يورگن هابرماس خطاب به اكبر گنجى: ما از لحاظ فكرى در يك جبهه قرار داريم و من كاملا از اين جنبش (دمكراسىخواهى) حمايت مىكنم
امروز (چهارشنبه ۷ تيرماه) اكبر گنجى نويسنده و روزنامهنگار معترض و دگرانديش، در شهر مونيخ، در ادامه تلاشهايش براى تقويت «جنبش دمكراسىخواهى» در ايران، با يورگن هابرماس فيلسوف سرشناس آلمانى ديدار كرد. فيلسوف ۷۶ ساله آلمانى به همراه همسرش، دگرانديش ايرانى را با آغوش باز پذيرفت و همدلى خود را با اهداف صلحجويانه او اعلام كرد.
مصاحبهگر: بهنام باوندپور
آقاى گنجى چه عامل يا انگيزهاى، باعث ديدار شما با يورگن هابرماس شد؟ چه شد كه اين ديدار صورت گرفت؟
اكبر گنجى: همانطور كه من بارها در گذشته تاكيد كردهام، ما براى جنبش دمكراسىخواهى ايران، به حمايت معنوى جامعه مدنى جهانى و روشنفكران بزرگ جهان و جامعه جهانى نياز داريم و به همين خاطر من با آقاى هابرماس امروز از ساعت ۴ تا ۶ بعدازظهر ديدار داشتم. بطور مفصل با هم گفتگو كرديم و من ايشان را با وضعيت ايران بطور دقيق و با جزييات آشنا كردم و پيرامون اين مسايل مفصل گفتگو كرديم.
موضوع مركزى گفتگوى شما بيشتر چه چيزهايى بود؟
اكبر گنجى: ايشان در مورد وضعيت ايران از من سوالاتى كردند كه وضعيت الآن به لحاظ سياسى، به لحاظ نقض حقوق بشر، به لحاظ اجتماعى چگونه است و وضعيت جنبش دمكراسىخواهى در چه مرحلهاى است. ما چه برنامههايى داريم، چه كارهايى را مىخواهيم انجام بدهيم و من در تمام اين زمينهها بطور مبسوط براى ايشان وضعيت را شرح دادم.
آيا آن انتظارى را كه از اين ديدار داشتيد، برآورده شد؟
اكبر گنجى: بله! من راجع به اين جنبش صلحطلبىيى كه مىخواهيم ايجاد كنيم و ارتباط آن با جامعه جهانى براى ايشان شرح دادم و ايشان بسيار بسيار از اين ايدهها استقبال كردند و به صراحت گفتند ما در يك جبهه قرار داريم، از افكار شما كاملا حمايت مىكنيم، از جنبش دمكراسىخواهى ايران كاملا حمايت كردند و گفتند با من در ارتباط باش و وضعيت خود را به من اطلاع بده و حتا اگر لازم باشد من به صورت مكتوب حمايت خودم را از اين جنبش و شما اعلام خواهم كرد.
آيا آقاى هابرماس از آنچه كه در زندان بر شما گذشته بود، اطلاع دقيقى داشت؟
اكبر گنجى: بله، بله، ايشان در ابتداى جلسه، بطور مفصل اقداماتى را كه در زمانى كه من در زندان بودم و براى آزادى من انجام داده بودند بيان كردند و از ديدارشان با وزير خارجه سابق آلمان و اينكه هميشه به دنبال آزادى من بودند را بيان كردند و خوشبختانه در اين زمينه اطلاعات خوبى داشتند. و ايشان خيلى ابراز نگرانى مىكرد از اينكه به هنگام بازگشتم به ايران چه وضعيتى پيدا خواهم كرد و مىگفتند بسيار مواظب باش. «ايميل» خودشان را هم دادند كه دوستان در آينده ايشان را از وضعيت من مطلع كنند.
فكر مىكنيد با توجه به اينكه يورگن هابرماس بيشتر درگير مسايل نظرىست و مسايل مشخص را هم در مقياس و ابعاد بسيار وسيعى مىبيند، اصولا مىتواند شناخت دقيقى از وضعيت ايران داشته باشد؟
اكبر گنجى: به هر حال اطلاعات جزيى ايشان ندارد، ولى ايشان شگفتى خودشان را از ديدارى كه از ايران داشتند، از جامعه روشنفكرى ايران، از نسل جوان ايران، از اينكه آثارشان به فارسى ترجمه شده و روشنفكران ايرانى از افكار ايشان مطلعاند، ابراز مىكردند و بسيار خوشنود بودند كه ما يك جامعه روشنفكرى قوى داريم.
