پرسشهایی که پاسخ می طلبند! در حاشیه سقوط هواپیمای خبرنگاران، علي شکوهي، فردا

سقوط هواپیمای ارتشی سی 130 و از دست رفتن دهها تن از خبرنگاران رسانه های مختلف، انبوهی از اندوه و غم را بر قلوب مردم کشورمان نشاند. مردم بی آنکه عزای عمومی اعلام شده باشد، عزادارند و میان خود با خانواده های از دست رفتگان این حادثه، احساس نزدیکی می کنند و خود را صاحب این عزای جانکاه می دانند.

در اولین ساعات پس از وقوع این فاجعه دردناک انسانی به سراغ خانواده یکی از این شهدا رفتیم تا تسلی خاطری باشیم. در آنجا شنیده شد که آن مرحوم از ساعت 5/7 صبح تا هنگام پرواز، چندین بار با همسرش تماس تلفنی داشته و هر بار از وجود نقص فنی در هواپیما و تلاش برای رفع آن و نیز از احتمال لغو پرواز سخن گفته و سرانجام اطلاع داده که با توجه به رفع نقص فنی، بزودی پرواز خواهد کرد. این اظهارات و بتدریج دیگر مطالب مطرح شده از سوی این و آن، ما را واداشت تا در نوشته ای هرچند کوتاه، به طرح پرسشهایی بپردازیم که در اذهان بسیاری از افراد جامعه، خلجان ایجاد کرده و تا پاسخ آنها از سوی مسئولان داده نشود، فرو نمی نشیند.

1 – آیا مسئولان مربوطه از وجود نقص فنی در این هواپیما قبل از پرواز مطلع بوده اند یا خیر؟

2 – آیا این درست است که علت تاخیر چند ساعته این پرواز، وجود نقص فنی در سیستم راداری هواپیما بوده و متخصصان در صدد رفع آن بوده اند ولی سرانجام بدون آن که از رفع نقص آن اطمینانی به وجود آمده باشد، به اصرار مسئولان مربوطه تصمیم به انجام پرواز گرفته شد؟

3 – گفته می شود که خلبان هواپیما (ستوان گوهری) به دلیل نقص فنی هواپیما حاضر به انجام پرواز نبوده و بخش بزرگی از زمان تاخیر پرواز، به راضی کردن او سپری شده است. ظاهرا در نهایت نیز تنها به این دلیل انجام پرواز را پذیرفت که قرار شد در صورت خودداری او از پرواز، به جای او، کمک خلبان که مهارت کاملی نداشته، اقدام به پرواز کند. آیا این سخن درست است؟

4- آیا صحت دارد که مسئولان برج مراقبت در یک محاسبه اشتباه، 4 دقیقه پس از شروع پرواز و اعلام از کار افتادن یک موتور، بجای آنکه هواپیما را به فرودگاه نزدیک تری مانند فرودگاه امام خمینی(ره) یا قلعه مرغی هدایت کنند به فرودگاه مهرآباد فراخوانده اند؟

5 – آیا مطابق قوانین و مقررات موجود، حمل مسافر به وسیله این گونه هواپیماها مجاز است یا خیر؟ گفته می شود که با این گونه هواپیماهای نظامی، فقط حمل و جابجایی سرنشینان ویژه نظیر چتربازان و سربازان مجاز بوده و استفاده از آن برای انتقال سرنشینان معمولی همچون خبرنگاران و دست اندرکاران رسانه ها اساسا قانونی نبوده است.

5 - مسئولان بیمه امروز اعلام کردند تنها 84 سرنشین این هواپیما بیمه بوده اند. این به آن معنا است که ظرفیت انسانی این هواپیما حداکثر 84 نفر در نظر گرفته شده و معلوم نیست سوار کردن 94 غیرنظامی، از نظر ضوابط حقوقی قابل دفاع باشد.

می توان پرسشهای دیگری را نیز مطرح و حتی قضاوت خود را درباره همه موارد بالا ارائه کرد اما بر این گمانیم که اگر مسئولان پیگیری این ماجرا به صورت دقیق و کارشناسانه به یافتن پاسخ این پرسشها بپردازند، می توانند اذهان مردم را روشن و با ابهام زدایی از ماجرا، معلوم کنند که آیا نقص فنی ناخواسته و پیش بینی ناشده عامل این حادثه تلخ بوده است یا این که جان مردم برای برخی از مسئولان، اینقدر بی ارزش تلقی می شود.

علي شكوهي