 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: سياسي
حجت‌الاسلام والمسلمين سيد محمد خاتمي نقش معنوي و حضور تاريخي اسلام، درك واقعيتي به نام تمدن و فرهنگ غرب، و گفت‌وگو بين اسلام و غرب را از مهمترين محورهايي دانست كه در گفت‌وگوي ميان تمدن‌ها و فرهنگ‌ها مطرح است.
به گزارش ايسنا، وي در نخستين هم‌انديشي «گفت‌وگوي فرهنگ‌ها و تمدن‌ها، رويكرد مطلوب؛ فرصت‌ها و تهديدها» تصريح كرد:« رقابت و تقابل كشورهاي غيراسلامي از قبيل ژاپن و چين با دنياي غرب و حتي كشورهاي اروپايي با آمريكا كه داراي ريشه تمدني واحدند، بيشتر در عرصه‌ي اقتصادي و سياسي بوده، ولي درگيري و چالش اساسي غرب با اسلام است كه مي‌تواند به صورت جنگ ميان تمدن‌ها يا گفت و گوي تمدن‌ها براي رفع سوءتفاهم و دستيابي به اهدافي بشري و جهاني تجلي يابد.»
خاتمي در اين جلسه‌ي گفت و شنود كه با حضور جمعي از استادان دانشگاه‌ها، صاحب‌نظران، انديشمندان و اهل فرهنگ برگزار شد، شكل‌گيري جريان‌هاي بنيادگرا و افراطي از قبيل نئومحافظه‌كاران آمريكا و القاعده با ادعاي داشتن رسالت الهي و تحميل اعتقادات خود بر افكار عمومي دنيا را نمود اين كشمكش تاريخي عنوان كرد.
موسس «موسسه گفت و گوي فرهنگ‌ها و تمدن‌ها» به تبادلات عظيم فرهنگي صورت گرفته در زير لايه‌ها جريان‌هاي نظامي در بين اسلام و غرب اشاره كرد و ادامه داد:« نفوذ فرهنگ به عنوان پديده‌اي ريشه‌اي و جريان‌ساز در زمان جنگ هم متوقف نمي‌شود و اين‌گونه تقابل‌ها همواره با تبادل فرهنگي روبه‌رو بوده است.»
وي جنگ‌هاي صليبي را يكي از محورهاي اصلي غرض‌ورزي و كينه بين مسلمانان و غربي‌ها عنوان كرد و ادامه داد: «كشورهاي غربي با روحيه‌ي استعماري و زياده‌خواهي خود به همراه استفاده از جريان‌سازي‌هاي دروغ و رياكارانه در خارج از كشور، باعث افزايش اين ديوار بي‌اعتمادي شده‌اند.»
سيد محمد خاتمي برخورد ناشي از احساسات و حب و بغض و غرض‌ورزي و كينه‌هاي گذشته را عاملي در جهت ناتواني فهم درست و منطقي طرفين از يكديگر دانست و افزود:« در درگيري‌ها و تهاجمات ميان دنياي غرب و دنياي اسلام در تاريخ چه به صورت جنگ‌هاي صليبي چه در جريان تهاجمات تركان به اروپا و چه ضمن تجاوزات استعماري غرب رفتارهاي وحشيانه‌اي صورت گرفته است كه حجابي براي فهم درست محتواي فرهنگي و فكري و ارزش دو تمدن شده است و غرب نيز با بزرگ‌نمايي خطر اسلام بر اين سوءتفاهمات مي‌افزايد.»
وي با اشاره به اين‌كه ديدگاه‌هاي متفاوتي در كشور در قبال مواجهه و رويارويي با فرهنگ غرب وجود دارد، اظهار داشت: «برخي از روشنفكران جامعه به دليل شيفتگي و مشعوف بودن نسبت به فرهنگ غرب، اين فرهنگ را به درستي درك نكرده‌اند و هم‌چنين جريان سنت‌گراي بسيار قدرتمند و موثري در جامعه وجود دارد كه نفي‌كننده مفاهيمي چون غرب و تجدد است. اين جريان با نفرت‌پراكني و تقديس مطلق سنت و با ادعاي حفظ هويت ديني و سوءاستفاده از برخي واقعيت‌هاي جامعه غربي نظير استعمار مي‌كوشد حركتي را در جامعه پديد آورد و با اثرگذاري بر احساسات هواداران احساسي خود جامعه را از مسير درست خود منحرف كند.»
