرار شد اين بحث طى يكماه آتى ادامه يافته و به نتيجه رسانده شود.
موضوع رفراندوم
در موضوع رفراندوم و فراخوان كميتهى موسوم به كميتهى اقدام برگزارى رفراندوم بحث مفصلى صورت گرفت. اتحاد جمهوريخواهان از بيانيه دوم فراخوان مبنى بر گفتمان رفراندوم و نه اقدام براى رفراندوم حمايت كرده بود، در حاليكه برخى از اعضا اتحاد جمهوريخواهان زير بيانيه‌ى كميتهى اقدام امضا گذاشتند. ولى منظور اتحاد جمهوريخواهان بيشتر بردن گفتمان رفراندوم به درون جامعه بوده و نه اقدام فورى براى رفراندوم. از سوى ديگر از نظر اكثريت شوراى هماهنگى روند تصويب بيانيه‌ى حمايت اتحاد جمهوريخواهان مسير صحيح خود را طى نكرده بوده و بايد مورد بررسى قرار گيرد. يك پيشنهاد مطرح شد كه ادامه‌ى طرح مسئله‌ى رفراندوم بعنوان يك برنامه مسكوت گذارده شود، در عين حال كه در صورتى كه ضرورت آن ايجاب كرد، اعضا مى‌توانند پيشنهادهاى خود را مطرح كنند. اين پيشنهاد با كمبود دو رأى مورد تصويب قرار نگرفت. يك پيشنهاد ديگر مطرح مى‌كرد كه نخست بايد روشن شود كه فراخوان رفراندوم چگونه و توسط چه كسانى و با چه تمهيدات قبلى انتشار بيرونى يافته و سپس صفحه‌ى اينترنتى آن آغاز بكار كرده است. اين پيشنهاد مورد قبول واقع نشد و قرار شد كه پس از تدقيق اطلاعات در اين زمينه در جلسه‌ى ديگرى مورد بررسى قرار گيرد. قرار بر اين شد كه افرادى كه زير بيانيه كميتهى اقدام را امضا كرده‌اند، اگر مايل باشند خود گروه‌هاى كار تشكيل دهند و طرح‌هايى ارائه دهند، مبنى بر اينكه چگونه مى‌خواهند بحث رفراندوم را پيگيرى كنند، ولى نشست دو روزه‌ىشوراى هماهنگى در اين مورد تصميم جديدى اتخاذ نكرد.
گفته مى‌شود كه دومين همايش سراسرى اتحاد جمهوريخواهان ايران در اوايل تابستان سال ۲۰۰۵ برگزار خواهد شد.
