سه شنبه 24 اردیبهشت 1387

خطر حمله نظامی بيشتر شده، گفتگوی اميد معماريان با ‎شيرين‎ ‎عبادی، روز آنلاين‎


omid@memarian.info
‎ ‎
شيرين‎ ‎عبادی‎ ‎برنده‎ ‎جايزه‎ ‎صلح‎ ‎نوبل‎ ‎هم‎ ‎اکنون‎ ‎برای‎ ‎ايراد‎ ‎يک‎ ‎مجموعه سخنرانی‎ ‎در ايالات متحده‏‎ ‎به‎ ‎سر‎ ‎می‎ ‎برد‎. ‎عبادی‎ ‎که از‎ ‎جمله‎ ‎سرشناس ترين منتقدان‎ ‎وضعيت‎ ‎حقوق‎ ‎بشر‎ ‎درايران‎ ‎است، همواره‎ ‎مخالفت‎ ‎خود‎ ‎را‎ ‎با‎ ‎هرگونه‎ ‎دخالت نظامی در اين کشور‎ ‎بيان‎ ‎کرده‎ ‎است. وی در گفتگو با روز، با تاکيد بر مواضع ضدجنگ خود، نسبت به ‏اين که‎ ‎تهديد‎ ‎نظامی‎ ‎آمريکا‎ ‎عليه‎ ‎ايران‎ ‎افزايش‎ ‎پيدا کرده‎ ‎است ابراز نگرانی می کند. ‏


‎‎‎موضوع‎ ‎و هدف‎ ‎سفر اخيرتان‎ ‎به‎ ‎آمريکا‎ ‎چيست‎ ‎و‎ ‎چه‎ ‎برنامه‎ ‎هايی‎ ‎را‎ ‎دنبال‎ ‎می‎ ‎کنيد؟‎
هدف‎ ‎از سفر من‎ ‎به‎ ‎آمريکا‎ ‎ايراد‎ ‎يک‎ ‎مجموعه سخنرانی‎ ‎در دانشگاه‎ ‎های‎ ‎مختلف‎ ‎آمريکا‎ ‎بوده‎ ‎است. ‏‎ ‎مسايل‎ ‎مختلفی‎ ‎از قبيل‎ ‎ريشه‎ ‎يابی‎ ‎بحران‎ ‎خاورميانه،‎ ‎صلح‎ ‎در خاورميانه،‎ ‎بررسی‎ ‎وضعيت‎ ‎زنان‎ ‎مسلمان‎ ‎و‎ ‎وضعيت‎ ‎حقوق‎ ‎بشر‎ ‎در‎ ‎ايران‎ ‎امروز،‎ ‎موضوع‎ ‎سخنرانی‎ ‎های‎ ‎من‎ ‎بوده‎ ‎است‎. ‎‎ ‎