خاتمي يادآور شد:« در گفت و گوي بين جهان اسلام و غرب، مهمترين نكته اين است كه چه كسي از جانب دنياي اسلام سخن مي‌گويد و چه كسي از جانب دنياي غرب و چه پيامي در دنياي اسلام بر افكار عمومي غرب تاثير مي‌گذارد و هم صحبتي پيدا مي‌كند و بالعكس.»
وي با اظهار تاسف از اين‌كه در متن چنين زمينه‌ي تاريخي و با رفتارهاي انحرافي خشني كه به نام اسلام صورت مي‌گيرد و جنگ رواني خطرناكي كه قدرت‌هاي فزون‌طلب به راه انداخته‌اند ممكن است ذهنيت غربي‌ها و خيلي از مردم جهان به سمت «بن‌لادنيسم» و «طالبانيسم» به عنوان حقيقت اسلام سوق داده شود، تاكيد كرد كه اين ذهنيت جنگ و اشغال را از يك طرف و ترور و تخريب را از سوي ديگر و خشونت را از هر دو طرف تشديد مي‌كند.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران ، خاتمي ادامه داد:« انقلاب اسلامي ايران در بطن خود مفهوم مردم‌سالاري ديني را مطرح مي‌كند و اين جهت‌گيري و گام‌هاي برداشته شده در قبال تحجر و واپس‌گرايي است كه ايران را در ميان كشورهاي اسلامي ممتاز مي‌كند.»
خاتمي تصريح كرد:« برخي از ديدگاه‌ها ممكن است از اين پندار ناشي شده باشد كه وجهه انقلابي جامعه‌ي ما به خاطر وفاداري به مردم‌سالاري و آزادي و پيشرفت در جهان اسلام خدشه‌دار شود و براي اين‌كه ابتكار عمل را از طالبان بگيرد جوهر انقلاب اسلامي را تخريب و با پافشاري بر خشونت و ميل به حركت‌هاي افراطي و تندروي‌هاي ناسازگار با دين مي‌كوشد خود را در جامعه و جهان مطرح كند، اما اين گروه‌ها نبايد فراموش كنند كه با ايجاد جريان‌هاي افراطي خشونت‌گرا هرگز جاي بن‌لادن و طالبان را نخواهند گرفت، بلكه در انتهاي صفي قرار مي‌گيرند كه در راس آن بن لادن‌ها هستند و از جامعه فكري اسلامي و ايراني نيز جدا خواهند شد و از طريق رفتار و منش خويش تنها مي‌توانند انقلاب اسلامي و چهره ملت ايران را مخدوش كنند و بهانه بهتري به دشمنان براي تهاجم به اسلام و ايران را بدهند.
وي راز موفقعيت بحث گفت و گوي تمدن‌ها در عرصه جهاني را تفاوت پيام، وجود ظرفيت‌هاي تفاهم بر انگيز در پيام و شكل گيري پيام از متن تمدن شرقي، اسلامي و ايراني معرفي كرد.
خاتمي ادامه داد:« گفت و گوي تمدن‌ها به معناي نفي و تخريب تمدن‌هاي غربي و اسلامي نيست بلكه اين ساز و گار قصد دارد با استفاده از مباحث درون تمدني، درون شرقي و درون اسلامي به پيامي براي ارتباط با دنياي غرب دست يابد.»
وي رويكرد اين موسسه غير دولتي را خدمت به اسلام و مسلمين عنوان كرد و ادامه داد:« گفت‌وگوي فرهنگ‌ها نياز به زمان، تامل و صبوري دارد و فرآيندي مقطعي و گذرا نيست.»
وي با تاكيد بر ساختار غيردولتي موسسه گفت و گوي فرهنگ‌ها و تمدن‌ها، يادآور شد هرگونه حكومتي در عرصه بين‌المللي با حمايت و پشتيباني دولت‌ها صورت گيرد با خطراتي همچون تغيير ديدگاه دولتمردان و شكل گيري توقعاتي بر خلاف سير اصلي، تغيير دولت‌ها و يا مطرح شدن نظريه‌هاي مخالف رو به رو مي‌شود.
خاتمي موسسه گفت و گوي فرهنگ‌ها و تمدن‌ها را موسسه‌اي غير دولتي معرفي كرد كه از آغاز با همراهي و همدلي متفكراني معقتد به اين عرصه پديد آمده و ملاحظه‌اي جز طرح مباحث فرهنگي و خدمت به مسلمين ندارد.