در ديدارتان با آقاى هابرماس چه جملهاى از فيلسوف سالخورده شنيديد كه بيش از ديگر گفتههايش براى شما جالب بود، يا شايد براى شنوندههاى ما بتواند جالب باشد؟
اكبر گنجى: به هر حال بحثهاى زيادى در حوزه بسيار بسيار وسيعى داشتيم. ولى ايشان بسيار محبت كردند. حمايتى كه ايشان از جنبش دمكراسىخواهى ايران بارها و بارها اعلام كردند و جملاتى كه در اين باره گفتند، بسيار مرا در اين ديدار شرمنده كرد.
بيشتر آقاى گنجى گفتگوىتان با آقاى هابرماس بر سر مسايل نظرى بود و يا بر سر مسايل مشخص ايران؟
اكبر گنجى: در مسايل نظرى چون ايشان بارها تاكيد كرد كه وحدت نظر وجود دارد، بيشتر بر سر مسايل مشخص ايران بود كه الآن وضعيت حقوق بشر، وضعيت سياسى ايران در چه وضعيتىست، چگونه اين دولت جديد روى كار آمده، در زمينه هستهاى، در زمينه هولوكاست و ديگر زمينهها و برنامهاى كه آزاديخواهان ايران براى براى پيشبرد جنبش دارند را از من پرسيدند و من هم بطور مفصل در اين زمينهها با ايشان گفتگو كردم و ايشان را از وضعيت و برنامههاى خودمان مطلع كردم.
حالا آيا خود آقاى هابرماس موضع مشخصى را در خصوص مسايلى كه مطرح كرديد، از جمله در مورد مسئله مثلا هولوكاست و يا مسئله هستهاى ايران گرفتند؟
اكبر گنجى: در اين زمينهها سوالاتى كه مىكردند و ما پاسخ مىداديم، در پايان بطور كامل حمايت خودشان را اعلام كردند و گفتند كه تمام اين نظراتى كه شما مىگوييد را قبول دارم، يعنى نظرات ما را قبول مىكردند و چندين بار ايشان تاكيد كردند كه ما از لحاظ فكرى در يك جبهه قرار داريم و من كاملا از شما و از اين جنبش حمايت مىكنم و در آينده هم هر كارى كه نياز باشد من فعالانه اقدام خواهم كرد.
حالا آقاى گنجى احساس مىكنيد كه از يك حمايت معنوى نيرومند بهرهمند شدهايد؟
اكبر گنجى: اين آغاز راه است. در اين سفر من با نهادهاى حقوق بشرى مثل «عفو بينالملل» هم ديدار داشتهام و سعى مىكنيم كه حمايت معنوى تمام نهادهاى بينالمللى و تمام روشنفكران جهان را براى اين جنبش به دست بياوريم و انشااله اين پشتوانه عظيم بتواند به پيشبرد دمكراسى، آزادى و حقوق بشر در ايران كمك كند. اين سفر ادامه دارد و در كشورهاى ديگر هم با روشنفكران بنام جهان ديدار خواهيم داشت و انشااله بطور شفاف اين را با مردم ايران در ميان خواهيم گذاشت.
معمولا آقاى گنجى، هر كسى پيش از ديدارش با يك شخصيت بخصوص با شخصيتى سرشناس مثل آقاى هابرماس، تصور خاصى از آن فرد دارد. شما بعد از ديدارتان، اين تصور را چگونه يافتيد؟ آيا تغييرى كرد؟ آيا تقويت شد؟
اكبر گنجى: در تمام مدت ملاقات ايشان و خانمشان حضور داشتند و بسيار محبت كردند، بسيار صميمى و ساده با ما ديدار كردند، ابراز محبت كردند و آن سادگى و محبت و برخورد خودمانى ايشان با ما، من را بسيار تحت تاثير قرار داد. يعنى معمولا آدم با فيلسوفها كه روبرو مىشود، فكر مىكند كه آدمهاى خشكى هستند و برخورد سردى خواهند داشت، ولى برخورد ايشان بسيار بسيار صميمانه بود. بسيار محبت كردند و علاقه بسيارى از خودشان نشان دادند براى مسايل ايران، بسيار توجه دارند به مسايل ايران و گزارش مىدادند كه با افراد ديگرى از ايرانيان ملاقات داشتهاند و من برايم جالب بود كه ايشان از وضعيت ايران مطلع هستند و اخبار و رويدادهاى ايران را كاملا تعقيب مىكنند.