‎‎شما‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎مداوم‎ ‎به‎ ‎انتقاد‎ ‎از‎ ‎موضوع‎ ‎حمله‎ ‎نظامی‎ ‎آمريکا‎ ‎به‎ ‎ايران‎ ‎پرداخته‎ ‎ايد‎ ‎واز‎ ‎طرفی‎ ‎خودتان‎ ‎يکی‎ ‎از‎ ‎منتقدان‎ ‎سرسخت‎ ‎دولت‎ ‎جمهوری‎ ‎اسلامی‎ ‎در‎ ‎زمينه‎ ‎نقض‎ ‎حقوق‎ ‎بشرهستيد.‏‎ ‎برخی‎ ‎محافظه کاران می گويند‎ ‎اين‎ ‎دو‎ ‎موضوع‎ ‎با‎ ‎هم‎ ‎در‎ ‎تناقض‎ ‎هستند‎ ‎چرا‎ ‎که‎ ‎چنين‎ ‎انتقاداتی‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎بهانه‎ ‎به‎ ‎دست‎ ‎جنگ‎ ‎طلبان‎ ‎بدهد‎ ‎تا‎ ‎از‎ ‎آن‎ ‎برای‎ ‎حمله‎ ‎نظامی‎ ‎به‎ ‎ايران‎ ‎استفاده‎ ‎کنند. نظر‎ ‎شما‎ ‎چيست؟
‎ ‎بايد‎ ‎بگويم‎ ‎من‎ ‎درتمام‎ ‎سخنرانی‎ ‎هايی‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎خصوص‎ ‎نقض‎ ‎حقوق‎ ‎بشر‎ ‎در ايران‎ ‎داشته‎ ‎ام‎ ‎بلافاصله‎ ‎تاکيدی را‎ ‎اضافه‎ ‎کرده‎ ‎ام مبنی بر اين که عليرغم‎ ‎همه‎ ‎انتقادات‎ ‎وارده‎ ‎به‎ ‎حکومت‎ ‎جمهوری‎ ‎اسلامی‎ ‎به‎ ‎خاطر‎ ‎نقض‎ ‎حقوق‎ ‎بشر، بهبود‎ ‎وضعيت موجود ‏‎ ‎وظيفه‎ ‎ای‎ ‎است‎ ‎به‎ ‎عهده‎ ‎يکايک‎ ‎ايرانيان‎ ‎وارتباطی‎ ‎به‎ ‎سربازان‎ ‎خارجی‎ ‎ندارد. مردم‎ ‎ايران‎ ‎با‎ ‎حمله‎ ‎نظامی‎ ‎به‎ ‎ايران‎ ‎و‎ ‎حتی‎ ‎تهديد‎ ‎به‎ ‎حمله‎ ‎نظامی‎ ‎به‎ ‎ايران‎ ‎مخالف‎ ‎هستند.‏‎ ‎زيرا‎ ‎اين‎ ‎وضعيت‎ ‎باعث‎ ‎می‎ ‎شود‎ ‎که‎ ‎حقوق‎ ‎بشر‎ ‎ودموکراسی‎ ‎درايران‎ ‎بيش‎ ‎ازپيش‎ ‎تضعيف‎ ‎شود. هر‎ ‎حکومتی‎ ‎که‎ ‎خود‎ ‎را‎ ‎درمعرض‎ ‎خطر‎ ‎ببيند‎ ‎سعی‎ ‎می‎ ‎کند‎ ‎بر ميزان کنترل فضای داخلی‏‎ ‎افزوده‎ ‎واز‎ ‎آزادی‎ ‎های‎ ‎فردی‎ ‎بکاهد. ‏‎ ‎بنابراين‎ ‎همان‎ ‎گونه‎ ‎که‎ ‎حمله‎ ‎نظامی‎ ‎به‎ ‎ايران‎ ‎درزمان‎ ‎صدام‎ ‎حسين‎ ‎باعث‎ ‎افزايش‎ ‎نقض‎ ‎حقوق‎ ‎بشر‎ ‎و‎ ‎دستگيری‎ ‎ها‎ ‎و‎ ‎تيرباران‎ ‎های‎ ‎افراد‎ ‎سياسی‎ ‎شد،‎ ‎به‎ ‎همين‎ ‎نسبت‎ ‎هرگونه‎ ‎حمله‎ ‎نظامی‎ ‎به‎ ‎ايران در آينده نيز ‏‎ ‎وضعيت‎ ‎آزادی‎ ‎خواهان‎ ‎را‎ ‎بيشتر‎ ‎به‎ ‎خطر خواهد‎ ‎انداخت. وقتی‎ ‎جنگی‎ ‎صورت‎ ‎بگيرد،‎ ‎موضوعاتی‎ ‎از قبيل‎ ‎حق‎ ‎آزادی‎ ‎بيان‎ ‎وحق‎ ‎تحصيل‎ ‎وحق‎ ‎آزادی‎ ‎مذهب‎ ‎تحت‎ ‎الشعاع سياست های‏‎ ‎امنيتی‎ ‎و حفظ‎ ‎حيات‎ ‎قرارخواهند‎ ‎گرفت‎. ‎

‎‎‎آيا فکر‎ ‎می‎ ‎کنيد‎ ‎نسبت‎ ‎به‎ ‎گذشته‎ ‎احتمال‎ ‎حمله نظامی‎ ‎به‎ ‎ايران‎ ‎افزايش‎ ‎پيدا‎ ‎کرده‎ ‎است؟‎
بله. متاسفانه مدتی است‏‎ ‎لحن‎ ‎مقامات‎ ‎دو کشور‎ ‎شديدتر‎ ‎شده‎ ‎است. ‏‎ ‎شاهد‎ ‎بوديد‎ ‎که‎ ‎يکی‎ ‎از‎ ‎داوطلبين‎ ‎رياست‎ ‎جمهوری‎ ‎آمريکا‎ ‎يعنی‎ ‎هيلاری‎ ‎کلينتون‎ ‎حتی‎ ‎تهديد‎ ‎کرد‎ ‎درصورتی‎ ‎که‎ ‎خطری‎ ‎متوجه‎ ‎اسراييل‎ ‎شود‎ ‎ايران‎ ‎را‎ ‎منهدم‎ ‎خواهد‎ ‎کرد. کانديدای‎ ‎ديگر‎ ‎يعنی جان‏‎ ‎مک‎ ‎کين‎ ‎نيز موضع‎ ‎شديد خود‎ ‎رادر اين زمينه‎ ‎مشخص‎ ‎کرده‎ ‎و حتی در‎ ‎جلسه‎ ‎ای بخشی از ‏‎ ‎آهنگ‎ "‎ايران‎ ‎را‎ ‎بمباران‎ ‎کنيد"‏‎ ‎را‎ ‎زمزمه کرده‎ ‎‏ است. اين قبيل شواهد، نشان‎ ‎از بهبود‎ ‎شرايط‎ ‎ندارد‎. ‎‎ ‎