وي مهمترين دغدغه اين موسسه را در فضاي سياسي امروز ايجاد ارتباط با همه كساني دانست كه از قابليت و توانايي تاثيرگذاري بر افكار عمومي مردمان غرب و شرق برخوردار هستند.
خاتمي به شكل گيري بحث جديدي در فضاي بين‌الملل با عنوان اتحاد و ائتلاف فرهنگ‌ها اشاره كرد و اظهار داشت:« در نشستي كه با حضور 18 نماينده از تمدن هاي مختلف در كشورهاي اسلامي برگزار خواهد شد، حضور دارم و در جهت تثبيت بحث و گفت و گوي تمدن‌ها و فرهنگ‌ها و حتي ايجاد زمينه‌اي براي پشتيباني معنوي در اين بخش تلاش مي‌كنم.»
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران پيش از سخنان سيد محمد خاتمي، گزارشي از برنامه‌ها و ديدگاه‌هاي موسسه‌ي بين‌المللي گفت‌وگوي فرهنگ‌ها و تمدن‌ها توسط احمد مسجدجامعي مدير عامل موسسه ارائه شد.
مسجد جامعي گفت: هدف اين موسسه گفت‌وگو تبادل آراء و افكار بين گروه‌هاي مختلف و فرهنگ‌هاي متفاوت است. اين موسسه از موضع اسلامي وارد اين فرآيند مي‌شود و تلاش مي‌كند به عنوان سخنگوي جهان اسلام، هويت اسلامي را به ديگر فرهنگ‌ها معرفي كند.
وي خاطر نشان كرد: اولويت ما موسسه گفت‌وگوي تمدن‌ها، عرضه هويت اسلامي، غنا بخشيدن به اين هويت از طريق گفت‌وگوي دروني در جهان اسلام است.
وي اضافه كرد: چنين فرآيندي مستلزم مرزگذاري با روايت‌هاي خشن و واپس‌گرا از اسلام است.
اين منطق را در روش و سيره‌ي مرحوم امام خميني(ره) هم مشاهده مي‌كنيم كه در برابر اسلام تحجرگرا و واپس‌گرا، اسلام ناب محمدي(ره) را معرفي كردند.
هدف اين موسسه نقد و شناساندن زمينه‌هاي شكل‌گيري و تقويت جريان‌هاي افراطي است.
بخشي از اين نقد به جريانات و شرايط داخلي جهان اسلام معطوف است. مثلا به نقد جرياناتي مي‌پردازد كه راه هر گونه تعامل و تبادل و گفت‌وگو با غرب را سد مي‌كند.
وي افزود: بخش ديگري از فعاليت‌هاي موسسه به بررسي و نقد زمينه‌هاي شكل‌گيري اين جريان در جهان غرب توجه دارد. در همين زمينه مي‌توان به تحقير و تضعيف هويت‌هاي اسلامي در فضاي اجتماعي و رسانه‌اي غرب اشاره كرد. نتايج يك تحقيق نشان مي‌دهد كه اسلام به طور مداوم با كلمات و تصاويري كه رنگ و بوي خشونت دارند در فضاي غرب مطرح شده است.
مسجدجامعي در بخش ديگري از سخنان خود، گفت: مراد از گفت‌وگو صرفا مباحث كلامي و بحث و مذاكره نيست. گفت‌وگو صورت‌هاي وسيع‌تر ارتباط فرهنگي را در بر مي‌گيرد. چنين رابطه‌اي ناظر به توليد و عرضه آثار فرهنگي و هنري است.
وي تاكيد كرد: براي عرضه و دفاع از هويت اسلامي مي‌بايد از طريق خلق و توليد انبوه آثار فرهنگي در ساختمان جهان امروز مشاركت فعال داشت و اين امر مستلزم فراهم ساختن زمينه‌هاي خلاقيت و توليد فرهنگي است.
مسجدجامعي گفت: مشاركت فعال در ساختن آينده مستلزم معرفي كردن خود و بر بهره گرفتن از ديگري است. از چنين فرآيندي هويت‌هاي تازه و سازگار با مقتضيات و شرايط روز شكل مي‌گيرد.
وي اضافه كرد: همه اين امور مستلزم شرايط و مقدماتي است كه يكي از آن‌ها دامن زدن به بحث و فراهم ساختن زمينه گفت‌وگو و تبادل در داخل و بين انديشمندان كشور است و اميدواريم اين قبيل مجامع بتواند نقش موثرتري در پيشبرد گفت‌وگوي تمدن‌ها و فرهنگ‌ها داشته باشد.
