کتاب "تقی ارانی در آينه تاريخ"، نوشته خسرو شاکری به زودی می آيد، مهر

کتاب "تقی ارانی در آينه تاريخ" نوشته خسرو شاکری طی روزهای آينده توسط نشر اختران به پيشخوان کتابفروشيها می آيد.
به گزارش خبرنگار مهر، دکتر تقی ارانی (۱۲۸۵ - ۱۳۱۸) از اعضای برجسته گروهی بود که از اواخر سال ۱۳۱۵ش تا اوايل سال ۱۳۱۶ به تدريج دستگير و در زندان قصر زندانی شدند.

اين گروه - موسوم به گروه ۵۳ نفر - متهم بودند که از مرام اشتراکی و کمونيستی پيروی می کنند. اعضای گروه ۵۳ نفر تا پيش از دستگيری با هم ارتباطی نداشتند و اين نام پس از دستگيری به آنها اطلاق شد. آنها عمدتا زير شکنجه‌های مأموران اداره آگاهی (تأمينات) شهربانی رضاشاه قرار گرفتند و با پرونده‌هايی که برای آنها ساخته شد به زندانهای طويل‌المدتی محکوم شدند.

تقی ارانی بين روزهای ۱۰ تا ۱۴ بهمن ماه ۱۳۱۸ به طرز مشکوکی در زندان درگذشت. اوليای بهداری زندان گواهی دادند که او در اثر ابتلا به بيماری تيفوس (که مرض بسيار شايع زندانهای مخوف عصر رضاشاه بود) جان خود را از دست داده است.

بزرگ علوی ماجرای مرگ دکتر ارانی را اين چنين روايت می کند: "... مرگ دکتر ارانی از آن مصيبت‌هايی است که کليه کسانی که در زندان بوده و اسم او را شنيده و يا يک بار او را در سلول های مرطوب کريدر سه و چهار زندان موقت ديده بودند هرگز فراموش نخواهند کرد...

روز چهاردهم بهمن ۱۳۱۸ نعش دکتر ارانی را به غسالخانه بردند. يکی از دوستان نزديک دکتر ارانی، طبيبی که با او از بچگی در فرنگستان معاشر و رفيق بود، نعش او را معاينه کرد و علائم مسموميت را در جسد او تشخيص داد. مادر پير دکتر ارانی زن دليری که با خون دل وسايل تحصيل پسرش را فراهم کرده، روز چهاردهم بهمن ۱۳۱۸ لاشه پسر خود را نشناخت. بيچاره زبان گرفته بود که اين پسر من نيست. اين طور او را زجر داده و از شکل انداخته بودند. همين مادر چندين مرتبه دامن پزشک معالج دکتر ارانی را گرفته و از او خواسته بود که پسرش را نجات دهد و به او اجازه دهد دوا و غذا برای پسرش بفرستد. دکتر زندان در جواب گفته بود که اين کار ميسر نيست. برای آنکه به من دستور داده‌اند که او را معالجه نکنم..."

مجله "دنيا" يکی از آثار مبارزه فکری ارانی بود که آن را به همراهی ايرج اسکندری و بزرگ علوی انتشار داد.