‎‎وقتی‎ ‎با‎ ‎دانشگاهيان آمريکا صحبت‎ ‎می‎ ‎کنيد‎ ‎چه‎ ‎موضوعاتی‎ ‎بيشتر‎ ‎مورد‎ ‎سوال‎ ‎آنهاست؟‎
آنچه‎ ‎مورد‎ ‎بحث‎ ‎قرارمی‎ ‎گيرد‎ ‎درحوزه‎ ‎تخصص‎ ‎من‎ ‎است، ‏‎ ‎يعنی‎ ‎موضوع‎ ‎حقوق‎ ‎بشر. طبيعی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎آنها‎ ‎علاقه‎ ‎مند‎ ‎هستند‎ ‎ببينند‎ ‎وضعيت‎ ‎حقوق‎ ‎بشر‎ ‎در ايران‎ ‎چگونه است‎ ‎و ازهمه‎ ‎مهمتر‎ ‎جامعه‎ ‎مدنی‎ ‎درايران‎ ‎تا چه حد قوت ‏دارد‎ ‎و‎ ‎واکنش‎ ‎آن‎ ‎به‎ ‎نقض‎ ‎حقوق‎ ‎بشر‎ ‎چيست‎ ‎و آيا‎ ‎فشارجامعه‎ ‎مدنی‎ ‎می‎ ‎تواند‎ ‎وضعيت‎ ‎موجود‎ ‎را‎ ‎بهبود‎ ‎بخشد‎ ‎يا‎ ‎نه. ‏به‎ ‎علاوه‎ ‎معمولا‎ ‎از‎ ‎من‎ ‎سوال‎ ‎می‎ ‎کنند‎ ‎آيا‎ ‎با‎ ‎اظهارات‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎درمورد‎ ‎هولوکاست‎ ‎ويا‎ ‎محو‎ ‎اسراييل‎ ‎موافق‎ ‎هستم؟‎ ‎من‎ ‎هم‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎کلی‎ ‎پاسخ‎ ‎می‎ ‎دهم‎ ‎که‎ ‎من‎ ‎هنگام‎ ‎انتخابات‎ ‎به‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎رای‎ ‎ندادم‎ ‎و طبيعتا‎ ‎همسو‎ ‎با‎ ‎ايشان‎ ‎از لحاظ‎ ‎فکری‎ ‎نيستم.
‎‎ ‎
‎‎فکر‎ ‎می‎ ‎کنيد اظهارات آقای احمدی نژاد، چنانکه بعضا در رسانه های غرب عنوان می شود بازتابی از ‏اختلافات تاريخی مسلمانان و يهوديان است؟‎
بايد‎ ‎بگويم‎ ‎دين‎ ‎اسلام‎ ‎و‎ ‎دين‎ ‎يهود‎ ‎بيشتر‎ ‎از هر دو ‏‎ ‎دين‎ ‎ديگری‎ ‎نزديک‎ ‎هستند. ‏‎ ‎يهوديان‎ ‎و مسلمانان‎ ‎سالها‎ ‎همزيستی‎ ‎مسالمت‎ ‎آميز‎ ‎وروابط‎ ‎دوستانه‎ ‎داشته‎ ‎اند. ‏‎ ‎اختلافی‎ ‎که‎ ‎بين‎ ‎آنها‎ ‎پيش‎ ‎آمد‎ ‎بعد‎ ‎از‎ ‎جنگ‎ ‎جهانی‎ ‎دوم‎ ‎بود. بنابراين‎ ‎اختلاف‎ ‎برسر‎ ‎مذهب‎ ‎نيست و سياسی‎ ‎است، چرا‎ ‎که‎ ‎دو مذهب، به طور سنتی اشتراکات‎ ‎فراوانی‎ ‎با‎ ‎يکديگر‎ ‎دارند؛ ‏‎ ‎ازجمله‎ ‎درمسايل‎ ‎مربوط‎ ‎به‎ ‎زن‎ ‎وخانواده (گذشته از آنکه نسبت به اين موارد چه نظری داشته باشيم).‏‎ ‎مثلا در دين‎ ‎يهود‎ ‎هم ميزان‎ ‎ارث‎ ‎زن‎ ‎بسيار‎ ‎کمتر‎ ‎از‎ ‎ارث‎ ‎مرد‎ ‎است. ‏‎ ‎يا‎ ‎اينکه‎ ‎در‎ ‎دين‎ ‎اسلام‎ ‎ما‎ ‎موضوعی‎ ‎به‎ ‎نام‎ ‎سه‎ ‎طلاقه‎ ‎داريم ‏‏-‏‎ ‎به‎ ‎اين‎ ‎معنا‎ ‎که‎ ‎مرد‎ ‎سه بار بگويد همسرم‎ ‎را طلاق‎ ‎دادم- که اين‎ ‎با‎ ‎يکی‎ ‎ازمقررات‎ ‎مذهبی‎ ‎يهوديان‎ ‎به‎ ‎نام‎ ‎‏"گت"‏‎ ‎شباهت‎ ‎زيادی‎ ‎دارد. همچنين، طلاق‎ ‎شرعی‎ ‎دردين‎ ‎يهود‎ ‎به‎ ‎اين‎ ‎صورت‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎مرد‎ ‎بايد‎ ‎در يک‎ ‎بلندی‎ ‎بايستد -‏يعنی‎ ‎حتی‎ ‎از‎ ‎جهت‎ ‎موقعيت فيزيکی‎ ‎برزن‎ ‎برتری‎ ‎داشته‎ ‎باشد‎ ‎‏- وسه‎ ‎بار‎ ‎به‎ ‎زن‎ ‎بگويد‎ ‎از منزل‎ ‎من‎ ‎برو‎ ‎بيرون‎ ‎و‎ ‎زن‎ ‎بدون‎ ‎اينکه‎ ‎پشت‎ ‎سرش‎ ‎را‎ ‎نگاه‎ ‎کند‎ ‎بايد‎ ‎از‎ ‎خانه‎ ‎خارج‎ ‎شود. ‏‎ ‎و يا‎ ‎اينکه‎ ‎همان‎ ‎گونه‎ ‎که‎ ‎شرايط‎ ‎خاصی‎ ‎برای‎ ‎ذبح‎ ‎در‎ ‎دين‎ ‎اسلام‎ ‎وجود دارد،‎ ‎شرايطی‎ ‎نيز برای‎ ‎ذبح‎ ‎در‎ ‎دين‎ ‎يهود‎ ‎وجود‎ ‎دارد، درحالی‎ ‎که‎ ‎چنين‎ ‎شرايطی‎ ‎در دين‎ ‎مسيحيت‎ ‎وجود‎ ‎ندارد...‏

