 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
۶۲۱ نفر از روشنفكران، استادان و فعالان سياسى و دانشجويى ايران طى نامه‌اى سرگشاده به بازداشت استاد فلسفه دكتر رامين جهانبگلو اعتراض خود را بيان داشتند. در اين نامه آمده: ”آيا حاكمانی كه با اهل فرهنگ و انديشه در كشور خود چنين رفتار می‌كنند می‌توانند مدعی گفت‌وگو و صلح و دوستی در جهان باشند و از پايبندی به حقوق بشر سخن بگويند؟" گفتگويى در اين زمينه با دكتر محمد ملكى، رئيس سابق دانشگاه تهران و از روشنفكران منتقد.
گفتگو: داود خدابخش
در اين نامه كه از سوى ۶۲۱ نفر از روشنفكران و فعالان سياسى ايرانى انتشار يافته است از جمله آمده: ”بيش از دو هفته از بازداشت رامين جهانبگلو، نويسنده، استاد دانشگاه و روشنفكر ايرانی می‌گذرد. با اين حال دلايل بازداشت اين روشنفكر همچنان نامشخص باقی مانده و مقامات امنيتی و قضايی هيچ توضيح روشن و دليل قانع كننده‌ای در اين باره ارائه نكرده‌اند. برخی منابع خبری وابسته به حكومت در توضيح علت دستگيری اين روشنفكر از جاسوس بودن او سخن به ميان آورده‌اند. اين در حالی است كه پيش از اين برخی از شخصيت‌های سياسی و فرهنگی با طرح چنين اتهامی روانه زندان شده و پس از گذران دوران زيادی در زندان، بی هيچ توضيحی و بدون اثبات اتهام وارده آزاد شده‌اند.”
معترضان به دستگيرى دكتر جهانبگلو مى‌افزايند: ”از حكومتمردان ايرانی بايد پرسيد يك روشنفكر در حاليكه نه جايی در حاكميت دارد و نه ارتباطی با حلقه ارباب قدرت، به چه اطلاعات پنهانی می‌تواند دسترسی داشته باشد كه در معرض اتهام جاسوسی قرار گيرد؟ آيا حاكميت ايران مايه مباهات خود می‌داند كه همواره مهر رويارويی با روشنفكران را به پيشانی داشته باشد؟ آيا حاكمانی كه با اهل فرهنگ و انديشه در كشور خود چنين رفتار می‌كنند می‌توانند مدعی گفت و گو و صلح و دوستی در جهان باشند و از پايبندی به حقوق بشر سخن بگويند؟”
امضاكنندگان اين اطلاعيه ضمن محكوميت دستگيری دكتر رامين جهانبگلو اين عمل را در تعارض با اصل آزادی بيان منشور جهانی حقوق بشر و محدود كننده آزادی‌های آكادميك دانسته و آزادی هرچه سريعتر اين روشنفكر برجسته و استاد دانشگاه را خواستاريم و از دولت ايران می خواهيم كه به سناريوهای تكراری و نخ نما شده برچسب زنی و جاسوس‌انگاری فعالان فرهنگی و سياسی پايان بخشد.”
بايد اشاره كرد كه در ميان امضاكنندگان بجز عدهاى قليل، نامى از شخصيت‌هاى طيف اصلاح‌طلب و مشاركتى و يا طيف ملى‌ـ‌مذهبى ديده نمى‌شود و اين در حالى است كه اين طيف چنين نشان مى‌دهد كه در پى تشكيل «جبهه‌ى دمكراسى‌خواهى و حقوق بشر» است.
مصاحبه با دكتر محمد ملكى
دويچه‌وله: آقاى دكتر ملكى، نامه‌ى سرگشاده‌ى ۶۲۱ نفر از روشنفكران و فعالان سياسى در اعتراض به دستگيرى دكتر جهانبگلو انتشار پيدا كرده و شما هم جزو امضاكنندگان هستيد. فكر مى‌كنيد در اين فضاى انسداد سياسى حاكم بر ايران چه عواملى باعث دستگيرى دكتر جهانبگلو شده، صرفنظر از اتهاماتى كه به ايشان وارد مى‌كنند؟
محمد ملكى: شما مى‌دانيد كه آقاى دكتر جهانبگلو يكى از روشنفكرانى هستند كه اصولا با سياست چندان ارتباط نداشتند و كارشان بيشتر تحقيق وتدريس و مطالعه بوده است و وقتى ما شنيديم كه ايشان را دستگير كرده‌اند، همه تعجب كرديم، زيرا كه افراد سياسى زياد هستند ... بهرحال دستگيرى ايشان خيلى غيرمترقبه بود. مضافا اينكه وقتى اعلام كردند ايشان در ارتباط با يك كشور خارجى دستگير شده است. شما مى‌دانيد كه آقاى جهانبگلو هم در كانادا و هم در آمريكا در دانشگاه تدريس مى‌كنند، مثلا در كانادا در دانشگاه تورونتو و ايشان مرتب در رفت‌وآمد هستند. ولى ما فكر مى‌كنيم كه گرفتن ايشان، در حالى كه دستگاه (حكومت) مى‌داند كه ايشان وارد مسائل سياسى نمى‌شود، يك مقدارى براى ايجاد رعب و وحشت است كه بگويند ما در حال حاضر در شرايطى هستيم كه بتوانيم هر كسى را، حتا آنهايى را هم كه چندان به مسائل سياسى هم نمى‌پردازند، دستگير بكنيم. شما حتما مى‌دانيد كه در روز اول دستگيرى تلفن زده‌اند به خانواده‌شان و گفته‌اند كه سروصدايى در نياوريد و در جايى صحبتى نكنيد، در غيراينصورت ما بيشتر ايشان را اذيت خواهيم كرد.
