اپوزیسیون ایرانی در شرایط جدید خاورمیانه چه خواهد کرد؟ الف. ع. خ

از یک سو آمریکا و اروپا از خاورمیانه جدید سخن می گویند، از سوی دیگرحکومت اسلامی ایران به شعارهای محوری سیاست خارجی 27 ساله خود، یعنی محو اسرائیل و به خاک مالیدن پوزه آمریکا و غرب روی آورده است. فارغ ازآنکه ادعاهای طرفین تا چه حد جدی باشد! در هر صورت برای ایرانیان ناراضی فرصتی پیش آمده تا دیپلماسی خود را در این رویارویی به کار انداخته و توجه همه عناصر دخیل در تحولات کشور را جلب نموده و سمت و سوی مطلوبی به تحولات پیش رو بدهند.
متاسفانه طیف های مختلف اپوزیسیون ایرانی در ادوار گذشته برای ایجاد و دسترسی به تحولات مورد نظر خود، به صورت تکروانه، تنها به تشخیص و بکارگیری عوامل داخلی این تحولات توجه داشته اند، غافل از آنکه نقش تعیین کننده قدرت های جهانی و تعاملات میان آنها، در تحولات کشورهای حساس و استراتژیک منطقه خاورمیانه، ضرورت توجه به عوامل خارجی را در کنار عوامل داخلی بیش از پیش افزایش داده است. در کشوری نظیر ایران نیز نقش عوامل خارجی در تحولات آن، نسبت به عوامل داخلی فراوانتر است. چراکه ایران با ویژیگیهای برجسته تاریخی، فرهنگی و زیست محیطی (ژئوپولوتیک)، پهناورترین و غنی ترین کشور منطقه محسوب می شود، و حساسیت بیشتری را از قدرت های جهانی نسبت به خود برمی انگیزد.
با توجه به جمیع ویژگی های امروز ایران و جهان به عبارت ساده ترمی توان گفت، تنها با اتکا به عوامل داخلی تحول زا در ایران نمی توان به تحولات مطلوب دسترسی یافت. چرا که این منطقه با شرایط منحصر به فردی که دارد همواره میدان کارزار تمامی قدرت های تاثیرگذارجهان محسوب می شود.
درگذشته باندها و خانواده ها یا حلقه های مرموز و غیر شفاف با نزدیکی به قدرت های بزرگ خارجی و با هکاری آنان و به شرط تامین منافع آنها قدرت و حکومت در کشور را از دیگر رقبای خود به سادگی می ربودند و بر همه موانع داخلی خود مسلط می گشتند. تاریخ ایران شاهد تلاش های بسیاری از مبارزان راه آزادی واستقلال بوده است، که از چنین اقداماتی بی نتیجه مانده و به سرخوردگی گرائیده است.
اما امروز ضرورت دارد اپوزیسیون ایرانی از شرایط باندی، خانوادگی و عدم شفافیت بدر آمده و با مد نظر قرار دادن مطالبات تاریخی ایرانیان، وزنه ای فراگیر را فراهم آورده تا ضمن تاثیرگذاری مطلوب، در روند تحولات آتی کشور، با عمده ترین عامل تحولات امروزی خاورمیانه یعنی عامل خارجی وارد مذاکره شده و دیپلماسی خود را به کار انداخته و از موقعیت خود، مانند مهره ای تاثیر گذار در شطرنج تحولات پیش رو استفاده نموده و با حرکت درست و به موقع آن، منافع تاریخی ایرانیان را در تعامل با جهانیان بدست آورد. این تلاش ها، تنها در صورتی به سرنوشت خانواده ها و باندهای حاکم بر سرنوشت گذشته ایران دچار نخواهد شد که اپوزیسیون از ساختاری دموکراتیک و مطالباتی فراگیر شکل گرفته باشد.

در این صورت اعتماد عوامل داخلی تحولات به چنین اپوزیسیونی دو چندان خواهد شد، ضمن آنکه قدرتمندان جهان نیز، نمی توانند نقش چنین اپوزیسیونی را نادیده بگیرند، بلکه برای تعامل با آن با یکدیگر به رقابت برخواهند خواست.
پس لازم است که امروز اپوزیسیون به جای آنکه به نقاط افتراق و مشکلات داخلی خود بیا ندیشد، بهتر است، به مطالبات مشترک خود، که مطالباتی از قبیل استقلال، آزادی، قانون و تعامل صمیمانه و سازنده با خارج می باشد، توجه کرده و به گفتگو با قدرتمندان تاثیر گذار جهان بپردازد. نه آنکه دست روی دست گذاشته و فقط به برآیند نیروهای داخلی توجه داشته باشد.
برآیند نیروهای خارجی اصلی ترین وزنه تحولات در کشورهایی نظیر ایران است. اپوزیسیون ایرانی بهتر است هرچه زودتر با ساختاری دموکراتیک و شفاف به پیشوازگفتنگو با کشورهای ذینفع درمنطقه بشتابد.
فقط اپوزیسیوني كه ساختارشفاف و دموکراتیک داشته باشد، مي تواند از انجام چنين گفتگوهايي هراسي نداشته باشد.
تحول در کشور ما، ایران، تنها از طریق تعامل با کشورهای ذینفع در منطقه میسر خواهد بود. تعامل نیز تنها ازطریق ارتباط گیری و دیپلماسی فعال امکان پذیر خواهد بود. پس بر اپوزیسیون آگاه ایرانی در چنین مقطع حساسی درنگ جایز نیست.

الف. ع. خ