 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
[email protected]
شيرين عبادی برنده جايزه صلح نوبل هم اکنون برای ايراد يک مجموعه سخنرانی در ايالات متحده به سر می برد. عبادی که از جمله سرشناس ترين منتقدان وضعيت حقوق بشر درايران است، همواره مخالفت خود را با هرگونه دخالت نظامی در اين کشور بيان کرده است. وی در گفتگو با روز، با تاکيد بر مواضع ضدجنگ خود، نسبت به اين که تهديد نظامی آمريکا عليه ايران افزايش پيدا کرده است ابراز نگرانی می کند.
موضوع و هدف سفر اخيرتان به آمريکا چيست و چه برنامه هايی را دنبال می کنيد؟
هدف از سفر من به آمريکا ايراد يک مجموعه سخنرانی در دانشگاه های مختلف آمريکا بوده است. مسايل مختلفی از قبيل ريشه يابی بحران خاورميانه، صلح در خاورميانه، بررسی وضعيت زنان مسلمان و وضعيت حقوق بشر در ايران امروز، موضوع سخنرانی های من بوده است.
شما به صورت مداوم به انتقاد از موضوع حمله نظامی آمريکا به ايران پرداخته ايد واز طرفی خودتان يکی از منتقدان سرسخت دولت جمهوری اسلامی در زمينه نقض حقوق بشرهستيد. برخی محافظه کاران می گويند اين دو موضوع با هم در تناقض هستند چرا که چنين انتقاداتی ممکن است بهانه به دست جنگ طلبان بدهد تا از آن برای حمله نظامی به ايران استفاده کنند. نظر شما چيست؟
بايد بگويم من درتمام سخنرانی هايی که در خصوص نقض حقوق بشر در ايران داشته ام بلافاصله تاکيدی را اضافه کرده ام مبنی بر اين که عليرغم همه انتقادات وارده به حکومت جمهوری اسلامی به خاطر نقض حقوق بشر، بهبود وضعيت موجود وظيفه ای است به عهده يکايک ايرانيان وارتباطی به سربازان خارجی ندارد. مردم ايران با حمله نظامی به ايران و حتی تهديد به حمله نظامی به ايران مخالف هستند. زيرا اين وضعيت باعث می شود که حقوق بشر ودموکراسی درايران بيش ازپيش تضعيف شود. هر حکومتی که خود را درمعرض خطر ببيند سعی می کند بر ميزان کنترل فضای داخلی افزوده واز آزادی های فردی بکاهد. بنابراين همان گونه که حمله نظامی به ايران درزمان صدام حسين باعث افزايش نقض حقوق بشر و دستگيری ها و تيرباران های افراد سياسی شد، به همين نسبت هرگونه حمله نظامی به ايران در آينده نيز وضعيت آزادی خواهان را بيشتر به خطر خواهد انداخت. وقتی جنگی صورت بگيرد، موضوعاتی از قبيل حق آزادی بيان وحق تحصيل وحق آزادی مذهب تحت الشعاع سياست های امنيتی و حفظ حيات قرارخواهند گرفت.
آيا فکر می کنيد نسبت به گذشته احتمال حمله نظامی به ايران افزايش پيدا کرده است؟
بله. متاسفانه مدتی است لحن مقامات دو کشور شديدتر شده است. شاهد بوديد که يکی از داوطلبين رياست جمهوری آمريکا يعنی هيلاری کلينتون حتی تهديد کرد درصورتی که خطری متوجه اسراييل شود ايران را منهدم خواهد کرد. کانديدای ديگر يعنی جان مک کين نيز موضع شديد خود رادر اين زمينه مشخص کرده و حتی در جلسه ای بخشی از آهنگ "ايران را بمباران کنيد" را زمزمه کرده است. اين قبيل شواهد، نشان از بهبود شرايط ندارد.
وقتی با دانشگاهيان آمريکا صحبت می کنيد چه موضوعاتی بيشتر مورد سوال آنهاست؟
آنچه مورد بحث قرارمی گيرد درحوزه تخصص من است، يعنی موضوع حقوق بشر. طبيعی است که آنها علاقه مند هستند ببينند وضعيت حقوق بشر در ايران چگونه است و ازهمه مهمتر جامعه مدنی درايران تا چه حد قوت دارد و واکنش آن به نقض حقوق بشر چيست و آيا فشارجامعه مدنی می تواند وضعيت موجود را بهبود بخشد يا نه. به علاوه معمولا از من سوال می کنند آيا با اظهارات آقای احمدی نژاد درمورد هولوکاست ويا محو اسراييل موافق هستم؟ من هم به صورت کلی پاسخ می دهم که من هنگام انتخابات به آقای احمدی نژاد رای ندادم و طبيعتا همسو با ايشان از لحاظ فکری نيستم.
فکر می کنيد اظهارات آقای احمدی نژاد، چنانکه بعضا در رسانه های غرب عنوان می شود بازتابی از اختلافات تاريخی مسلمانان و يهوديان است؟
بايد بگويم دين اسلام و دين يهود بيشتر از هر دو دين ديگری نزديک هستند. يهوديان و مسلمانان سالها همزيستی مسالمت آميز وروابط دوستانه داشته اند. اختلافی که بين آنها پيش آمد بعد از جنگ جهانی دوم بود. بنابراين اختلاف برسر مذهب نيست و سياسی است، چرا که دو مذهب، به طور سنتی اشتراکات فراوانی با يکديگر دارند؛ ازجمله درمسايل مربوط به زن وخانواده (گذشته از آنکه نسبت به اين موارد چه نظری داشته باشيم). مثلا در دين يهود هم ميزان ارث زن بسيار کمتر از ارث مرد است. يا اينکه در دين اسلام ما موضوعی به نام سه طلاقه داريم - به اين معنا که مرد سه بار بگويد همسرم را طلاق دادم- که اين با يکی ازمقررات مذهبی يهوديان به نام "گت" شباهت زيادی دارد. همچنين، طلاق شرعی دردين يهود به اين صورت است که مرد بايد در يک بلندی بايستد -يعنی حتی از جهت موقعيت فيزيکی برزن برتری داشته باشد - وسه بار به زن بگويد از منزل من برو بيرون و زن بدون اينکه پشت سرش را نگاه کند بايد از خانه خارج شود. و يا اينکه همان گونه که شرايط خاصی برای ذبح در دين اسلام وجود دارد، شرايطی نيز برای ذبح در دين يهود وجود دارد، درحالی که چنين شرايطی در دين مسيحيت وجود ندارد...
فکرمی کنيد در يک سال باقی مانده به انتخابات رياست جمهوری ايران وضعيت برای فعالان حقوق بشر وسياسی بازتر بشود يا ممکن است با توجه به فضای به وجود آمده بعد ازانتخابات مجلس هشتم، فشار روی نيروهای جامعه مدنی باز هم افزايش پيدا کند؟
من اميدوارم که حکومت ايران با عقلانيت اين نکته را دريابد که تقويت جامعه مدنی باعث می شود که فاصله بين مردم و حکومت کمتر شود و در شرايط بحرانی مردم بتوانند پشت سرحکومت قرارگرفته واز کشور خود دفاع کنند. درشرايطی که کشوری در بيم حمله به سرمی برد حکومت بايد فاصله خود را تا آنجاکه می تواند با مردم کمتر کند.