‎‎‎فکرمی‎ ‎کنيد‎ ‎در‎ ‎يک‎ ‎سال‎ ‎باقی‎ ‎مانده‎ ‎به‎ ‎انتخابات‎ ‎رياست‎ ‎جمهوری‎ ‎ايران‎ ‎وضعيت‎ ‎برای‎ ‎فعالان‎ ‎حقوق‎ ‎بشر‎ ‎وسياسی‎ ‎بازتر‎ ‎بشود‎ ‎يا‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎فضای‎ ‎به‎ ‎وجود‎ ‎آمده‎ ‎بعد‎ ‎ازانتخابات‎ ‎مجلس‎ ‎هشتم،‎ ‎فشار‎ ‎روی‎ ‎نيروهای‎ ‎جامعه‎ ‎مدنی‎ ‎باز‎ ‎هم‎ ‎افزايش‎ ‎پيدا کند؟‎

تبليغات خبرنامه گويا

advertisement@gooya.com 

‎من‎ ‎اميدوارم‎ ‎که‎ ‎حکومت‎ ‎ايران‎ ‎با‎ ‎عقلانيت‎ ‎اين‎ ‎نکته‎ ‎را‎ ‎دريابد‎ ‎که‎ ‎تقويت‎ ‎جامعه‎ ‎مدنی‎ ‎باعث‎ ‎می‎ ‎شود‎ ‎که‎ ‎فاصله‎ ‎بين‎ ‎مردم‎ ‎و‎ ‎حکومت‎ ‎کمتر‎ ‎شود‎ ‎و‎ ‎در‎ ‎شرايط‎ ‎بحرانی‎ ‎مردم‎ ‎بتوانند‎ ‎پشت‎ ‎سرحکومت‎ ‎قرارگرفته‎ ‎واز‎ ‎کشور‎ ‎خود‎ ‎دفاع‎ ‎کنند. درشرايطی‎ ‎که‎ ‎کشوری‎ ‎در‎ ‎بيم‎ ‎حمله‎ ‎به‎ ‎سرمی‎ ‎برد حکومت‎ ‎بايد‎ ‎فاصله‎ ‎خود‎ ‎را‎ ‎تا‎ ‎آنجاکه‎ ‎می‎ ‎تواند‎ ‎با‎ ‎مردم‎ ‎کمتر‎ ‎کند‎.

Copyright: gooya.com 2016