و اين طور هم كه شايع است و ما شنيده‌ايم، ايشان را الان تحت بازجويى قرار دارند و به احتمال زياد ممكن است، به شيوه‌‌ى كارهايى كه هميشه مى‌كردند، ايشان را پشت تلويزيون بياورند تا اعترافاتى بكند. ولى خب همه مى‌دانند كه اين گونه بازجويى‌ها و اعترافات هيچ ارزشى ندارد و بقول معروف ريش اين جور كارها ديگر درآمده است. ولى اينكه دستگاه حكومتى چرا اينكارها را مى‌كند، اينكه از روى ناچارى است و يا تضادهاى داخلى خودشان است، و مى‌خواهد به خيال خودش ترس و وحشت ايجاد بكند، اينها را ديگر بايد از دستگاه (حكومتى) پرسيد.
دويچه‌وله: برخى معتقدند كه حاكميت قصد دارد مسير طرح نظرات و انديشه‌هاى سكولار و نيمه‌سكولار را در جامعه‌‌ى ايران مسدود كند و در عين حال ادعا هم مى‌شود كه هيچ نقض حقوق بشرى در اين ميان صورت نگرفته است. نظر شما چيست؟
محمد ملكى: ببينيد، مسئله‌ى سكولار در ايران مسئله‌اى است كه روز به روز گسترش پيدا مى‌كند و روز به روز وسيع‌تر مى‌شود و من فكر نمى‌كنم با گرفتن آقاى جهانبگلو بتوان جلوى گسترش انديشه‌ى سكولار را گرفت. زيرا الان غالب روشنفكران، حتا روشنفكرانى كه در گذشته بنام روشنفكران مذهبى شناخته مى‌شدند، امروز از مواضع سكولار، به آن معناى جدايى دين از حكومت و دولت، دفاع مى‌كنند. بنابراين من فكر نمى‌كنم كه حكومت اينقدر ناشيانه عمل بكند. من فكر مى‌كنم بيشتر مى‌خواهد فضاى رعب و وحشت ايجاد بكند و قدرت‌نمايى كند.
دويچه‌وله: حالا فكر مى‌كنيد چرا نيروهاى اصلاح‌طلب مشاركتى و يا حتا طيف نيروهاى ملى ـ مذهبى در مورد دستگيرى دكتر جهانبگلو تا اندازه‌اى سكوت كرده‌اند. حتا در همين نامه‌ى سرگشاده‌اى كه انتشار پيدا كرده، بغير از آقاى حجاريان و يا چند نفر ديگر تقريبا نامى از اصلاح‌طلبان و ملى ـ مذهبى‌ها ديده نمى‌شود. آيا اين بدان معناست كه اگر كسى از ملىـمذهبىها و يا اصلاح‌طلب‌ها را روزى دستگير كردند و نقض حقوق بشرى صورت گرفت، جناح ديگر هم بايد سكوت اختيار كند؟
محمد ملكى: من متأسفم. البته خب من وضع و موقعيت و گذشته‌ى مشاركتى‌ها را مى‌شناسم و مى‌دانيم چه تيپ آدم‌هايى هستند، ولى در مورد ملىـمذهبىها بايد بگويم كه متأسفانه شرايطى بوجود آمده كه تعداد بسيار محدودى و چند نفرى از ملىـمذهبىها بشدت تحت تأثير مشاركت هستند و اينها چون در حقيقت خود را هم از توده‌هاى مردم و هم روشنفكران و هم كسانى كه امروز حاضر هستند براى اينكار هزينه بپردازند، جدا كردند و اين باعث تأسف است. و البته مهم هم نيست، چون آنها در حدى نيستند كه مايه‌ى تأسف باشند، چون الان مى‌بينيد كه اين نامه توسط طيف بزرگى از دانشجويان و كارگران امضا شده است و آنچه كه مهم است اين است كه همين گروه‌ها وارد صحنه شوند و نه افرادى مثل بنده كه ته خط هستيم و بله ...
دويچه‌وله: آقاى دكتر ملكى، آيا شما اطلاع داريد كه آقاى دكتر جهانبگلو از سوى وكلايى مورد حمايت قرار گرفته‌اند؟
محمد ملكى: والا در مورد وكيل ايشان بايد بگويم كه در اين گونه موارد مسلم است كه عدهاى وكالت اين گونه افراد را برعهده مى‌گيرند، ولى اينكه كداميك از آقايان وكالت ايشان را برعهده گرفته‌اند، اطلاعى ندارم. ولى حتما كسانى داوطلب اين خواهند بود كه وكالت را برعهده بگيرند.
دويچه‌وله: آقاى دكتر ملكى بسيار متشكرم كه وقتتان را در اختيار ما گذارديد.
